۲۴ نوامبر ۲۰۰۶ ـ درگذشت دکتر مصطفی مصباح زاده

مصطفی مصباح زاده (دکتر در حقوق از فرانسه)، موسس روزنامه کیهان، استاد پیشین دانشکده حقوق دانشگاه تهران، نماینده ادوار مختلف مجلس شورای ملی و سناتور ۲۴ نوامبر ۲۰۰۶ در «سان دیاگو» …

مصطفی مصباح زاده (دکتر در حقوق از فرانسه)، موسس روزنامه کیهان، استاد پیشین دانشکده حقوق دانشگاه تهران، نماینده ادوار مختلف مجلس شورای ملی و سناتور ۲۴ نوامبر ۲۰۰۶ در «سان دیاگو» کالیفرنیا در نود و هفت سالگی درگذشت. ولی تا چهار روز بعد جز در چند رسانه، فوت او گزارش نشده بود، یک رسانه هم که در وب سایت خود، خبر فوت مصباح زاده را انتشار داده بود، عکس چهل سالگی اش (عکس سمت چپ) را در کنار آن چاپ کرده بود!. تا ۲۷ نوامبر خبر فوت او حتی در وب سایت «کیهان لندن» که مصباح زاده، خود پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ موسس آن بوده است دیده نشد. چاپ مطلب در یک هفته نامه، کمی طول می کشد، ولی انتشار آن در وب سایت، آنی است و هزینه ندارد.

مصباح زاده کار مطبوعاتی را با ریاست بر اداره تبلیغات کشور آغاز کرده بود. وی این سمت را پس از اشغال نظامی ایران در دوران جنگ جهانی دوم به دست آورده بود. سپس دست به انتشار نشریه زد و بعدا نام نشریه اش را به «کیهان» تبدیل کرد و به مدیریت عبدالرحمن فرامرزی به انتشار آن ادامه داد.

در اوایل دهه ۱۳۴۰ که میانه او با سناتور مسعودی ناشر روزنامه قدیمی تر اطلاعات (به دلایلی) به هم خورده بود و هر دو تا مدتی با انتشار مقاله و افشاگری یکدیگر را می کوبیدند کسی نمی دانست که مصباح زاده با گرفتن کمک مالی از شاه، به انتشار کیهان دست زده است، و یا این که مصباح زاده علاقه مند به معاملات زمین است، نه روزنامه نگاری حرفه ای، و از این قبیل .... همان زمان، بعضی هم بودند که می گفتند مرافعه مطبوعاتی مسعودی و مصباح زاده به تحریک نزدیکان دربار است، زیرا که مصباح زاده کمک مالی شاه را مسترد نداشته و به تعهداتش در این زمینه عمل نکرده است!.

«کیهان» تا زمان تحریم روزنامه اطلاعات در میتینگ صدها هزارنفری جبهه ملی در میدان جلالیه (پارک لاله امروز)، تیراژی قابل ملاحظه نداشت. با تحریم روزنامه اطلاعات، کار کیهان رونق گرفت. کیهان پیش از میتینگ جبهه ملی با ابتکار ستون «داوطلب ازدواج» که در ایران سابقه نداشت، کمی جان گرفته بود. مصباح زاده پس از رونق گرفتن کیهان از بکارگیری روزنامه نگاران چپگرا خودداری نکرد و روزنامه او قیافه ای چپ به خود گرفت (که برای مردم دلچسب بود) و مسعودی نیز چنان کرد، اما با احتیاط کامل و دو روزنامه چهره قدیم را از دست دادند.

مصباح زاده از نیمه دوم دهه ۱۳۳۰ در رقابت با مسعودی که دوره آموزش روزنامه نگاری درست کرده بود، به اعزام تنی چند از خبرنگاران خود به اروپا و آمریکا، برای تکمیل معلوماتشان در حرفه روزنامه نگاری دست زد و سپس با کمک آنان دانشکده روزنامه نگاری را تاسیس کرد و ....

برخلاف مسعودی، مصباح زاده از تاسیس سندیگای روزنامه نگاران در اوایل دهه ۱۳۴۰ استقبال کرد ولی با مسعودی بر سر استخدام اعضای تحریریه یکدیگر که کناره گیری می کردند و یا اخراج می شدند توافق کرده بود و درنتیجه رفتن از یک روزنامه به روزنامه دیگر به آسانی (و بلافاصله) امکان نداشت.

مصباح زاده حدود یک سال مانده به انقلاب، امور کیهان را به پسرش ایرج سپرده بود، کاری که مسعودی چهار سال پیش از او کرده بود و مدیریت اطلاعات را به پسر بزرگش فرهاد داده بود و بهرام پسر دومش را معاون او کرده بود. این نکته را هم نباید ناگفته گذارد که مسعودی (موسس روزنامه اطلاعات) عاشق روزنامه نگاری بود و لحظه ای از نوشتن، حتی خبرنگاری دور نمی شد و تحریریه را به ندرت ترک می کرد، عکس ها را برای چاپ، خودش انتخاب می کرد ولی مصباح زاده زیاد دست به قلم و بمانند مسعودی، به امور تحریریه نمی پرداخت نبود.