رنگ عوض کردن سرطان زاست

چند سالی است که تب طلایی و شکلاتی شدن رنگ پوست میان بسیاری از جوانان داغ است رنگ هایی که گاهی از قهوه ای و شکلاتی هم گذشته و تا قهوه ای بسیار تیره و سیاه پیش می رود

چند سالی است که تب طلایی و شکلاتی‌شدن رنگ پوست میان بسیاری از جوانان داغ است؛ رنگ‌هایی که گاهی از قهوه‌ای و شکلاتی هم گذشته و تا قهوه‌ای بسیار تیره و سیاه پیش می‌رود. البته در بسیاری موارد، ممکن است برای رسیدن به چنین رنگ‌هایی زمان کافی برای استفاده از نور خورشید وجود نداشته باشد یا امکان دستیابی به تابش مناسب نباشد....

در این شرایط دستگاه‌های سولاریوم به یاری برنزه‌کنندگان می‌آیند و در این میان متاسفانه برخی افراد در این پدیده که از جنس زیبایی محسوب می‌شود به خود و پوست‌شان رحم نمی‌کنند و از دوسو به خود آسیب می‌رسانند. یکی استفاده نکردن از کرم‌هایی برای جلوگیری از دریافت اشعه‌های مضر نور خورشید که از نظر آنها با ذات برنزه‌کردن و آفتاب گرفتن در تضاد است و دیگری استفاده از دستگاه‌های سولاریوم.

در این بین به گفته متخصصان پوست، برنزه‌کردن پوست و استفاده از دستگاه‌ها و سالن‌های سولاریوم در درازمدت عوارض و مشکلات جدی پوستی را به دنبال دارد که با توجه به گرایش‌هایی که امروزه برای برنزه‌ کردم پوست ایجاد شده است، زنگ خطری برای ابتلا به سرطان‌های پوست محسوب می‌شود. البته استفاده از دستگاه‌های برنزه‌کننده پوست یا سولاریوم در افرادی که به شکل طبیعی و ژنتیکی دارای پوست گندمگون و تیره هستند اصراری بیهوده یا شاید تقلیدی ناشیانه از یک مد خطرناک است که نه فقط زیبایی ایجاد نمی‌کند، بلکه در درازمدت با ایجاد لکه‌های تیره و روشن نازیبایی پوست را به دنبال دارد. خانم شهره.‌ن از جمله افرادی است که متاسفانه این تجربه تلخ را دارد و آنچه در میزگرد زیبایی‌ این هفته می‌خوانید شرح حال مختصری از این بیمار و نظر متخصصان «سلامت» درباره وضعیت اوست.

شهره.‌ن، ۲۴ ساله، ساکن شیراز از تجربه تلخ حمام آفتاب و سولاریوم می‌گوید:

ایـن بـزرگ‌تریـن اشـتبـاه زنـدگی‌ام بـود

چند سالی است که تب برنزه شدن میان جوان‌ها بسیار داغ است و من هم حدود ۶ ماه پیش تصمیم گرفتم پوستم را برنزه کنم. اوایل تابستان در یک استخر روباز ثبت‌نام کردم و هر روز به بدنم روغن زیتون می‌زدم و به مدت نیم ساعت حمام آفتاب می‌گرفتم. بعد از گذشت ۲ روز احساس کردم که پوست بدنم به شدت قرمز و ملتهب شده و سوزش شدیدی دارد. خیلی جدی نگرفتم زیرا همه دوستانم می‌گفتند که این مساله طبیعی است و مدتی طول می‌کشد تا پوست‌ به آفتاب عادت کند. البته بارها از متخصصان شنیده بودم که حمام ‌آفتاب عوارض زیادی دارد و حتی در هفته‌نامه سلامت هم چند مقاله درباره این عوارض خوانده بودم اما متاسفانه هیچ‌کدام از این توصیه‌ها را جدی نگرفتم و فکر نمی‌کردم که این عوارض خیلی جدی باشد!

روز پنجم که از استخر به خانه آمدم، التهاب و سوزش پوستم بیشتر شده بود به طوری که شب از سوزش بسیار شدید پوستم از خواب بیدار شدم چیزی را که دیدم باور نمی‌کردم. بازوها، کتف و شانه‌هایم پراز تاول‌های بزرگ و ملتهب و دردناک بود و صحنه‌ای وحشتناک ایجاد شده بود. سوزش پوستم غیرقابل‌تحمل بود و وقتی تاول‌ها با لباسم برخورد می‌کرد، سوزش و درد هم صد برابر می‌شد. حتی نمی‌توانستم دراز بکشم یا راه بروم. باورتان نمی‌شود اما یک هفته فقط نشسته خوابیدم آن هم چه خوابی چرا که تا آرام‌بخش نمی‌خوردم خوابم نمی‌برد. حتی سوزش تاول‌ها به حدی بود که با وجود خوردن آرام‌بخش‌ها باز هم از نیمه‌های شب از خواب بیدار می‌شدم.

خوشبختانه مادرم پرستار است. او با وجود مخالفتش درباره رفتن من به استخر روباز و حمام آفتاب، شبانه‌روزی از من مراقبت کرد. تاول‌ها خوب شدند و پوستم به حالت طبیعی اما کمی تیره‌تر برگشت این بار مهم‌ترین مشکلم تیره و روشن شدن پوستم بود. صورتم سفیدتر از بدنم بود، مناطقی از بدنم به خوبی رنگ نگرفته بود و بعضی قسمت‌ها نیز بسیار تیره‌ شده بودند. یکی از دوستانم پیشنهاد داد از دستگاه سولاریوم استفاده کنم پوستم کاملا یکدست برنزه ‌شود و از شر این مشکل‌ خلاص شوم.

از طریق اینترنت شماره تلفن یک آرایشگاه را پیدا کردم که دستگاه سولاریوم داشت، تماس گرفتم و خانمی که پشت خط بود به من اطمینان داد که در ۱۵ جلسه به نتیجه دلخواهم می‌رسم و پوستی شکلاتی و مطابق مد روز خواهم داشت. می‌دانستم که اگر موضوع را با خانواده‌ام مطرح کنم به شدت مخالفت می‌کنند زیرا سولاریوم هم عوارض دارد هر چند کم‌خطرتر از حمام آفتاب است اما روش سالمی هم نیست. یک روز در میان به آرایشگاه مراجعه می‌کردم و ۴ دقیقه در دستگاه بدون اشعه UV می‌خوابیدم. بعد از حدود ۷ تا ۸ جلسه دچار خارش شدید پوست شدم و علاوه بر اینکه لکه‌های تیره و روشن پوستم از بین نرفت بلکه بیشتر هم شده است. واقعا نمی‌دانم که باید چه کار کنم پوستم به شدت خشک شده و پر از لکه است.

کاش همه افرادی که می‌خواهند سولاریوم کنند، برای یک دقیقه هم که شده به عوارض آن فکر کنند. من اوایل از اتوبرنز برای برنزه کردن پوستم استفاده می‌کردم و خیلی هم از نتیجه کار راضی بودم زیرا هم آسیبی به پوستم نمی‌رسید و هم به رنگ دلخواهم می‌رسیدم اما صحبت دوستانم و پیروی از این مد خطرناک، باعث شد به دست خودم پوست سالمم را به پوستی پر از لکه‌ تبدیل کنم. از سولاریوم تا پشیمانی فقط یک قدم فاصله است و من بدون فکر قدم برداشتم و باید اعتراف کنم بزرگ‌ترین اشتباه زندگی‌ام برنزه کردن پوستم است.

● نگاه اول

نظر دکترحسین طباطبایی متخصص پوست و مو درباره سوژه «میزگرد زیبایی»

بـی‌‌خـطـر هـم مـی‌شـود بـرنـزه شـد؟

▪ آقای دکتر، برنزه کردن چگونه مد شد؟

- در گذشته رنگ پوست افراد، طبقه اجتماعی آنها را تعیین می‌‌کرد. سفیدپوست‌ها متعلق به طبقه بالای اجتماع و سیاه‌‌پوست‌ها و رنگین‌‌پوست‌ها جزو طبقه پایین و کارگر بودند. حتی اواسط قرن دهم میلادی هم از آرسنیک برای سفیدکردن صورت استفاده می‌‌شد که آن هم نتایج مرگ‌باری به دنبال داشت. در بریتانیا ملکه الیزابت و بانوان اشرافی نیز از خانه خارج نمی‌شدند تا چهره رنگ‌پریده خود را حفظ کنند ولی این وضعیت مدتی بعد عوض شد. سال ۱۹۳۰ مدهای جدید به تدریج جای خود را بین خانم‌ها باز کرد. خانم کوکوکانل (از طراحان مد) در حین سفر از پاریس به کن برای شرکت در یک فستیوال مد به ‌طور تصادفی زیر آفتاب برنزه‌شد و به زودی همه جای دنیا، طرفداران مد دنبال این بودند که برنزه شوند و این مد خطرناک همچنان در حال افزایش است.

▪ چه تفاوتی میان برنزه‌شدن به وسیله سولاریوم و حمام آفتاب وجود دارد؟

- در نور آفتاب و اشعه‌‌ای که در اتاق‌‌های سولاریوم به پوست تابانده می‌شود تا پوست برنزه شود، اشعه‌های فرابنفش A و B وجود دارد که برای پوست خطرناک هستند و ممکن است موجب سرطان‌های پوستی در سنین میانسالی و پیری ‌شوند. بنابراین هر دو خطرات و عوارض خطرناکی به دنبال دارند. تابش مستقیم و مستمر نور خورشید علاوه بر سوختگی خفیف پوست و ایجاد لک‌های تیره پوستی موجب افزایش چین و چروک زودرس و افزایش پیری پوست می‌شود. علاوه بر این، تابش مستمر نور خورشید در درازمدت امکان بروز برخی سرطان‌های پوست را افزایش می‌دهد به همین علت در بسیاری از کشورها به دنبال ارائه آموزش‌های مداوم، استفاده از سولاریوم محدود شده است. در مقابل استفاده از دستگاه‌های سولاریوم که همانند نور آفتاب حاوی اشعه‌های A و B هستند عوارضی به دنبال دارد بنابراین امروزه کمتر دیده می‌شود جوانان کشورهای غربی از آفتاب یا دستگاه‌های سولاریوم برای برنزه‌شدن پوست استفاده کنند. با وجود اینکه در کشوهای غربی که مروج سولاریوم بوده‌اند، استفاده از آفتاب و سولاریوم برای برنزه‌شدن به علت مضرات فراوان آنها محدود شده، در ایران استفاده از این دستگاه‌ها رایج شده است. متاسفانه در این بین برخی افراد تصور می‌کنند استفاده از دستگاه سولاریوم مضرات نور خورشید را ندارد این درحالی است که این دستگاه‌ها هم همانند نور خورشید مضر هستند.

▪ آیا زدن روغن زیتون به پوست بدن‌ قبل از حمام آفتاب به کاهش این خطرات هنگام برنزه‌شدن کمک می‌کند؟

- متاسفانه این یک باور غلط درباره برنزه‌کردن پوست است که بعضی‌‌ها مانند میهمان این هفته میزگرد زیبایی به آن استفاده کرده‌اند و با استفاده از برخی از مواد غذایی یا روغن‌های گیاهی اقدام به برنزه‌کردن پوست‌‌شان می‌‌کنند ولی باید بدانید این مواد نه تنها موجب برنزه‌شدن پوست نمی‌‌شوند بلکه مواد رنگی موجود در این گیاهان می‌‌تواند از طریق واکنش‌‌های شیمیایی که زیر نور آفتاب رخ می‌دهد، باعث واکنش‌‌های شدید پوستی (قرمزی، پوسته ‌پوسته شدن و خارش پوست و تاول‌‌های پوستی) ‌شود و در صورتی که این ضایعات درمان نشوند، جای آنها به صورت لکه‌های تیره‌ای روی پوست می‌ماند درست همان مشکلی که این خانم بعد از حمام آفتاب به آن مبتلا شدند.

حتی افرادی هم بر این باورند این قبیل مواد می‌‌توانند پوست را به رنگ برنزه دلخواه در‌آورند که در جواب‌شان باید گفت رنگی که این روغن‌‌ها به پوست می‌‌دهند آن رنگ برنزه مورد نظر افراد برای زیبایی پوست نیست. این مواد، رنگ متفاوتی به بدن می‌‌دهند و در عین حال رنگی که به وسیله این مواد در پوست ایجاد می‌‌شود دوام کمی دارد و پس از چند روز از روی پوست محو می‌‌شود. بنابراین نباید انتظار داشت تا مدت‌ها پس از استفاده از این مواد، پوست برنزه و زیبا باقی بماند.

▪ اصلا هیچ‌ روش بی‌خطری برای برنزه‌کردن پوست وجود ندارد؟

- از نظر علمی باید به شما بگویم که به غیر از استفاده از کرم‌‌های اتوبرنزه که به وسیله کارخانه‌های سازنده مواد آرایشی و بهداشتی معتبر ساخته می‌‌شوند و دوام قابل قبولی دارند، هیچ‌ روش بی‌‌خطر دیگری برای برنزه‌کردن پوست وجود ندارد و افرادی که به هر علتی اصرار به برنزه‌شدن دارند، باید از این کرم‌ها و حتی اسپری‌های اتوبرنز استفاده کنند.

▪ این محصولات برنزه‌کننده معتبر را از کجا باید تهیه کرد؟

- بهترین و مطمئن‌‌ترین مکان برای خرید کرم‌‌ها و اسپری‌های اتوبرنزه، داروخانه‌ها هستند که مسوولیت پزشکی در برابر مردم دارند و در صورت تقلبی‌بودن یا غیراستاندارد بودن اتوبرنزه‌‌ای که می‌‌فروشند، باید جوابگوی مراجع ذی‌ صلاح باشند. بنابراین اگر قصد دارید با این محصولات پوستتان را برنزه کنید و نمی‌دانید کدام نوع آنها مناسب‌‌تر و با پوست‌تان سازگارتر است، می‌‌توانید با یک متخصص پوست مشورت کنید و از او کمک بگیرید و سپس ‌به داروخانه مراجعه کنید.

▪ حالا از کجا متوجه شویم کرم اتوبرنزه‌ای که خریده‌‌ایم خوب است؟

- کرم‌های اتوبرنزه مرغوب، چرب نیستند و پایداری رنگ دارند و حداقل ۳ تا ۴ روز با وجود دوش گرفتن، باقی می‌مانند. از طرفی یک اتوبرنزه خوب هیچ‌گونه واکنش حساسیتی در پوست شما ایجاد نمی‌‌کند. البته بعضی‌ افراد به این کرم‌‌ها حساسیت دارند و باید استفاده از آن را کنار بگذارند. بنابراین اگر پس از استفاده از این کرم‌‌ها دچار خارش یا قرمزی پوست شدید باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا ببینید اشکال از غیراستاندارد بودن کرم اتوبرنزه است یا حساسیت پوست شما.

▪ آیا روش استفاده خاصی برای چگونگی مصرف آنها وجود دارد؟

- مهم‌ترین نکته این است که قبل از استفاده حتما بروشور راهنمای محصول را به دقت بخوانید و به توصیه‌های گفته شده عمل کنید اما به‌طور کلی کافی است قبل از استفاده، پوست خود را کاملا بشویید و مقداری از کرم را در کف دستتان بریزید و روی پوست بدنتان بمالید. با این روش، تمام پوستتان رنگ برنزه به خودش می‌‌گیرد. البته بلافاصله پس از اتمام کار باید دست‌های‌تان را بشویید تا کف دست، ناخن‌ها و بین انگشت‌های‌تان بیش از حد رنگ نگیرد. اسپری‌های اتوبرنز نیز باید از فاصله نیم متری روی سطح پوست اسپری شوند.

▪ این برنزه‌کننده‌ها تا چه مدت ماندگاری دارند؟

- اکثر این محصولات ۴ تا ۵ روز روی پوست می‌مانند و با حمام رفتن کم‌کم از بین می‌روند. البته برای ماندگاری بهتر می‌توان هرچند روز یک بار آنها را روی پوست تجدید کرد.

● نگاه دوم

سولاریوم و مکافات

دکتر فریده مهتی‌پور/ متخصص پوست

▪ خانم دکتر، بسیاری از افراد معتقدند خطر سولاریوم کمتر از حمام آفتاب است. این باور چقدر پایه علمی دارد؟

- نور خورشید از طیف‌های مختلفی تشکیل شده است که با توجه به طول موج‌های متفاوت از هم متمایز می‌شوند. خوشبختانه قسمت اعظم امواجی که طول موج‌های پایین‌تری دارند و پرخطرتر هستند، توسط اتمسفر جذب و به ویژه توسط لایه ازن فیلتر می‌شوند. از طرفی امواج بیولوژیکی که ما آنها را به نام UVA و UVB می‌شناسیم نیز تا حد زیادی در اتمسفر جذب می‌شوند و فقط ۱۰ درصد اشعه uv به زمین می‌رسد که همین مقدار جزیی نیز می‌تواند باعث ایجاد آثار مخربی در پوست شود. متاسفانه بعضی افراد بر این باورند منابع مصنوعی نور که برای برنزه کردن پوست مورداستفاده قرار می‌گیرند و عموما به نام سولاریوم نامیده می‌شوند حاوی این اشعه‌های مضر نیستند، در صورتی که باید گفت این دستگاه‌ها از لحاظ نوع اشعه تفاوت چندانی با اشعه تابیده شده از منابع طبیعی دارند و حتی گاهی شدیدتر از نور معمولی آفتاب هم هستند. بنابراین سولاریوم، سالم‌تر و کم‌عارضه‌تر از حمام آفتاب نیست.

▪ خانم شهره در صحبت‌های‌شان به این نکته اشاره کردند که دستگاه سولاریوم موجود در آرایشگاهی که ایشان به آن مراجعه می‌کردند حاوی اشعه uv نبوده و این موضوع توسط مدیر آزمایشگاه تایید شده بود. آیا چنین ادعایی صحت دارد؟

- این روزها انواع و اقسام دستگاه‌های سولاریوم در مکان‌های مختلف نظیر سالن‌های زیبایی، استخرها، آرایشگاه‌ها و باشگاه‌های بدن‌سازی یافت می‌شود و از آنجا که وزارت بهداشت این موضوع را ممنوع اعلام کرده است بنابراین نظارتی هم بر آنها اعمال نمی‌شود و همه این اماکن به صورت غیرقانونی از دستگاه سولاریوم استفاده می‌کنند و نمی‌توان این ادعا را تایید کرد اما نکته مهم این است که امروزه دستگاه‌هایی ساخته شده است که ۵ برابر شدت معمولی نورآفتاب را در یک بازه‌زمانی خاص به پوست می‌تابانند و حتی اگر حاوی اشعه‌های uv نباشند که بعید به نظر می‌رسد باز هم به پوست آسیب می‌رسانند. البته این تغییرات پوستی در لایه‌های فوقانی یا عمیقی‌تر از پوست قابل‌مشاهده است و باعث بروز مشکل‌های جبران‌ناپذیر پوستی می‌شود. البته پوست‌های روشن بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

▪ یعنی افرادی که پوست روشنی دارند دچار عوارض پوستی بیشتری می‌شوند؟

- بله. واضح‌ترین آسیب در این گونه پوست‌ها سوختگی است که به صورت قرمزی و التهاب پوستی چند ساعت بعد از تماس با اشعه بروز می‌کند. البته شدت سوختگی از خفیف تا شدید، متغیر است و با توجه به مدت زمان تماس و انرژی حاصله از یک قرمزی و سوزش خفیف پوست تا تاول‌های بزرگ پوستی را دربرمی‌گیرد. در مقابل پوست‌های تیره‌تر که اکثر پوست‌های آسیایی هم در این گروه‌ قرار می‌گیرند، ممکن است به جای قرمزی و سوختگی واضح دچار افزایش تیرگی پوست شوند که این واکنش تا حدودی تاخیری است و ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از تماس با اشعه بروز می‌کند و با ایجاد لکه‌های تیره و روشن همراه است. البته سولاریوم چه در افرادی که پوست تیره و چه در افرادی که پوست روشن دارند، به هیچ عنوان روش کم‌خطری برای برنزه کردن پوست نیست و تحقیقات علمی ثابت کرده است که استفاده از این روش عامل مهم ایجاد سرطان‌های پوستی در سنین بالاتر محسوب می‌شود.

▪ سولاریوم غیر از افزایش احتمال سرطان پوست چه خطرات دیگری را به همراه دارد؟

- علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌های پوستی، سولاریوم قدرت ایمنی پوست را نیز کاهش می‌دهد و این موضوع افزایش عفونت‌ها و بدخیمی‌ها را به دنبال خواهد داشت؛ واکنش‌های گذرایی مانند کهیر ناشی از نور، خارش‌های شدید، تغییر رنگ‌های نامرتب و پراکنده، در ماتیت‌های پایدار و مزمن نوری و پیری زودرس پوست نیز از واکنش‌هایی هستند که نباید از وجود آنها غافل شد و خانم شهره در صحبت‌های‌شان به این نکته اشاره کردند که بعد از چند جلسه سولاریوم علاوه بر ایجاد لک‌های تیره و روشن و خارش پوست، دچار خشکی شدید پوست هم شده‌اند باید گفت که یکی از مهم‌ترین عوارض دیگر سولاریوم، خشن شدن، خشکی و افزایش چین و چروک‌های سطحی پوست است. این حالت همراه با باز شدن عروق سطحی در طولانی‌مدت باعث ایجاد شیارهای عمقی و ثابت پوستی می‌شود که هر روز در مراکز درمانی با آن مواجه هستیم.

▪ آیا لکه‌های پوستی ناشی از سولاریوم درمان می‌شوند؟

- درمان آنها زمان‌‌بر و هزینه‌بر است اما هیچ تضمینی هم وجود ندارد که همه این لکه‌های تیره‌ و روشن به طور کامل محو ‌شوند و از بین بروند. به علاوه چه لزومی دارد که افراد سراغ سولاریوم بروند و بعد بخواهند عوارض ناشی از آن را درمان کنند؟ شاید داشتن پوست شکلاتی و برنزه زیبا باشد ولی آیا ابتلا به سرطان‌ پوست و عوارض بدخیم پوستی، عوارض کوچکی برای این مد خطرناک به شمار می‌آید؟

▪ آیا می‌شود به افرادی که قصد برنزه کردن دارند، توصیه کرد که از گرفتن حمام آفتاب و رفتن به سولاریوم خودداری کنند؟

- نمی‌توان جوانان را از پیروی از مد منع کرد اما می‌توان به آنها توصیه کرد که هشدارها را جدی بگیرند. خانم شهره به نکته خوبی اشاره کردند، اینکه به عوارض سولاریوم آگاه بودند اما فکر نمی‌کردند خودشان به آن دچار شوند. هر فردی مختار است با دانستن عواقب هر کاری، به سراغ آن برود اما افرادی که علاقه‌مند به برنزه کردن هستند، باید بدانند اگر تنظیمات دستگاه سولاریوم مناسب نباشد و علاوه بر احتمال آسیب‌های پوستی می‌تواند باعث ایجاد عوارض چشمی، سردرد، مشکلات گوارشی و.... شود بنابراین زمان قرارگیری در معرض اشعه و میزان طول موج‌ها بسیار مهم است. بنابراین افرادی که به صورت مدام سولاریوم می‌کنند حتی اگر هم به سرطان پوست مبتلا نشوند، نسبت به همسن و سال‌هایشان پوستی پیرتر، خشک‌تر، پرچین و چروک‌‌تر و بیمار‌تر خواهند داشت.

● نگاه سوم

دور مدهای خطرناک خط بکشید

دکتر بهرام احترام گستر/ جامعه‌شناس

به‌طور کلی مدها الگوهای فرهنگی هستند که توسط بخشی از جامعه پذیرفته می‌شوند و دارای یک دوره زمانی نسبتا کوتاه‌اند و پس از گذر از یک بازه زمانی، فراموش می‌شوند. از طرفی استقلال‌طلبی، تنوع‌دوستی، هیجان‌خواهی، نقد گذشته و نوگرایی از جمله ویژگی‌های دوران جوانی است و زمانی که نمود بیرونی به خود می‌گیرد و در رفتار جوان منعکس می‌شود به صورت مدگرایی ظاهر می‌شود. یکی از مهم‌ترین عوامل پیروی از مد بین جوانان و نوجوانان، تاثیر گروه همسالان و دوستان است. به‌عنوان نمونه فرد می‌خواهد پوستی برنزه داشته باشد چرا که دخترخاله یا دوست او چنین پوستی دارد. از طرفی گاهی نیز مدگرایی برای برتری‌جویی، تشخص‌طلبی و جلب توجه دیگران است.

البته نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که شخصیت‌های مشهور اجتماعی مانند بازیگران، خواننده‌ها و... نیز در این بین بسیار تاثیرگذارند. مدگرایی تا جایی مطلوب است که ۳ ویژگی عمده داشته باشد: اعتیادآور نباشد به این معنا که فرد بدون تفکر از هر چیزی که مد می‌شود پیروی نکند؛ خطری در پی نداشته باشد. به‌عنوان نمونه سولاریوم که از جمله مدهای خطرناک و ضدسلامت محسوب می‌شود جزو مدهای نامطلوب قرار می‌گیرد؛ و مخالف هنجارهای اجتماعی نباشد. تلاش برای رسیدن به زیبایی بیشتر نه‌تنها هیچ‌مشکلی وجود ندارد بلکه اهمیت ندادن منطقی به آن به خصوص در میان جوانان، نگران‌کننده هم است زیرا تجربه نشان داده است که آن دسته از جوانانی که به زیبایی و آراستگی خود اهمیت نمی‌دهند در معرض انواع بیماری‌های روحی و روانی مانند افسردگی قرار دارند و علاوه بر آن بیشتر در معرض خطرات اجتماعی و انحرافات قرار می‌گیرند.

اما این مساله زمانی نگران‌کننده می‌شود و حتی در بسیاری از موارد، شکل بیماری به خود می‌گیرد که از حالت عادی خود خارج شده و تمام فکر و ذهن یک فرد را به خود معطوف می‌کند. برای نمونه کسانی که بیش از اندازه به زیبایی خود اهمیت می‌دهند یا دچار اعتماد به نفس کاذب می‌شوند یا اینکه اعتمادبه‌نفس خود را به شکل کامل از دست می‌دهند که هر دو حالت بسیار خطرناک است. متاسفانه عده‌ای هستند که کورکورانه از هر آنچه مد می‌شود پیروی می‌کنند و توجهی به تبعات آن ندارند. به‌عنوان نمونه با نزدیک‌شدن به عید نوروز افراد تصمیم می‌گیرند تغییر کنند و سولاریوم یکی از همین مدهای خطرناک است که در ماه‌های آخر سال و روزهای ابتدایی تابستان طرفداران زیادی پیدا می‌کند و دختر و پسر نمی‌شناسد. مد در بسیاری از جوامع حتی اگر پرخطر هم باشد باز هم طرفدار دارد و این آگاهی جوامع است که تفاوت‌ها را رقم می‌زند.

البته در اکثر کشورهای پیشرفته پیروی از مد، قوانین خاص خود را دارد و افراد عادی و تحصیل کرده، سلامت‌شان را فدای مد نمی‌کنند و پیروی از مدهای خطرناک فقط بین ستاره‌های سینمایی و افراد مشهور رواج دارد. به‌عنوان نمونه افراد عادی برای برنزه‌شدن کمتر سراغ سولاریوم می‌روند زیرا از عوارض آن آگاهند اما در کشورهای جهان سوم و حتی در حال توسعه، اولویت اول پیروی از مد است و عوارض حاصل از آن در رتبه پایین‌تری قرار می‌گیرد. شاید بهتر باشد فرهنگ‌سازی را از خودمان شروع کنیم و از همین امروز تصمیم بگیریم دور مدهای خطرناک مانند سولاریوم و حمام آفتاب را خط بکشیم و سلامت را فدای زیبایی نکنیم.

● نگاه چهارم

بارها هشدار داده‌ایم که سولاریوم ممنوع است!

مهندس سیدرضا غلامی/ رییس اداره نظارت بر بهداشت اماکن عمومی و مواد غذایی وزارت بهداشت

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بارها و بارها ضمن هشدار نسبت به خطرات دستگاه‌های برنزه‌کننده استفاده از آنها را به دلیل ایجاد خطر و تهدید سلامت افراد، ممنوع اعلام کرده و با اقدامی هماهنگ با امور حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی ایران و اداره کل مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی از ورود این دستگاه‌ها به کشور ممانعت به عمل آورده است. این در حالی است که متاسفانه بسیاری از هموطنان نسبت به این هشدارها، بی‌تفاوت هستند و خود را در معرض خطر امواج خطرناک دستگاه‌های سولاریوم قرار می‌دهند.

البته معاونت‌های بهداشتی و درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور نیز موظف شده‌اند با تشکیل تیم‌های بازرسی در ساعت‌های غیراداری از مراکزی که احتمال استفاده از این دستگاه‌ها در آنها بیشتر است (مانند آرایشگاه‌ها، هتل‌ها، ورزشگاه‌ها و حتی مطب‌های پزشکی) بازدید و در صورت وجود دستگاه‌های مذکور ضمن پلمپ دستگاه، متصدی را نیز به مراجع قضایی معرفی کنند. اما نکته بسیار مهم این است که هموطنان باید با وزارت بهداشت همکاری کنند و برای معرفی اماکن استفاده کننده از این دستگاه با شماره تلفن کشوری ۰۹۶۷۸ ستاد فوریت‌های سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تماس بگیرند و موضوع را اطلاع دهند تا در صورت اثبات اتهام با نظارت مقامات قضایی و هماهنگی وزارت بهداشت، نسبت به پلمپ واحد متخلف از طریق اداره اماکن عمومی اقدام و با فرد خاطی برخورد قانونی شود.

پریسا اصولی