سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا

کتابشناسی شرف‌الدین


کتابشناسی شرف‌الدین

اگر چه بخشی از تالیفات علامه سید عبد الحسین شرف‌الدین در جریان حمله فرانسوی‌ها به کتابخانه وی در آتش سوخت، اما در عین حال آثاری همچون «الفصول المهمه، الکلمه‌الغراء فی تفضیل …

اگر چه بخشی از تالیفات علامه سید عبد الحسین شرف‌الدین در جریان حمله فرانسوی‌ها به کتابخانه وی در آتش سوخت، اما در عین حال آثاری همچون «الفصول المهمه، الکلمه‌الغراء فی تفضیل الزهراء، المراجعات، النص والاجتهاد، ابوهریره، المجالس الفاخره فی ماتم العتره الطاهره، فلسفه المیثاق و الولایه، اجوبه مسائل موسی جارالله، مسائل فقهیه، کلمه حول الرویه، الی المجمع العلمی العربی بدمشق، ثبت الاثباب فی سلسله الرواه، مؤ لفوااشیعه فی صدر الاسلام، زینب الکبری و بغیه الراغبین فی احوال آل شرف‌الدین» از او برجای مانده است که به تشریح برخی از این آثار می‌پردازیم:

۱) الفصول المهمه فی تالیف الامه: این کتاب یکی از اولین قدم‌های بزرگ در راه تقریب مذاهب اسلامی و کنار گذاشتن اختلافات مسلمانان به شمار می‌رود. شرف‌الدین در این کتاب کوشیده است تا با نگاهی ژرف علاوه بر نگاهی تحلیلی به ارائه راهکارهای عملی در راه تقریب بپردازد. الفصول المهمه در سال ۱۳۲۷ قمری منتشر شد. این کتاب علاوه بر زبان اردو به زبان فارسی با عناوین «در راه تفاهم اسلامی»، «مباحثی پیرامون وحدت اسلامی» و «مباحث عمیق در جهت وحدت امت اسلامی» ترجمه شده است.

۲) المراجعات: این کتاب حاصل نامه‌نگاری بین شرف‌الدین و شیخ سلیم از عالمان سرشناس جامع الازهر مصر است. شرف‌الدین در طول ۱۱۲ نامه که در متن کتاب آمده با روشی منطقی و محترمانه و با توجه به متن روایات اهل سنت و تاریخ مورد قبول شیعه و سنی، پاسخ سوالات و اشکالات شیخ سلیم را می‌دهد. دکتر علی شریعتی در کتاب تشیع علوی و تشیع صفوی مشی سید را در این کتاب به عنوان یکی از نمونه‌های برخورد شیعه علوی می‌داند. المراجعات نه تنها از لحاظ ادبی و عقیدتی کتاب مرجعی شناخته می‌شود بلکه نثر روان و جذاب آن در عربی مورد توجه خواص قرار گرفته است. این کتاب هنوز هم در حوزه‌های علمیه مورد توجه است. نامه‌نگاری‌های این کتاب مربوط به سال ۱۳۲۹قمری و یکسال پس از آن است اما تاریخ انتشار آن ۱۳۵۵ است.

۳) النص و الاجتهاد: سید در این کتاب با بیان اینکه «نص عبارت است از تمام دلیل‌های شرعی و اجتهاد به معنی اعمال رای شخصی در مقابل دلیل شرعی» به بررسی و تبیین یکصد مورد از مسائلی می‌پردازد که صحابه و یا تابعین در مقابل نص حکم شرعی نظر خود را اجرا کرده‌اند. این کتاب توسط مرحوم علی دوانی به فارسی ترجمه و با عنوان «اجتهاد در مقابل نص» منتشر شد.

۴) اجوبه مسائل موسی جارالله: «مجموعه‌ای از دروغ‌های بسته شده به شیعه، مجموعه از تناقضات، بد فهمی بزرگ حقایق، عدم استدلال بر ادعاها» از جمله سرفصل‌های این کتاب هستند که در پاسخ به ۲۰ شبهه فردی به نام «موسی جارالله» توسط سید شرف‌الدین داده شده‌اند.

۵) کلمه حول الرویه: شرف‌الدین در این کتاب به بررسی نظریه قابل مشاهده بودن خداوند می‌پردازد. وی ضمن بررسی آیات و روایات اسلامی، نظر شیعه را که عدم امکان رویت خدواند است اثبات می‌کند.

۶) مسائل فقهیه: این کتاب مجموعه‌ای از مسائل فقهی اختلافی است که مورد بررسی شرف‌الدین قرار گرفته است. او مسائلی را در ابواب صلوه، طهاره، صوم و نکاح را با توجه به فقه اهل سنت و شیعه بررسی می‌کند.

۷)فلسفه المیثاق و الولایه: این کتاب نتیجه نامه نگاری یکی از عالمان ایران با سید شرف‌الدین است. موضوع اصلی آن بررسی شبهاتی در مورد آیه ۲۷ سوره اعراف و آیه ۳ سوره مائده(آیه ولایت) است.

۸) زینب الکبری: خطابه‌ای از مولف درباره شخصیت حضرت زینب(س) که در صحن حرم مطهر حضرت زینب ایراد کرده است.

۹) الی المجمع العلمی العربی بدمشق: متضمن پاسخ به نسبت‌های دروغی که به شیعه داده‌اند و خطاب به مجمع علمی دمشق می‌باشد.

گفتنی است، تمام آثار علامه سیدعبدالحسین شرف‌الدین در مجموعه ۱۰ جلدی تحت عنوان «موسوعه الامام السید عبد الحسین شرف‌الدین» به قلم نویسندگان حوزه قم در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مرکز احیاء آثار اسلامی، توسط دار المورخ العربی در بیروت منتشر شده است.

امیرحسین مرتضوی