هزار سالگی یا عاقبت به خیری؟

تعارفات اجتماعی ما گاه بسیار عجیب است. در گذشته های دور و نزدیک، وقتی نیاکان ما دعا و خواسته ای در باره عمر و زندگی دیگران روا می داشتند "عاقبت خیر" را آرزو می کردند. عاقبت به خیر …

تعارفات اجتماعی ما گاه بسیار عجیب است. در گذشته های دور و نزدیک، وقتی نیاکان ما دعا و خواسته ای در باره عمر و زندگی دیگران روا می داشتند "عاقبت خیر" را آرزو می کردند. عاقبت به خیر شدن دعائی بس والا و متضمن نکات اخلاقی و توجه برانگیز بود. این دعا و تعارف، برگرفته از دعای پیامبران الهی بود که در قرآن نیز آمده است:

اللهم ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق

آنان خواستار ورود شایسته به هر امر و خروج نیکو از آن بودند. آنان به طول عمر فرد نظری نداشتند، بیشتر به محتوا و جهت آن می نگریستند و در ضمن این تعارف دعاگونه، می خواستند که خیر و نیکوئی در حیات فرد تا آخرین لحظات عمر او پایدار و پابرجا و مستدام باشد.

امروزه اما، آدمیان به لطف افزایش مستمر شاخص امید به زندگی! دیگر به عمرهای سده ای قانع نیستند و به بیش از ۱۰۰ چشم دوخته اند و برای دلگرم شدن، وقتی در باره عمر دیگران از در تعارف درمی آیند صرفا به طول عمر و افزایش آن تاکید می ورزند و " هزار ساله شدن" را هدف قرار می دهند و نثار دیگران می کنند. این بزرگ ترین ـ و در واقع درازترین ـ چیزی است که ما برای هم می خواهیم! در حالی که واقعیت آن است که اگر طول عمر با محتوای ارزشمند همراه نباشد نوعی خواری و خذلان با خود دارد و این دعا، جز نفرینی در حق طرف مقابل نخواهد بود. خدا نیز همین ازدیاد طول عمر را زمینه ای برای گناهکاری بیشتر مجرمین دانسته است:

انما نملی لهم لیزدادوا اثما

از دیگر سو، این طرز فکر نوعی فرهنگ دنیازدگی و حرص نسبت به دنیاست. اساس این دیدگاه نیز سرکشان بنی اسرائیل در زمان موسی بوده اند:

و لتجدنهم احرص الناس علی حیوه و من الذین اشرکوا یود احدهم لو یعمر الف سنه و ما هو بمزحزحه من العذاب ان یعمر والله بصیر بما یعملون

بنی اسرائیل را حریص ترین مردم نسبت به زندگی دنیا خواهی یافت؛ حتی از مشرکین حریص تر. هر یک از آنان دوست دارد هزار سال عمر کند در صورتی که این عمر طولانی او را از عذاب نمی رهاند و خدا به کردار آنها بیناست:

گر یکی بر دیگری شد دوستدار

سال عمرش را ز حق خواهد هزار

شد نشان حرص این بر زندگی

وین بود دور از خصال بندگی

http://mgt.blogfa.com/cat-۱۵.aspx