مسمومیت با گرد فرشته

توهم‌زاها مجموعه ناهماهنگ و گسترده‌ای از مواد مخدر را تشکیل می‌دهند. این مواد به ۲ دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می‌شوند:
از جمله مواد طبیعی می‌توان به حشیش، ماری‌جوانا و مسکالین …

توهم‌زاها مجموعه ناهماهنگ و گسترده‌ای از مواد مخدر را تشکیل می‌دهند. این مواد به ۲ دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می‌شوند:

از جمله مواد طبیعی می‌توان به حشیش، ماری‌جوانا و مسکالین اشاره کرد. مواد مصنوعی این دسته شامل اکستازی، کتامین، ال‌اس‌دی و.... می‌شود.

گرد فرشته یکی از این مواد توهم‌زاست که به صورت پودر، مایع، قرص و مخلوط برگی در دسترس است. گرد فرشته را به صورت خوراکی، استنشاقی، تدخینی، وریدی و زیرجلدی استفاده می‌کنند. این ماده از راه خوراکی، استنشاقی و تدخینی بخوبی جذب می‌شود. در روش وریدی و استنشاقی بسیار سریع (۵-۲ دقیقه) جذب شده ولی در روش گوارشی به کندی (۶۰-۳۰ دقیقه) جذب می‌شود. اثرات ناشی از آن ۱۶ ساعت به طول می‌انجامد، اما مصرف‌کنندگان تا ۴۸-۲۴ ساعت نیز اثرات آن را گزارش کرده‌اند.

تابلوی بالینی:

اثر آن بر مغز با علائم و نشانه‌های تحریکی همراه است. این علائم شامل پرخاشگری، بی‌قراری، رفتارهای غیرمتعارف، توهم و هذیان است. عدم تعادل نیز دیده می‌شود. اندازه مردمک‌ها متغیر هستند، ولی برخلاف توهم‌زا‌های معمول (اکستازی)، مردمک‌های شدیدا گشاد شایع نیست.

افزایش در فشار خون و ضربان قلب دیده می‌شود. بیماران تعریق می‌کنند. سفتی عضلانی و کاهش پاسخ به محرک‌های دردناک از دیگر نشانه‌های افراد مصرف‌کننده است.

عوارض:

عوارض ناشی از مصرف توهم‌زا زیاد بوده، اما مهم‌ترین عوارض مغزی، رفتاری و کلیوی است.

عوارض مغزی خطرناک بوده و از تشنج، افت هوشیاری تا حد کما متغیر است. تشنج ممکن است از دمای بالای بدن یا افت قند ناشی شود. عده‌ای از مبتلایان به دلیل افزایش فشار خون و بروز خونریزی‌های مغزی دچار تشنج می‌شوند. بنابراین نباید به راحتی از کنار تشنج آنها گذشت.

نارسایی کلیوی ناشی از آسیب به عضلات بدن و رها شدن مواد زاید به درون خون و فشار به کلیه می‌شود. دیالیز، درمانی برای این اختلال است اگر به درمان‌های معمول پاسخ ندهد.

یکی از عوارض ناشی از این توهم‌زا به اثرات ناشی از رفتارهای غیرمعمول و توهم‌های ایجاد شده برمی‌گردد؛ آسیب به خود یا دیگران ممکن است بروز کند.

تشخیص:

در ایران تستی برای شناسایی نیست و اغلب تست‌های غربالگری کاربرد بالینی در موارد مسمومیت حاد ندارند. عموما تشخیص براساس شرح حالی که از فرد یا اطرافیان گرفته می‌شود، مسلم می‌شود.

اقدامات درمانی:

پرخاشگری و بی‌قراری را با آرامبخشی و حتی ایجاد محدودیت (بستن بیمار) باید کنترل کرد. باید از آسیب‌رساندن بیشتر به خود و اطرافیان جلوگیری کرد. انجام آرامبخشی ارجح است، زیرا با ایجاد محدودیت، فعالیت تدافعی وی افزایش یافته و این روند به ایجاد آسیب بیشتر در عضلات فرد و خطر بروز نارسایی کلیوی منجر می‌شود.

علائم مغزی مثل تشنج و افت هوشیاری در افراد مصرف‌کننده ناشی از یک علت منفرد نیست و لازم است در مرکزی تخصصی بررسی شوند. ممکن است قند کاهش یافته باشد که در این صورت جایگزینی قند با محلول‌های قندی تزریقی سریعا علائم افت هوشیاری یا تشنج را رفع می‌کند.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس