زندگی نامه دکتر سید محمدرضا جلالی نائینی

استاد دکتر سید محمدرضا جلالی نائینی، حقوقدان، پژوهشگر تاریخ ادیان، محقق، مترجم، روزنامه نگار، سیاستمدار و خلا صه یکی از شخصیت های ملی و تاثیر گذار ایران درصد ساله اخیر در …

استاد دکتر سید محمدرضا جلالی نائینی، حقوقدان، پژوهشگر تاریخ ادیان، محقق، مترجم، روزنامه نگار، سیاستمدار و خلا صه یکی از شخصیت های ملی و تاثیر گذار ایران درصد ساله اخیر در یازدهم فروردین ۱۳۸۹ قفس تن را شکست و به رفیق اعلی پیوست.

جلا لی نائینی، از رجال خوشنام و خدوم فرهنگی، مطبوعاتی و اجتماعی ایران بود که هفتاد و چند سال از نود چند سال عمر پربار خود را به خدمت به هموطنان خود موفق بود. جلا لی نائینی متولد سال ۱۲۹۳ در نایین اصفهان بود.

دوره تحصیلا ت ابتدایی را در نائین و دوره اول متوسطه را در اصفهان و دوره دوم دبیرستان را در مدرسه دارالفنون تهران گذرانید. سپس وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و پس از فراغت از تحصیل، چندی در سمت قاضی دادگستری در استخدام دولت بود سپس از خدمت قضایی استعفا داد و به کار وکالت دادگستری، تالیف و تصلیف و روزنامه نگاری روی آورد.

در کارنامه بلند و پربار جلا لی نائینی، برگ های درخشان فراوان است. سفرهای علمی به هند و ایجاد ارتباط علمی و فرهنگی میان ایران و هند در بالا ترین سطوح، از جمله جواهر لعل نهرو، ابوالکلا م آزاد و ایندیراگاندی و اخذ دکترای افتخاری از دانشگاه بنارس یکی از آنهاست. او همچنین آخرین عضو بازمانده از موسسان اولیه جبهه ملی در ۱۳۲۸ به زعامت زنده یاد دکتر محمد مصدق بود. از جهت خدمات مطبوعاتی نیز، وی مدیر مسوول روزنامه کشور و سردبیر روزنامه باختر امروز به مدیریت پسرخاله اش دکتر حسین فاطمی (شهید نهضت ملی کردن صنعت نفت و وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق) بود.

جلا لی نائینی از جهت مدیریت نهادهای مدنی و تشکل های اجتماعی رئیس کانون و کلا ی دادگستری مرکز و سناتور انتخابی شد اما در مجلس سنا قبل و بعد از دولت مهندس شریف امامی علیه دولت وقت سخنرانی کرد و عاقبت هم در روز سوم بهمن ۱۳۵۷ به عنوان اعتراض رسمی از سناتوری استعفاد داد; ولی از آن پس نیز، همچنان با قلم و قدم به خدمات خود ادامه داد تا سرانجام پس از عمری پربار در آستانه یکصد سالگی به معبود خویش پیوست.

از استاد دکتر جلا لی نائینی ده ها مقاله در مجله های معتبر ادبی ایران از جمله وحید، گوهر، کلک، کیهان فرهنگی، بخارا و حافظ چاپ شده است. وی همچنین سخنرانی های متعددی در کنگره ها و همایش های داخلی و خارجی از جمله در کنگره تحقیقات ایران شناسی در سال های ۱۳۵۲ و ۱۳۵۴ انجمن های ادبی تهران کرده و در یادنامه های بزرگانی چون ابوریحان بیرونی، خیام نیشابوری، دکتر جعفر شهیدی، محیط طباطبایی، دکتر محمود افشار، ابوالحسن ورزی و دیگران قلم زده است. یکی دیگر از کارهای او چاپ دیوان حافظ با همکاری نذیر احمد از استادان پارسی دان شبه قاره بود که بدنبال آن ده ها مقاله و مصاحبه درباره ذهن و زبان حافظ از او به چاپ رسید.

تالیفات جلا لی نائینی که بیشتر در زمینه هندشناسی، قرآن پژوهی، تاریخ ادیان و ادبیات است، بسیارند از جمله:

۱) «تاریخ جمع قرآن کریم» محمدرضا جلا لی نائینی، با مقدمه احمد مهدوی دامغانی

۲) کتاب توضیح الملل ترجمه فارسی ملل و نحل شهرستانی

۳) دو نسخه تصحیح شده دیوان حافظ یکی با همکاری دکتر نذیر احمد و دیگری با همکاری دکتر نورانی وصال

۴) «اوپانیشادها» موسوم به سراکبر ترجمه محمد داراشکوه، با همکاری دکتر تاراچند

۵) «پنجاکیانه یا پنج تنتره(کلیله و دمنه)»، تصحیح و تحقیق با همکاری دکتر تاراچند، دکتر عابدی

۶) «گزیده سروده های ریگ ودا» ترجمه و تحقیق و نگارش جلا لی نائینی

۷) «مها بهارت» ترجمه فارسی نقیی خان در چهار جلد، با همکاری دکتر شوکلا

۸) «پارسی پرکاش» (فرهنگ مختصر سانسکریت به فارسی) تالیف کریشنا داس

۹) «جوگ باشت» در فلسفه و عرفان هند، ترجمه نظام پانیپتی

۱)- «لغات سانسکریت درکتاب ماللهند بیرونی» با مقدمه دکتر تاراچند، چاپ شورای عالی فرهنگ و هنر به سال ۱۹۷۸ میلا دی

۱۱) «مجمع البحرین» (دریای دو اندیشه هندی و ایرانی) تالیف محمد داراشکوه فرزند شاه جهان

۱۲) «هند در یک نگاه» مشتمل بر تاریخ و ادبیات ومکتب های فلسفی هند نوشته جلا لی نائینی

۱۳) «طریقه گرونانک و پیدایی آیین سیک» نوشته جلا ل نائینی

۱۴) «منتخبات آثار داراشکوه» و «شرح حال جواهر لعل نهرو» نوشته جلا لی نائینی که نسخه ای از آن در دانشگاه جواهر لعل نهرو، جزو شرح احوال و شخصیت جواهر لعل نهرو قرار گرفته است.

۱۵) «فرهنگ سانسکریت به فارسی» جلد اول و جلد دوم از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی

۱۶) ثنویان در عهدباستان

نویسنده : پروفسور سید حسن امین