پس از ۶۰ سال مدیریت و برنامه ریزی پاک شد

الحاق سازمان مدیریت به نهاد ریاست جمهوری, اگرچه ظاهرا بخشی از مشكلات مصوبه قبلی رفع می شود, اما چندین مشكل جدید پیش پای این تغییرات سازمانی قرار می گیرد از جمله بخش قابل از موارد شرح وظایف این سازمان, و نیز وضعیت سازمان هایی كه تا پیش از این تحت نظر سازمان مدیریت فعالیت می كرده اند

هنوز یك هفته از سخنان احمدی نژاد درباره لزوم تغییر نظام‌های برنامه‌ریزی و مدیریت، بیمه و پولی بانكی در كشور نگذشته بود كه شورای عالی اداری كشور به ریاست شخص وی، تصمیم گرفت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را در نهاد ریاست جمهوری ادغام كرده و به صورت یكی از معاونت‌های رییس‌جمهور در بیاورد.‏

به این ترتیب طومار استقلال نهادی که از بیش از ۶ دهه پیش به این سو، زیر نام‌ها و با تفکرات مختلف و گاه متضاد، استخوانبندی پیکره برنامه‌ریزی کشور به شمار می‌رفت در هم پیچیده شد. بر اساس مصوبه شورای عالی اداری، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از این پس با نام "معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور" در نهاد ریاست جمهوری ادغام می‌شود.‏

در جلسه دوشنبه شب این شورا به ریاست محمود احمدی نژاد، مصوب شد كه سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور به عنوان جدید "معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهوری" تغییر نام داده و در نهاد ریاست جمهوری ادغام شود.‏

این تصمیم در حالی صورت گرفته است كه دو ماه و نیم پیش احمدی نژاد بالاخره پس از گذشت بیش از ۹ ماه از این مصوبه الحاق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها به استانداری‌ها، دستورالعمل این مصوبه را به دستگاههای اجرایی ابلاغ كرده بود. در این ابلاغیه آمده بود: "از آغاز سال ۸۶ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی هر استان با همه پست‌های سازمانی، ردیف‌ها و اعتبارات به استانداری مربوطه منتقل و به نام معاونت برنامه‌ریزی استانداری شناخته می‌شود و وظایف برنامه‌ریزی و امور اقتصادی معاونت كنونی برنامه‌ریزی، اداری و مالی استانداری‌ها نیز به این معاونت منتقل خواهد شد. همچنین معاونت برنامه‌ریزی، اداری و مالی كنونی استانداری‌ها به معاونت اداری و مالی تبدیل می‌شوند. رؤسای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها نیز به پیشنهاد استاندار و با حكم وزیر كشور به عنوان معاون برنامه‌ریزی استاندار منصوب می‌شوند و انجام وظیفه می‌كنند."‏

اما اكنون با الحاق سازمان مدیریت به نهاد ریاست جمهوری، اگرچه ظاهرا بخشی از مشكلات مصوبه قبلی رفع می‌شود، اما چندین مشكل جدید پیش پای این تغییرات سازمانی قرار می‌گیرد؛ از جمله بخش قابل از موارد شرح وظایف این سازمان، و نیز وضعیت سازمان‌هایی كه تا پیش از این تحت نظر سازمان مدیریت فعالیت می‌كرده‌اند.‏

اما احمدی نژاد در این خصوص گفته است: باتوجه به تغییر ماموریت‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور، باید ساختار این نهاد نیز دچار تحول شود كه هدف از آن تقویت و ارتقا نظام برنامه‌ریزی و نظارت در كشور است. سازمان‌های تحت پوشش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی زیر نظر دستگاه‌های اجرایی مرتبط، به فعالیت خود ادامه خواهند داد. ‏

● تغییر نام یا انحلال؟

اگرچه ظاهر این مصوبه حاكی از تغییر نام و محل جای‌گیری در چارت اداری و تا حدی تغییر شرح وظایف است، اما این تغییر بیشتر شبیه یك انحلال بی‌سروصدا به نظر می‌رسد. چرا كه عملا مغز برنامه‌ریزی دولت را از جایگاه كارشناسی خارج كرده و به زیرمجموعه مدیریت سیاسی تنزل می‌دهد. در واقع این ایرادی بود كه كارشناسان به شكلی خفیف‌تر به مصوبه قبلی دولت مبنی بر انتقال سازمان مدیریت استان‌ها به زیر مجموعه استانداری‌ها نیز وارد می‌دانستند. اما این بار ایراد به شكل جدی‌تری مطرح است. با این حال پاسخ صریح كه تایید تلویحی انحلال سازمان مدیریت است، درلابلای سخنان برقعی رییس كنونی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی می‌توان دریافت.‏

وی صبح روزی كه وقتی به شب رسید سازمان مدیریت در نهاد ریاست جمهوری ادغام شده بود، در جمع مدیران این سازمان گفت: رییس جمهوری خواستار اعتلای جایگاه این سازمان، نظارت آن بر روند توسعه كشور و برنامه‌ریزی برای تحول در دستگاه‌های اجرایی است. در كنار این ماموریت، سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی باید تمام امور و وظایفی كه می‌توان به دستگاه ها تفویض كرد، را واگذار كند. ‏

برقعی این سخنان را در آیین تودیع و معارفه دو معاون این سازمان (امور اجتماعی و اداری، مالی و منابع انسانی) بیان كرد. دو معاونتی كه "محمود عسگری آزاد" و "رحمت‌الله كرمی" متصدیان آنها از قضای روزگار در اعتراض به این تغییر كه در واقع چیزی جز انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیست، استعفا كرده بودند. و طنز تلخ روزگار اینجاست كه اینها جانشینان "فرهاد دژپسند" معاون تولیدی، "علی طیب نیا" معاون اقتصادی و "مهدی رحمتی" معاون زیر بنایی بودند كه به دنبال مصوبه مشابه قبلی مربوط به استان‌ها در مهر ماه سال گذشته استعفا داده بودند.‏

● سازمان مدیریت، بی‌كارشناس، بی اختیارات

در ۲۴ آبان ماه ۱۳۸۵ یعنی درست یك ماه پس از آنكه سه معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور در اعتراض به تصمیم الحاق امور برنامه‌ریزی استان‌ها به استانداری‌ها استعفا دادند، فرهاد رهبر رییس این سازمان نیز از سمت خود استعفا داد.‏

مخالفت رهبر با این تصمیم از روز اول به رسانه‌ها كشیده شد، اما مدتها طول كشید تا متن نامه استعفای وی كه در آن از تصمیم‌های غیركارشناسی انتقاد شده بود، در رسانه‌ها منتشر شود.‏

خبر انتصاب برقعی به جای رهبر به ریاست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی عصر روز چهارشنبه ۲۴ آبان، پس از آن اعلام شد که روابط عمومی این سازمان صبح همان روز استعفای فرهاد رهبر را تکذیب و اعلام کرده بود که وی از "مسئولیت استعفا نداده و نخواهد داد."‏

محمود احمدی نژاد در حکم انتصاب رییس جدید سازمان مدیریت و برنامه ریزی از آقای برقعی خواسته بود تا ضمن ارتقا برنامه ریزی و نظارت به عنوان وظیفه اصلی این سازمان، به دخالت های غیر ضرور در امور اجرایی پایان دهد و امور اجرایی را به دستگاه های دولتی واگذار کند.‏

اكنون این تصمیم پس از حدود هشت ماه عملی شده است و سازمان مدیریت نیز به شكلی تغییر تعریف داده است كه نام آن را تقویت نقش نظارتی می‌گذارد اما كارشناسان آن را چیزی جز انحلال نمی‌یابند. با این اوصاف باید منتظر واكنش كارشناسان به این ضربه جدید احمدی نژاد به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور كه بخش قابل توجهی از بدنه كارشناسی و برنامه‌ریزان كشور را در خود جای داده است، بود. سازمانی كه از زمان تاسیس در ۶۰ سال پیش تاكنون، مسئولیت تهیه برنامه های توسعه، بودجه سالانه کشور، تخصیص اعتبارات و نظارت بر اجرای پروژه ها را بر عهده داشت و از امروز با تصمیم احمدی نژاد بخشی از نهاد ریاست جمهوری یا همان حلقه دوستان و هواداران وی خواهد بود.‏

از دست رفتن نهایی استقلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی هر چند از سال گذشته و در پی صدور فرمان احمدی‌نژاد مبنی بر الحاق سازمان‌های مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها را به استانداری‌ها محتوم به نظر می‌رسید اما با انتقاد توام با شگفتی صاحب‌نظران روبرو شد.‏

‏"رسول صدیقی بنابی" عضو فراکسیون اقلیت مجلس با تاکید بر اینکه "با این تغییر جایگاه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تضعیف خواهد شد" خاطر نشان کرد: با ادغام سازمان مدیریت در نهاد ریاست جمهوری، این سازمان دیگر استقلال جایگاه گذشته را نخواهد داشت. ‏

نماینده بناب یا آور شد: نظرات سازمان مدیریت برای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بسیار صائب بود و مجلس این سازمان را به عنوان یک دستگاه کارشناسی و بی‌طرف قبول داشت.‏

عضو فراکسیون اقلیت مجلس افزود: با تغییر و تحولاتی که در یک سال اخیر در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی صورت گرفت، یک نوع دلزدگی را در این نهاد شاهد بودیم به گونه‌ای که در کمیسیون برنامه و بودجه هم دیگر فعالیتی که این سازمان در گذشته داشت را نمی‌بینیم. ‏

● تغییر در ساختار سازمان مدیریت نیاز به تایید نهادهای خاص ‏

ستاری فر در این زمینه گفت: تشكیلات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دارای قانون و آیین‌نامه است و هرگونه تغییرات در آن باید بر مبنای این قانون باشد. ‏

رییس اسبق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور در با ایسنا درباره ادغام سازمان مدیریت در نهاد ریاست جمهوری اظهار كرد: رییس سازمان در واقع علاوه بر سمت سازمانی خود، معاون رییس جمهور نیز هست و بنابراین هرگونه تغییر در شرایط این فرد حقیقی از سوی رییس جمهور تنها ناظر بر پست معاونت وی می‌تواند راسا صورت پذیرد. به گفته او تغییر در ساختار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیازمند تایید نهادهای خاص است. ‏

وی گفت: شورای عالی اداری باید هرگونه تغییر نام، ساختار و نوع وظایف سازمان مدیریت را تایید كند و رییس جمهور بدون مصوبه شواری عالی اداری مجاز به انجام این كار نیست. ‏

ستاری‌فر افزود: سازمان مدیریت خود قانون و آیین‌نامه‌ای دارد و هرگونه تغییرات در آن باید بر مبنای این قانون باشد. ‏

---