زندان در زندان

آخرین وضعیت عمادالدین باقی در گفت وگو با فاطمه کمالی, همسر وی

عمادالدین باقی هفته گذشته در حالی که به هفته‌های پایانی حبس یکساله خود نزدیک می‌شد ناگهان از زندان عمومی به زندان ۲۰۹ منتقل شد و از آن روز تاکنون خانواده‌اش از او خبری ندارند. درباره همین موضوع گفت‌وگویی انجام داده‌ایم با فاطمه کمالی، همسر عمادالدین باقی.

▪ چند روز است که از آقای باقی خبر ندارید؟

ـ از شنبه ۱۹ مرداد تاکنون از آقای باقی بی‌خبریم. شنبه آقای باقی با منزل تماس گرفتند و گفتند دیسک کمرم عود کرده و دکتر ۱۰ جلسه فیزیوتراپی تجویز کرده است. همچنین دکتر بهداری زندان گفته است اعزام به بیمارستان قلب در خارج از زندان باید صورت گیرد. او گفت اگر موقعیت بود به ما خبر می‌دهد که چه زمانی به بیمارستان می‌رود اما ظهر همان روز تماس گرفت و خبر داد که او را به بند ۲۰۹ منتقل می‌کنند و خود از علت این انتقال بی‌خبر بود. باقی در جلسه اول دادگاه در برابر اصرار ماموران امنیتی برای تجدید بازجویی در زندان ۲۰۹ اعلام کرد در حین دادرسی در دادگاه بازگشت پرونده به مرحله تحقیقات مقدماتی غیرقانونی است. ضمن اینکه حاضر است در محل دادگاه یا همان بند عمومی زندان اوین که زیر نظر سازمان زندان‌هاست به پرسش‌های آنان پاسخ دهد اما در بند بسته ۲۰۹ و شرایط ایزوله به بازجویی پاسخ نمی‌‌دهد و آن شرایط را غیرقانونی می‌داند.

▪ آیا به مراجع قانونی و قضایی مراجعه کرده‌اید؟

ـ بله، در اولین اقدام با دفتر سخنگوی قوه قضاییه و افراد دیگری در این قوه تماس گرفته و خبر دادم. با سازمان زندان‌ها نیز تماس گرفتم. ابتدا آقای یساقی و سپس جناب آقای سلیمانی،‌ مدیرکل سازمان زندان‌ها گفتند با رئیس اداره بازرسی در جریان بگذارم. آقای مهریزی، رئیس اداره بازرسی از رئیس زندان گزارش خواستند و من در نهایت از ایشان شنیدم که یک مقام قضایی این اجازه را به نهادهای امنیتی داده است. قرار شد توضیح بیشتر در این باره و در مورد آن مقام قضایی را از آقای سلیمانی جویا شوم که متاسفانه دیگر موفق نشدم. وکیل آقای باقی، جناب آقای علیزاده طباطبایی چندین بار به دادگاه انقلاب مراجعه کرده‌اند، هم به شعبه بازپرس و هم به شعبه ۱۵ آن دادگاهی که پرونده انجمن دفاع از حقوق زندانیان در آن در حال رسیدگی است. اما ایشان از موضوع اظهار بی‌اطلاعی کردند. آقای علیزاده صبح چهارشنبه نزد آقای مرتضوی دادستان تهران رفتند که ایشان هم گفته‌اند نمی‌دانند چه کسی این حکم را صادر کرده و خود هم از طریق روزنامه‌ها از این جریان مطلع شده‌اند و پیگیری اطلاع از موضوع را به روز دوشنبه پس از پایان تعطیلات محول کردند. بعدازظهر روز چهارشنبه در پی نگرانی شدید از وضعیت آقای باقی همراه با وکیل محترم به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب مراجعه کردیم و نام یکی از قضات دادگاه انقلاب را به‌ما اعلام کردند اما هنوز مطمئن نیستیم که این قاضی دستور را صادر کرده است.

▪ آقای باقی چند پرونده مفتوح دارد؟

ـ آنقدر رفت‌وآمد آقای باقی به دادگاه یا بازجویی متعدد شده که مورد سوال بسیاری واقع شده است. یک پرونده، حبس یکساله‌ای است که او در حال حاضر تحمل می‌کند و تقریبا ماه‌های پایانی آن را می‌گذراند. این حکم سه سال معطل مانده بود که سال گذشته حین بازجویی در پرونده انجمن دفاع از حقوق زندانیان ناگهان به اجرا درآمد. این حکم مربوط به مقالاتی بود که باقی قبلا به‌خاطر آنها محاکمه شده و به زندان رفته بود. دادگاهی که این حکم را صادر کرد، چندی پس از آزادی باقی از دوره حبس سه‌ساله (که در سال ۷۹ صادر شده بود) برگزار شد. این دادگاه چند دقیقه بیشتر طول نکشید. وکیل باقی از دادگاه اخراج شد و باقی نیز به دفاع نپرداخت.

حکم یک سال حبس این دادگاه ابتدا تعلیقی بود و سپس با اعتراض دادستان، تعزیری شد. پرونده دیگر که از سال گذشته تاکنون در جریان است اکنون به مرحله دادرسی رسیده و دومین جلسه آن ۳۰ مرداد برگزار خواهد شد. باقی نزدیک به سه ماه از حبس یکساله خود را برای بازجویی همین پرونده در سلول بسته ۲۰۹ قرار داشت و پس از دو بار حمله شدید در شرایط نامساعد این زندان، به بیمارستان و سپس به بند عمومی منتقل شد. باقی ۱۴ جلسه بازجویی را بابت پرونده انجمن دفاع از حقوق زندانیان پشت سر نهاده و در حالی که این پرونده اکنون به دادگاه رفته و در حال رسیدگی در دادگاه است بازجویان در دادگاه خواستار تحقیقات مقدماتی مجدد و بازگرداندن باقی به بند ۲۰۹ شده بودند که باقی در آن بیمار شد. سومین پرونده مربوط به سفر دبی بود که دادگاه تجدیدنظر حکم برائت آن را صادر کرد. در این پرونده آقای باقی به سه سال حبس تعزیری و من و دختر و برادرزاده‌ام به ۳ سال حبس تعلیقی محکوم شده بودیم که پس از صدور حکم برائت از دادگاه تجدیدنظر، سخنگوی قوه قضاییه نیز به خبرنگاران اعلام کرد این رای قطعی است اما اخیرا احضاریه‌ای دریافت کرده‌ایم که با اعمال ماده ۱۸ (که در موارد استثنایی پس از قطعی شدن رای توسط دادگاه تجدیدنظر صورت می‌گیرد) برای رسیدگی مجدد به دادگاه فراخوانده شدیم. حین تحمل حبس یکساله، آقای باقی سه بار دیگر به دادگاه خوانده شد: یک بار، برای رسیدگی به پرونده کتاب تراژدی دموکراسی در ایران و بار دیگر به وسیله شکایت رئیس دفتر پیگیری‌های ویژه مستقر در دادسرای مرکز، منصوب دادستان تهران، به علت مصاحبه منتشر شده آقای باقی در مورد ممانعت از اعزام موسوی خوئینی (که در آن زمان در زندان به سر می‌برد) برای شرکت در مراسم ترحیم پدرش و سومین بار به دلیل مصاحبه‌ای از باقی درباره اعتراض به محروم کردن عده‌ای از دانشجویان از ادامه تحصیل و ستاره‌دار کردن آنها. اکنون هم در حالی که انتظار آزادی باقی را می‌کشیدیم و ۳۰ مرداد نیز جلسه دوم دادگاه پرونده مربوط به انجمن دفاع از حقوق زندانیان است و او باید دفاعیات خود را آماده می‌کرد، به بند ۲۰۹ منتقل شده در حالی که ما هنوز از محمل قانونی آن بی‌خبریم.

▪ وضعیت سلامت پزشکی آقای باقی چگونه است؟

ـ در آخرین اطلاع از وضعیت او از دیسک کمر رنج می‌برد و بنا بود برای وضعیت قلب هم به بیمارستانی خارج از زندان اعزام شود. نسخه‌ها و گواهی پزشکان هم درباره اینکه باقی نباید در محیط‌های استرس‌زا مخصوصا زندان قرار گیرد به دادستان تهران ارائه شده است.

▪ تا آزادی آقای باقی چند روز مانده؟

ـ ۵۰ روز تا آزادی همسرم باقی مانده. ما به دنبال مرخصی استعلاجی برای باقی بودیم زیرا از زمان ورود به زندان، داروهای او قطع شده و انتظار داشتیم تعطیلات ایام شعبانیه را در مرخصی باشد و پس از آن به ادامه درمان بپردازد. آئین‌نامه زندان برای زندانیان این حق را قائل شده که در سه ماه پایانی تحمل حبس از مرخصی متصل به آزادی بهره‌مند شوند این در حالی است که باقی نزدیک به دو ماه مانده به آزادی، به زندان ۲۰۹ منتقل می‌شود.