دانشگاه ها باید مستقل و خودجوش پیش روند

علم و معرفت نه مرز می شناسد و نه ملیت و ورای این محدودیت ها منعکس می شود و متحول می سازد. هم دانشگاه ها و پژوهشگاه ها و هم مراکز علمی و فرهنگی کشور می بایست کاملاً مستقل باشند. سفارشات …

علم و معرفت نه مرز می شناسد و نه ملیت و ورای این محدودیت ها منعکس می شود و متحول می سازد. هم دانشگاه ها و پژوهشگاه ها و هم مراکز علمی و فرهنگی کشور می بایست کاملاً مستقل باشند. سفارشات و توصیه های حکومتی و دولتی نباید در کارهای آنان دخالت کند. اگر دولتی یا سیاسمتداری طرفدار جریان یا طرز فکر خاصی است، اشکالی ندارد و می تواند به پیگیری آن تمایلات و دیدگاه ها بپردازد، اما نباید طیف های فکری و دیدگاه های دیگر را قربانی آن سازد. خلاقیت ها و نوآوری های جدید می توانند جریان ساز و جنبش ساز باشند، و هر کوشش حکومتی باید در جهت تقویت بی طرفانه این جریان ها باشد و نباید در پی آن بود تا دانشگاه را یکدست کرد و آرای دیگر را بر نتابید یا از صحنه بیرون کرد، که اگر چنین شود، آن روز، روز مرگ پویایی دانشگاه هاخواهد بود. حتی نظامیان و اشخاص حکومتی که وارد دانشگاه می شوند، می بایست خود را با فضای دانشگاه همراه سازند و نه برعکس.

نباید الگوهای اصطلاحاً انقلاب های فرهنگی نظام های دیکتاتوری و ناموفق، چارچوب و سرمشقی برای کشورمان شوند. علم و اندیشه جایگاه خودشان را دارند و ایدئولوژی جایگاه خود را. نباید یکی را به جای دیگری نشاند. هر انقلاب حقیقی در دانشگاه و عرصه فرهنگی با جوشش و خیزش آزادانه و بدون تجویز و با تعاملات تخصصی علمی و فرهنگی دانشگاهیان خودجوش صورت می پذیرد. هر کوششی برای ایدئولوژیک سازی علوم نه تنها مضر که حتی ضربه ای کاری به تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی است! تغییرات باید از درون دانشگاه خود جوش صورت گیرند، نه این که با حکم حکومتی از بیرون تجویز شوند. اینک که جنبش نرم افزاری و تولید علم در حال به ثمر رساندن دستاوردهای فراوانی در عرصه های مختلف علمی کشورمان است، نباید با الگوهای ناپخته و به نوعی سیاسی کردن شان، دانسته یا نادانسته منجر به واپسگرایی و به بیراهه رفتن این جنبش در این لحظه حساس تاریخی شویم. بخش بزرگی از موفقیت های علمی کشورمان مرهون ترجمه های خوب و اطلاعات و دانش کشورهای خارجی است که موجب جهش علمی ناگهانی کشورمان شده است و به خصوص در کسب این موفقیت ها، اینترنت سهمی بسیار بیش از آن چه تصور می رود، داشته است که نباید این کانال های ارتباط قطع یا محدود شوند. تاریخ تحولات علمی و تمدن ساز را در نقاط مختلف جهان مطالعه کنید تا دریابید که پیش از هر انقلاب علمی همواره یک نهضت ترجمه گسترده زمینه ساز بوده است. اتفاقاً در کشور ما علوم پزشکی و علوم طبیعی و پایه و مهندسی عمدتاً وارداتی است و این علوم انسانی و اجتماعی در کشورمان است که به ترجمه های این عرصه ها، تألیفات و نظریات جدیدی نیز افزوده و عرضه کرده است.

دکتر کاوه احمدی علی آبادی

دکترای فلسفه و ادیان از آمریکا