به هنر «نه» گفتن مسلط شوید

متاسفانه خیلی از افراد فکر می کنند که اگر به کسی «نه» بگویند, کهیر می زنند

متاسفانه خیلی از افراد فکر می‌کنند که اگر به کسی «نه» بگویند، کهیر می‌زنند. از برخی جهات این واکنش قابل درک است. مردم می‌خواهند خوش‌برخورد و دلپذیر باشند و از آنجا که می‌دانند سرخوردگی چه حسی دارد، نمی‌خواهند این بلا را سر کسی بیاورند. اما چرا و به چه دلیل باید به اطرافیان «نه» گفت. ساده‌ترین پاسخ، آن است که چون همیشه «بله» گفتن، غیرممکن است و اگر پاسخ مشخصی نیز به طرف‌تان ندهید، بسیار فریبکارانه است.

● انواع متفاوت «نه» گفتن

‌این گونه نیست که همه «نه» گفتن‌ها باعث شود که دل طرف مقابل‌تان شکسته شود. این کلمه منفی، درجات مختلف و استفاده‌های متفاوتی دارد که برخی ساده‌اند و بعضی دیگر نه چندان ساده.

● «نه»گفتن به واقعیت پیش رو، آسان است

اگر کسی از شما بپرسد آیا باران می‌بارد، شما نگاهی به بیرون می‌اندازید و می‌گویید: «نه» و گفت‌وگو به همین جا ختم می‌شود. پاسخی که می‌دهید، نه فشار و تنشی به دنباله‌‌ دارد و نه تهدیدی.

● رد کردن یک درخواست صمیمانه ناگوارترین «نه» است

این «نه»ای است که بدترین رنج و سرخوردگی را در انسان به وجود می‌آورد. همیشه، دوستان و افرادی که رابطه خوبی با مشتری‌ها دارند، با آنها تماس می‌گیرند و درخواست ملاقات کوتاهی می‌کنند. «نه» گفتن به آنها دشوار است. انسان‌هایی که این درخواست‌ها را می‌کنند، معمولا آدم‌های خوش‌نیت و خوش‌قلبی هستند که کارهای خیر انجام می‌دهند و از مشتری‌ها می‌خواهند با حضور در محافل‌شان از اقدامات آنها حمایت کنند. حال هرچقدر این درخواست‌ها جذاب و بجا باشد گاه افراد نمی‌توانند به آنها جواب «بله» دهند.

● گاه قبل از مطرح شدن پرسش، توقع «نه» می‌رود

«مامان امکان دارد با ماشینت به سفر بروم»؛ این پرسش چنان غیرقابل تصور است که پاسخ مثبت به آن، پرسش‌کننده را هم شوکه خواهد کرد. گاهی پرسش‌ها به این خاطر مطرح می‌شوند که فردی که از او پرسش شده، شاید یک در‌ میلیون عقلش را از دست دهد و به درخواست پاسخ مثبت دهد.

● چه زمانی «نه» بگوییم

بهترین پاسخ به این پرسش که چه وقت باید «نه» گفت، اکثر اوقات است. البته، نمی‌توان همه درخواست‌ها را رد کرد. اگر با «نه» گفتن مشکل دارید، زمانی که موقعیتش همراه با درخواستی، پیش می‌آید، از خود چند سوال اساسی بپرسید:

-آیا توانایی و صلاحیت انجام آنچه درخواست شده را دارم؟

اگر از شما خواسته شده به گروهی بپیوندید که قصد صعود از کوهی را دارند و شما حتی در بالارفتن از پله‌های خانه‌تان هم مشکل دارید، پاسخ «نه» است. شما نه صلاحیت انجام این کار را دارید و نه توانایی‌اش را، و تصوری غیر از آن خطرناک است. پاسخ درست به چنین درخواستی، «نه» است، مگر آنکه بخواهید خود را در موقعیتی معذب‌کننده قرار دهید.

-آیا برای انجام ‌این کار یا مسوولیت، وقت دارم؟

غالب درخواست‌ها وقت و عمر شما را هدر می‌دهند. حال فرقی نمی‌کند درخواستی که شده تا چه حد جذاب، دلنشین یا آرمانی باشد، اگر به خاطر تنگی زمان دل‌تان می‌خواهد بگوید «نه» احتمالا باید شم‌تان را ملاک قرار دهید و «نه» بگویید.

-آیا واقعا دلم می‌خواهد این کار را انجام دهم؟

امیال خودخواهانه شخصی، همیشه هم بد نیست، به‌خصوص آنجا که کسی، وقت شما را می‌طلبد. اگر از شما کاری درخواست شده که دل‌تان واقعا با آن نیست، باید سایر منافعی را که نصیب‌تان می‌شود، سبک -سنگین کنید. اگر دندانپزشک‌تان بگوید باید بیشتر بمانید تا دندان‌هایتان جرم‌گیری شود، شما شاید وقت آن را نداشته باشید اما به دلیل فرآیند طولانی و هزینه‌بر و دردناک حاضر می‌شوید که قبول کنید.

-پیامدهای «نه» گفتن چیست؟

اگر درخواست دوستی را برای رفتن به سینما رد کنید، دوستی‌اش را با شما قطع می‌کند؟ بدیهی است که خیر. ولی هرگاه مردم «نه» می‌گویند، تصورشان از پیامدهای این «نه» غیرقابل تصور است.

پس از آن که به این پرسش‌ها پاسخ دادید، امکان دارد «نه» گفتن را خیلی آسان‌تر از آنچه فکرش را می‌کرده‌اید، بیابید.

برخی دیگر از روش‌های «نه» گفتن، بی آنکه واقعا «نه» بگویید، از جمله، عبارت‌اند از: «متاسفم الان نمی‌توانم»، «ممنون از دعوتت، ولی فکر نکنم بتوانم کمکت کنم»، «شاید بعدا»، «متاسفانه از این یکی باید صرف‌نظر کنم»، «یک نفر دیگر بیشتر از من می‌تواند کمکت کند».