دیورتیکولی و درمان آن با غذاهای پرفیبر

بیماری دیورتیکولی نوعی بیماری است که با بروز آن بر آمدگی هایی مانند کیسه های کوچک در دیواره روده بزرگ ایجاد می شود, افرادی که همواره دچار یبوست هستند بیشتر به این بیماری دچار می شوند

بیماری دیورتیکولی نوعی بیماری است که با بروز آن بر آمدگی هایی مانند کیسه های کوچک در دیواره روده بزرگ ایجاد می شود، افرادی که همواره دچار یبوست هستند بیشتر به این بیماری دچار می شوند.

بیماری «دیورتیکولی ، دیورتیکولوز» عبارت است از وجود بیرون زدگی های کوچک کیسه مانند در دیواره روده بزرگ.

وجود این دیورتیکول ها ممکن است علامتی به همراه نداشته باشد، دیورتیکولیت نیز یعنی التهاب دیورتیکول این بیماری مسری یا سرطانی نیست در ۴۰درصد۳۰درصد افراد بالای ۵۰ سال این دیورتیکول ها وجود دارند که با گذشت هر دهه از زندگی به تعداد آنها افزوده می شود.

● علائم

▪ این بیماری اغلب بدون علامت است .

▪ دل پیچه یا حساسیت به لمس در طرف چپ شکم که با دفع گاز یا اجابت مزاج بهبود می یابد.

▪ گاهی در مدفوع خون قرمز روشن وجود دارد. دیورتیکول های غیرعفونی گاهی خونریزی می کنند و گاهی با یبوست همراهند. البته علت دقیق این بیماری به خوبی شناخته نشده، ولی مطالعات حیوانی و انسانی این اختلال را به یبوست و افزایش فشارهای داخلی کولون به مدت طولانی مرتبط دانسته اند.

▪ این بیماری گاهی با علائمی همچون تب و تهوع نیز همراه است.

▪ علل به وجود آورنده این بیماری در حال حاضر ناشناخته هستند، اما تا حدی ارثی است .

▪ شواهد تازه ارایه شده نشان می دهند که رژیم غذایی کم حجم حاوی مواد غذایی فرآوری و پالایش شده (غذاهای فرنگی ) شاید در تشکیل دیورتیکول موثر باشد. به علت کم حجم بودن غذا، در قسمت سیگمویید روده بزرگ اسپاسم ایجاد می شود و فشار داخل این قسمت از رود بزرگ بالا می رود. سرانجام به علت وارد آمدن فشار زیاد، بافت پوششی داخل روده بزرگ به شکل کیسه هایی کوچک از دیواره روده بزرگ بیرون می زند.

● چه عواملی این بیماری را تشدید می نماید؟

▪ رژیم غذایی نامناسب که فیبر غذایی کمی دارد می تواند این بیماری را تشدید نماید.

▪ سابقه خانوادگی دیورتیکولوز

▪ بیماری رگ های قلب یا بیماری کیسه صفرا

▪ سن بالای ۵۰ سال

● چاقی

▪ در حال حاضر نمی توان از این بیماری پیشگیری کرد اما خطر آن را می توان با رعایت موارد زیر کم کرد:

▪ خوردن غذایی پر فیبر در تمام طول زندگی

▪ نوشیدن مایعات زیاد

▪ حفظ آمادگی قلبی عروقی مناسب .

● درمان

▪ با بروز اولین علائم همچون وجود بیماری در یکی از اعضای خانواده

▪ درد شدید، وجود خون هنگام اجابت مزاج و یا تب ، استفراغ ، یا تورم شکمی (به هنگام درمان )

▪ به پزشک مراجعه کنید.

▪ برای رفع درد و اسپاسم خفیف ، یک صفحه گرم کننده را روی شکم قرار دهید.

▪ بستری شدن در بیمارستان تنها به هنگام بروز عوارض

▪ در صورت عفونی شدن دیورتیکول یا خونریزی شدید از آن ، عمل جراحی برای برداشتن قسمتی از روده بزرگ انجام خواهد شد.

● داروها

▪ آنتی بیوتیک در صورتی که دیورتیکول ها عفونی شده باشند.

▪ امکان دارد مصرف نرم کننده های مدفوع توصیه شود.

▪ در صورتی که نتوانید رژیم غذایی پرفیبر داشته باشید، داروهای مسهل از نوع حجیم کننده های مدفوع ممکن است تجویز شوند. توجه داشته باشید که از مصرف داروهای مسهل مگر به دستور پزشک باید خودداری کرد.

● رژیم غذایی

یک رژیم غذایی متعادل که فیبر زیاد، نمک کم ، و چربی کم داشته باشد می تواند به شما در کاهش خطر این بیماری و رفع آن کمک نماید.

البته زمانی تصور می شد که فیبر غذایی موجب بدتر شدن بیماری دیورتیکولار می شود; لذا رژیم درمان کلاسیک، رژیم کم فیبر بود.

اکنون معلوم شده که یک رژیم پرفیبر موجب تولید مدفوع نرم و حجیم می شود که سریع تر عبور می کند و نیاز به فشار کمتری جهت دفع دارد و منجر به فشارهای کمتر در داخل کولون می شود.

یافته ها نشان می دهند که دریافت بالای فیبر موجب تسکین علایم در بیشتر بیماران می شود و به نظر می رسد که ورزش، هم به درمان یبوست و هم به بهبود بیماری دیورتیکولار کمک می نماید.

دریافت فیبر باید به تدریج افزایش یابد چون ممکن است موجب نفخ یا تجمع گاز شود. به هر حال، این اثرات جانبی معمولا در عرض ۲ تا ۳ هفته از بین می روند دریافت بالای فیبر باید با دریافت کافی مایعات(مثلا ۲ تا ۳ لیتر در روز) همراه باشد.

برای بیماران دارای التهاب حاد دیورتیکولیت، در ابتدا ممکن است یک رژیم کم باقی مانده، رژیمی(حاوی غذاهای ساده و محدود) یا در موارد شدید، تغذیه وریدی کامل نیاز باشد که در این صورت در ادامه، برگشت تدریجی به رژیم پرفیبر صورت می گیرد.

سبوس مهمترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود جلوگیری از یبوست نیز از بروز بواسیر ،التهاب دیور تیکول ،سرطان کولون و شکاف بافت معده و عفونت های دستگاه گوارش پیشگیری کند البته توصیه می شود همراه با سبوس مایعات و آب فراوان مصرف گردد.

پژوهش ها نشان داده است سبوس غنی ترین منبع مواد غذایی فیبر و الیاف گیاهی محسوب می شود. سبوس گندم جز» فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری های روده بزرگ تاثیر زیادی دارد. مصرف ماهی و غذاهای دریایی می تواند در درمان این بیماری نقش داشته باشد.اسیدهای چربی که در ماهی وجود دارد سبب فعالیت بیشتر این ناحیه می شود یکی دیگر از خواصی که اسیدهای چرب ماهی دارند این است که اگر چنانچه بدخیمی در محل وجود داشته باشد و سلول روند سرطانی شدن را شروع کرده باشند، اسیدهای چرب می تواند سبب القای مرگ سلولی در آن ناحیه شود و سلول های سرطانی را از بین ببرد.

افرادی که در رژیم غذایی شان از ماهی استفاده می کنند به خاطر وجود این اسیدهای چرب، احتمال ابتلا به سرطان آن ها در ناحیه سلول های کولون بسیار کم گزارش می شود و البته شاید این اثر را در مصرف مکمل های ماهی نمی بینیم.

اغلب افرادی که به بیماری دیورتیکول مبتلا هستند ممکن است به بیماری دیابت هم مبتلا باشند بنابراین توصیه می شود از حبوبات (نخود، لوبیا، عدس، لپه، باقلا)، سبوس و سبوس گندم و جو سبزیجات (مانند گل کلم، هویج و نخودسبز) میوه های تازه بخصوص سیب، گلابی و میوه های خشک مانند کشمش و برگه زردآلو گردو، فندق، بادام و غلات (بخصوص حبوباتی از قبیل عدس و لوبیا قرمز) استفاده روزانه از سالاد و کاهو همراه با یک قاشق غذاخوری سبوس گندم بعلاوه روغن زیتون و آب لیمو استفاده شود.

در پایان توصیه می شود مصرف برنج را محدود کرده و بجای آن نان جو و یا سنگک استفاده کنید.