میمند مرواریدی در صدف کویر

روستای تاریخی میمند بی شک یکی از باستانی ترین سکونتگاه های بشر در ایران وجهان است که از دوازده هزار سال پیش تاکنون همچنان پا برجاست

روستای تاریخی میمند بی شک یکی از باستانی ترین سکونتگاه های بشر در ایران وجهان است که از دوازده هزار سال پیش تاکنون همچنان پا برجاست.

روستای تاریخی میمند شاهکار معماری صخره ای و دست کند است که در۳۶ کیلومتری شهربابک استان کرمان واقع شده و ۴۲۰ کیلومترمربع مساحت دارد.

این روستای بی نظیر که مجموعه ای از شکوه معماری سنگی، خلاقیت و آفرینش زیبایی است، سال ها پیش به وسیله ساکنان آن در دل کوه حفر شد و امروزه ساکنان میمند با وجود گذشت چند هزار سال از ساختن آن در دورن فضاهای زندگی می کنند که پنجره و دودکش ندارد و به زبان محلی به آن "کیچه " گفته می شود.

"اکبر عبدالحسینی" راهنمای این روستا درباره اصطلاح "کیچه" گفت:کوچه به معبری تعلق می گیرد که از دو سو امکان تردد داشته باشد،اما از آنجا که این دالان های کوچک در ورودی درب خانه ها قرارگرفته است و تنها از یک سو امکان ورود دارد، در اصطلاح محلی کیچه نامیده می‌شود.

علاوه بر کیچه های ذکر شده بناهای دیگری چون حمام، مدرسه،آتشکده،مسجد و آسیاب آبی نیز به همین سبک و سیاق در این روستا وجود دارد.

این روستای تاریخی به شکل منظومه ای است که خانه های دستکند این روستا درقلب آن واقع شده اند. خانه های صخره ای میمند از ارتفاعی ۳ متری در کوه خورین شروع و به سوی دشت هموار و همسطح خاتون آباد کشیده شده است و در واقع خانه ها و بناهای سنگی روستا در پای کوه کنده شده اند.

یکی از نکات جالب خانه های این منطقه ،وجود کربن ناشی از سوخت چوب درسقف خانه های اهالی روستا است.

یکی از دلایل تاریخی که برای به کارگیری این نوع معماری از سوی ساکنان عنوان می شود، نفوذناپذیری و استحکام این نوع خانه ها در مقابل حمله احتمالی دشمن است.

ساکنان میمند دارای آب و رسوم خاصی هستند و در زبان و گویش آنها هنوز کلمات پهلوی ساسانی شنیده می شود.برخی از اهالی روستا هم با فروش صنایع دستی و گیاهان و سبزیجات کوهی و محلی امرار معاش می کنند.

به هنگام ورود به این روستا آنچه که بیش از همه هر بیننده ای را به خود جلب می کند،پیوند بین لطافت طبیعت و صلابت صخره ای معماری روستا است که ترکیب متضاد و زیبایی را خلق کرده است.

روستا علی رغم قرار گرفتن در دل کویر، در میان درختان سرسبز محاصره شده است و از کنار هم قرار گرفتن خانه های سنگی در کنار طبیعت سرسبز منظره زیبایی خلق شده است.

از آنجا که این روستا دارای شرایط و ضوابط فرهنگی،طبیعی و تاریخی منحصر به فردی است، جایزه ۰۳۹;ملینا مرکوری۰۳۹;را از آن خود کرده و به عنوان چهارمین منظر فرهنگی طبیعی و تاریخی جهان محسوب می شود.

این جایزه که شامل ۲۰ هزار دلار است در خرداد سال ۸۴ و پس از بررسی پرونده ارسالی میمند از سوی کارشناسان بین المللی به منظور مدیریت و حفاظت منظر فرهنگی این روستا، به میمند تعلق گرفت. جایزه مرکوری از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع بین المللی هر دو سال یک باربه اثری که تعامل هنر و فرهنگ انسان و طبیعت را به خوبی بیان کند، اهدا می شود.

امروزه معماری دستکند به عنوان معماری بومی و سازگار با طبیعت،روز به روز بیشتر مورد توجه حفاظت گران و متخصصین حوزه علوم مختلف قرار گرفته است.

کشور ایران با توجه به پیشنیه و قدمت ارزشمند خود و نیز گستردگی جغرافیایی و برخورداری از بستر مناسب شکل گیری این گونه معماری، آثار متعدد و متنوعی را در خود جای داده است.

حال که این روستا برخلاف هزاراثرتاریخی دیگر در گذر زمان دچار آسیب و ویرانی قرار نگرفته است و همچنان پرصلابت و پابرجاست،لازم است ضمن توجه به حفظ ونگهداری آن،زمینه های ورود توریسم و گردشگر برای بازدید از میمند را فراهم کرد تا ضمن درآمدزایی، ایرانیان با این معماری بی نظیرآشنا شوند.