میان وعده های غذائی در مدرسه

هر سال با شروع فصل پائیز و آغاز سال تحصیلی جدید دغدغه والدین برای تهیه صبحانه مناسب و ماده غذائی که در طول روز در مدرسه در اختیار فرزندشان قرار بگیرد افزایش می یابد تحقیقات دانشمندان علوم تغذیه نشان داده است که مصرف صبحانه برای دانش آموزان ضروری است و باعث افزایش تمرکز و یادگیری آنان در کلاس درس می شود

هر سال با شروع فصل پائیز و آغاز سال تحصیلی جدید دغدغه والدین برای تهیه صبحانه مناسب و ماده‌غذائی که در طول روز در مدرسه در اختیار فرزندشان قرار بگیرد افزایش می‌یابد. تحقیقات دانشمندان علوم تغذیه نشان داده است که مصرف صبحانه برای دانش‌آموزان ضروری است و باعث افزایش تمرکز و یادگیری آنان در کلاس درس می‌شود. بنابراین شما والدین کرامی در وهله اول باید صبحانه مناسب را در اختیار فرزندتان قرار دهید و او را تشویق به مصرف آن کنید. این‌کار را می‌توانید با کمی زودتر بیدار کردن فرزندتان و ایجاد تنوع در صبحانه به‌صورتی‌که با ذائقه او هماهنگی داشته باشد، انجام دهید.

صبحانه مناسب:

برای این‌که کودک دانش‌آموز شما با روحیه با نشاط سرکلاس درس حاضر شود و در تمام‌مدت با دقت و توجه کافی به صحبت‌های معلمش گوش دهد لازم است که صبحانه را فراموش نکنید. این صبحانه حتماً لازم نیست یک لیوان شیر باشد. با وجود این‌که شیرحاوی موادمغذی مانند کلسیم، فسفر و برخی از انواع ویتامین‌های گروه B و A می‌باشد و باعث استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها می‌شود، اما اگر فرزند شما شیر دوست ندارد یا به مزاج او سازگار نیست، زیاد اصرار نکنید. شما می‌توانید شیر را در تهیه غذاهائی مانند شیربرنج یا فرنی به‌کار ببرید یا از سایر جایگزین‌های گروه شیر و لبینات استفاده نمائید در هر صورت شیر به تنهائی نمی‌تواند یک صبحانه مناسب و کامل باشد.

چند پیشنهاد برای صبحانه:

۱) گروه لبنیات مانند ۳۰ گرم پنیر (به اندازه یک قوطی کبریت) که در حال حاضر پنیر به‌صورت خامه‌ای، شکلاتی یا طعم‌دار برای سلیقه‌های مختلف وجود دارد یا خامه همراه با نان و چای شیرین.

۲) کره همراه با عسل یا مربا به‌خصوص مرباهای مفیدی مانند هویج، آلبالو یا توت‌فرنگی با نان و خامه.

۳) شکلات صبحانه با چای یا شیر با نان

۴) تخم‌مرغ به شکل آب‌پز، نیمرو یا املت با نان

۵) لوبیا چیتی یا عدس پخته با نان

۶) حلوا ارده با نان که برای فصل زمستان صبحانه مناسبی است و انرژی و گرمای لازم را برای بدن فراهم می‌کند.

۷) سبزی‌های مخصوص صبحانه (جو دوسر، گندم، گندم پرک‌شده، ذرت برشته شده) همراه با شیر یا آب یا به‌صورت خشک.

۸) نان‌های صبحانه مثل نان‌سوخاری، قندی، بیسکوئیت، کیک یا نان سبوس‌دار که منابع خوبی از نظر تولید انرژی هستند همراه با چای یا شیر

۹) غذاهای مخصوص صبحانه مانند حلیم، شیربرنج، یا فرنی یا عدسی

۱۰) مصرف میوه که دارای ویتامین C هم باشد مثل مرکبات و یا آب‌میوه طبیعی همراه با یکی از انواع پیشنهادی بالا.

میان‌وعده‌ غذائی در مدرسه

بعد از تهیه صبحانهٔ نوبت به آماده کردن ماده غذائی برای زنگ تفریح می‌رسد. اغلب دانش‌آموزان و شاید والدین آنان ترجیح می‌دهند که چیزی از بوفه مدرسه یا اغذیه‌فروشی‌ها تهیه کنند. این مواد که معمولاً جزء موادغذائی کم‌ارزش محسوب می‌شوند شامل انواع پفک‌نمکی، چیپس، آدامس، آبنبات و نوشابه هستند که نه تنها سبب بی‌اشتهائی می‌شوند بلکه به‌دلیل بالا بودن مقدار نمک، قند و چربی باعث بروز بیماری در بزرگسالی می‌شوند. خوردن موادقندی به دفعات متعدد مخصوصاً آنهائی‌که به دندان‌ها می‌چسبند مانند شکلات، آب‌نبات چوبی، آدامس یا نوشیدن مایعات شیرین در فاصله بین دو وعده غذا سبب پوسیدگی دندان می‌گردد. آب‌میوه‌های تجارتی حاوی شکر، طعم‌دهنده‌های مصنوعی و رنگ هستند. این آب‌میوه‌ها نیازهای تغذیه‌ای را مانند میوه‌های طبیعی تأمین نمی‌کنند. بنابراین بهتر است راحت‌طلبی را کنار بگذارید و با کمی صرف وقت میان‌وعده مناسبی برای زمانی که کودکتان در مدرسه است، ترتیب بدهید. این میان‌وعده باید به راحتی قابل حمل باشد، مصرف آن راحت بوده و در زمان کوتاه زنگ تفریح یا ورزش مورد استفاده قرار گیرد.چند نمونه از نیم‌چاشت‌های معمول در مدارس میوه‌های تازه:

معمولاً میوه‌ها به سبب داشتن ویتامین‌ها و املاح و در دسترس بودن بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. در این‌جا به چند نمونه که می‌توانید مورد استفاده قرار دهید اشاره می‌کنیم:

خرما:

از میوه‌های بسیار مفید و پرانرژی است. خرما دارای کلسیم منزیم، آهن، و ویتامین‌های E و B و A و مقداری هم ویتامین Cاست. به‌دلیل انرژی‌بخش بودن، استفاده از آن در زنگ‌های تفریح و قبل از زنگ ورزش مفید است. خرما به‌صورت خشک هم قابل استفاده است و به مراتب نسبت به تازه آن موادغذائی بیشتری دارد.

انجیر:

میوه‌ای بسیار باارزش است که در قرآن به آن قسم یاد شده. انجیر دارای کلسیم، آهن، فسفر، پتاسیم، پروتئین، چربی، قند و ویتامین‌های C و B و A است به‌صورت تازه و خشک قابل استفاده می‌باشد. باعث از بین بردن بوی بد دهان می‌شود. استخوان‌ها را محکم می‌کند و ضد یبوست است.

سیب:

دارای کلسیم، آهن و ویتامین‌های E و C و B و A است. باعث تقویت دستگاه گوارش، تنفس، چشم، پوست و لثه می‌شود و بدن را در مقابل سرما و عفونت‌ها محافظت می‌کند. بعد از خوردن بیسکوئیت یا موادقندی، خوردن سیب باعث پاک کردن موادغذائی از بین و روی سطح دندانظها می‌شود. بهتر است سیب را که قبلاً خوب شسته شده باشد با پوست گاز زد.

مرکبات (پرتقال، نارنگی، لیموشیرین):

دارای کلسیم، آهن و مقادیر فراوانی ویتامین C و A هستند. اشتها را زیاد می‌کنند و ملین می‌باشند.

گلابی:

دارای مقداری پروتئین، چربی، موادقندی، کلسیم، فسفر، آهن و ویتامین‌های C و B و A است. برای رفع تشنگی مناسب است (مصرف آن به هنگام خوردن سحری به مقاومت در برابر تشنگی کمک می‌کند) ملین خوبی است در احادیث هم به مزایای گلابی اشاره شده است.

موز:

دارای ویتامین C و B و A و B۶ است. یکی از میوه‌های انرژی‌زا و چاق‌کننده است. ضمناً نشاط‌آور نیز می‌باشد.

میوه‌های خشک و خشکبار:

میوه‌های خشک در تمام فصول سال قابل دسترس هستند مانند خرمای خشک، انجیر، برگه هلو یا زردآلو، آلبالوخشکه، آلو، توت‌خشک، کشمش، نخودچی و مغز میوه‌ها مانند گردو، فندق، بادام، دانه‌های روغنی مانند کنجد، از مواد فیبری هستند که دارای مقدار زیادی آهن و روی می‌باشند و مصرف آنها بین دو وعده غذائی اصلی مفید است. کمبود آهن باعث احساس خستگی، رنگ‌پریدگی، ضعف حافظه و تمرکز می‌شود و این مواد با جبران کمبود آهن سبب شادابی و افزایش هوش خواهند شد.گذشته از آن‌چه گفته شده استفاده از غذاهائی مانند تخم‌مرغ پخته، نان و پنیر و گردو و نیز سیب‌زمینی پخته که به راحتی می‌توان در منزل تهیه کرد، برای میان‌وعده کودک مناسب هستند.

آزاده کفافی کارشناس ارشد مامائی