مبانی تحول در آموزش و پرورش

امروز دنیای بیدار و پرتحرک، چیزهای تازه‌ای به‌دست می‌آورد و با سرعت معلومات و دانش انسان زیاد می‌شود.
به گفته متخصصان تعلیم و تربیت هر دو ماه ۲ برابر) همه کشورها به‌ناچار برای …

امروز دنیای بیدار و پرتحرک، چیزهای تازه‌ای به‌دست می‌آورد و با سرعت معلومات و دانش انسان زیاد می‌شود.

به گفته متخصصان تعلیم و تربیت هر دو ماه ۲ برابر) همه کشورها به‌ناچار برای توسعه اقتصادی – اجتماعی خود برنامه‌های آموزش و پرورش را متناسب با مقتضیات زمان تدوین می‌کنند.

برای دستیابی به آموزش و پرورش مطلوب در قرن بیست‌ویکم به نکات زیر باید توجه کنیم:

۱) هدف را مشخص کنیم. در هدف آموزشی، اینکه چه‌کسی هستیم و به‌کجا می‌خواهیم برسیم، نیاز جامعه چیست، چشم‌اندازها، قابلیت‌ها و شایستگی‌ها کدامند، مدنظر خواهد بود؛ به‌طوری که بتوان بین هدف‌ها و محتوای آموزشی با متن زندگی ارتباط برقرار کرد.

هدف‌ها نتیجه فعالیت‌ها هستند. اگر هدف‌ها مشخص نشوند حوادث و پیشامدها تعیین‌کننده فعالیت‌ها خواهند بود. هدف به تلاش‌ها جهت می‌بخشد.

۲) بسترهای قانونی لازم است ولی شرط کافی نیست. باید اعتقاد و ایمان راسخ داشت بین قبول تحول و ایمان تفاوت بسیار است. ایمان راسخ حرکت ایجاد می‌کند و تحول‌آفرین است.

۳) بسیاری بالندگی و دگرگونی‌ها را به سرنوشت و تقدیر نسبت می‌دهند در حالی که این‌طور نیست. تحول و دگرگونی‌ها بستگی به قوت اندیشه و قدرت دستان و بازوان ما دارد.

۴) آموزش‌های نوین را باید جایگزین آموزش‌های گذشته کرد تا نوعی انجمادزدایی در اندیشه‌های سنتی ایجاد شود، چرا که عادت‌ها و سنت‌ها دشمن قسم‌خورده تحول‌اند. (سازمان‌های فرهنگی و رهبران آموزشی از یک سو نقش حافظ سنت‌ها و از سوی دیگر به‌عنوان عامل تحولات و دگرگونی‌ها ظاهر خواهند شد.)

۵) لازم است نیروی انسانی در کانون توجه برنامه‌ها قرار گیرد و آموزش عمومی سرفصل برنامه‌های آموزش و پرورش جهانی باشد. این آموزش هدف تحکیم هویت ملی و میهن‌پرستی و حل مسائل اجتماعی و اقتصادی را دنبال می‌کند.

ابزار این دگرگونی‌ها در همه سازمان‌ها به‌خصوص آموزش و پرورش نیروی انسانی است. بدون دگرگونی در نیروی انسانی، دگرگونی و تحول، پایدار و مستمر نخواهد بود.

تحولات از انسان به‌عنوان کانون اصلی شروع می‌شود. هم به‌عنوان پذیرنده و هم به‌عنوان به‌وجود آورنده.

از این‌رو آموزش و پرورش وظیفه دارد دائماً تحولات محیطی را بررسی کرده و هرگونه تغییرات و تحولات قابل پیش‌بینی را در تصمیم‌گیری‌های خود برای وصول به نقطه تعادل دخالت دهد.

شایستگی معلمان و تجارب و معلومات آنها به‌خصوص در مقطع ابتدایی اگر کافی نباشد کار به ظاهرسازی می‌انجامد و بی‌خاصیتی محتوا و اساس آموزش و پرورش ابتدایی را موجب می‌شود.

۶) برنامه‌های تغییر و تحولات باید به ثبت برسند، اگر به مرحله تثبیت و پایداری نرسند کلیه هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها اتلاف خواهد شد، تثبیت مرحله‌ای است که اثرات و نتایج تحولات نمایان می‌شود، بنابراین به مراقبت بیشتری نیاز دارد.

فاطمه کرمی