آزمایش جداسازی رنگیزه‌های نوری در گیاهان

تئوری آزمایش
در زیست شناسی پدیده‌هایی وجود دارد که انجامشان به حضور نور بستگی دارد. فتوسنتز جزء پدیده‌های نوری در گیاهان است. برای اینکه یک پدیده نوری مثلا در سلول فتوسنتزی …

تئوری آزمایش

در زیست شناسی پدیده‌هایی وجود دارد که انجامشان به حضور نور بستگی دارد. فتوسنتز جزء پدیده‌های نوری در گیاهان است. برای اینکه یک پدیده نوری مثلا در سلول فتوسنتزی اتفاق بیفتد، فتونهای نور بایستی توسط رنگیزه‌های نوری جذب شوند. رنگیزه‌هایی که این انرژی را دریافت می‌کنند آن را به مولکول مجاور منتقل می‌کنند و به این ترتیب موجب واکنش می‌گردند.

در گیاهان این رنگیزه‌ها شامل کلروفیل a ، کلروفیل b ، کاروتن و گزانتوفیل است. مولکولهایی رنگیزه تلقی می‌شوند که نور موثر را جذب کنند و طیف جذبی آنها با طیف عمل همسویی داشته باشد. برای اینکه ما رنگیزه‌ها را مطالعه کنیم باید اول آنها استخراج کنیم، از همدیگر خالص کنیم. تا در مرحله سوم ، طیف جذبی آنها را بوسیله اسپکتروفوتومتر مشخص کنیم.

هدف آزمایش

استخراج و جداسازی رنگیزه‌های نوری

مواد لازم

برگهای سبز و شاداب

هاون چینی

استون

اتر نفت

بنزن

کاغذ کروماتوگرافی

روش کار

پس از جدا کردن برگهای سبز و شاداب از گیاه ، آنها را با آب می‌شوییم تا گرد و غبارش حذف شود و بعد با کاغذ صافی خشک می‌کنیم.

رگبرگهای درشت برگها را جدا کرده و قطعه قطعه می‌کنیم و با مقداری استون در هاون چینی ، له می‌کنیم.

محلول سبز رنگی بدست می‌آید که دارای مواد مختلف از جمله رنگیزه‌های فتوسنتزی است. این محلول عصاره کلروفیل خام است.

برای جداسازی رنگیزه‌های نوری از کاغذ کروماتوگرافی استفاده می‌شود. نواری به عرض ۲ - ۱ سانتیمتر و طول ۲۰ سانتیمتر انتخاب می‌کنیم.

برای تهیه حلال کروماتوگرافی حدود ۰.۵ سی‌سی بنزن ، یک سی‌سی استون و ۸.۵ سی‌سی اتر نفت را باهم مخلوط می‌کنیم.

بوسیله یک لوله موئینه قطراتی از محلول کلروفیل خام برداشته و ری کاغذ کروماتوگرافی قرار می‌دهیم تا جایی که لکه سبز تشکیل شود.

کاغذ کروماتوگرام را در داخل حلال قرار می دهیم بطوری که لکه سبز در داخل حلال قرار نگیرد. کاغذ را به در ظرف حاوی حلال آویزان می‌کنیم. در ظرف را می‌گذاریم تا حلال تبخیر نشود و در عین حال در کاغذ کروماتوگرافی صعود کند.

حلال با صعود خودش ، لکه را شسته و رنگهای مختلف را بر روی کاغذ ایجاد می‌کند. هر یک از این رنگها مربوط به رنگیزه‌هاست.

نتیجه آزمایش

با درست انجام دادن مراحل آزمایش می‌توانیم به نتایج مورد نظر دست یابیم. ۵ - ۴ رنگی که در کاغذ کروماتوگرافی ایجاد شده است مربوط به رنگیزه‌های نوری شرکت کننده در فتوسنتز گیاهان است. مثلا کلروفیل a رنگ آبی ایجاد می‌کند و کلروفیل b رنگ زیتونی ایجاد می‌کند. کاروتن سریعتر از همه در کاغذ بالا می‌رود. ترتیب قرار گرفتن رنگیزه‌ها در کاغذ کروماتوگرافی از بالا به پایین به ترتیب زیر خواهد بود. کاروتن - گزانتوفیل - لوتئین - کلروفیل a و کلروفیل b.