پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
یاد خدا, صیقَل دل ها
یکی از زیباترین جلوههای ارتباط عاشقانه با خدا و اساسی ترین راههای سیر و سلوک ، ذکر است؛ یعنی مترنّم بودن زبان و قلب انسان به اسماء حُسنای الهی و شاداب نگه داشتن گل روح در زیرباران یاد حق. و ریشه همه آثار معنوی اخلاقی و اجتماعی در یاد حق خلاصه میشود. قرآن کریم در یک جا به اثر تربیتی و جنبه تقویتی _ روحی عبادت اشاره میکند و میگوید: إِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْکَرِ «نماز، از کار بد و زشت باز میدارد»(۱) و در جای دیگر میگوید:. . . أَقِمِ الصَّلاَةَ لِذِکْرِی «نماز را برای این که به یاد من باشی به پا دار» (۲)، اشاره به این که انسان که نماز میخواند و در یاد خداست همواره در یاد دارد که ذات دانا و بینایی مراقب اوست، و فراموش نمیکند که خودش بنده است.
● یاد خدا، صیقل دل ها
ذکر خدا و یاد خدا که هدف عبادت است، دل را جلا میدهد و صفا میبخشد و آن را آماده تجلیات الهی قرار میدهد. امام علی علیه السلام در باره یاد حق که روح عبادت است چنین میفرماید: ان الله سبحانه و تعالی جعل الذکر جلاء للقلوب، تسمع به بعد الوقرة و تبصر به بعد العشوة و تنقاد به بعد المعاندة و ما برح لله - عزت الاۆه - فی البرهة بعد البرهة و فی ازمان الفترات عباد ناجاهم فی فکرهم و کلمهم فی ذات عقولهم (۳)؛ خداوند یاد خود را صیقل دلها قرار داده است. دلها بدین وسیله از پس کری، شنوا و از پس نابینایی، بینا و از پس سرکشی و عناد رام میگردند.در این کلمات خاصیت عجیب و تاثیر شگرف یاد حق در دلها بیان شده است تا جایی که دل قابل الهامگیری و مکالمه با خدا میگردد. خوشا آنان که دائم در نمازند.ذکر از بهترین وسایل برقراری ارتباط با حضرت حق جلّ شأنه میباشد. در حالی که اهل دنیا دائم به ذکر دنیا مشغول اند و در لذتهای دنیوی غوطه میخورند، اهل ایمان تمام لذت شان از یاد خداست و در اطاعت خدا غوطه ورند.« و ان للذکر لاهلا اخذوه من الدنیا بدلا» (۴)؛ همانا یاد خدا افراد شایستهای دارد که آن را به جای همه نعمتهای دنیا انتخاب کردهاند. حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه به زیبایی حالات و مقامات و کرامتهایی که برای اهل معنی در پرتو عبادت رخ میدهد توضیح داده شده است. از آن جمله میفرماید: قد حفت بهم الملائکة و تنزلت علیهم السکینة و فتحت لهم ابواب السماء و اعدت لهم مقاعد الکرامات فی مقام اطلع الله علیهم فیه فرضی سعیهم و حمد مقامهم یتنسمون بدعائه روح التجاوز ... ؛ (۵) فرشتگان آنان را در میان گرفتهاند، آرامش بر ایشان فرود آمده است، درهای ملکوت روی آنان گشوده شده است، جایگاه الطاف بی پایان الهی برایشان آماده گشته است، خداوند متعال مقام و درجه آنان را که به وسیله بندگی به دست آوردهاند دیده و عملشان را پسندیده و مقامشان را ستوده است. آنگاه که خداوند را میخوانند، بوی مغفرت و گذشت الهی را استشمام و پس رفتن پردههای تاریک گناه را احساس میکنند.
● دنیایی آکنده از لذت
از دیدگاه نهج البلاغه دنیای عبادت، دنیای دیگری است. دنیای عبادت آکنده از لذت است، لذتی که با لذت دنیای سه بُعدی مادی قابل مقایسه نیست. دنیای عبادت پر از جوشش و جنبش و سیر و سفر است، اما سیر و سفری که «به مصر و عراق و شام» و یا هر شهر دیگر زمینی منتهی نمیشود، به شهری منتهی میشود «کو را نام نیست». دنیای عبادت شب و روز ندارد، زیرا همه روشنایی است، تیرگی و اندوه و کدورت ندارد، یکسره صفا و خلوص است.طوبی لنفس ادت الی ربها فرضها و عرکت بجنبها بوسها و هجرت فی اللیل غمضها حتی اذا غلب الکری علیها افترشت ارضها و توسدت کفها فی معشر اسهر عیونهم خوف معادهم و تجافت عن مضاجعهم جنوبهم و همهمت بذکر ربهم شفاههم و تقشعت بطول استغفارهم ذنوبهم. اولئک حزب الله، الا ان حزب الله هم المفلحون. (۶) چه خوشبخت و سعادتمند است آن که فرایض پروردگار خویش را انجام میدهد (الله، یار و حمد و قول هو الله کار اوست)، رنجها و ناراحتیها را (مانند سنگ آسیا دانه را) در زیر پهلوی خود خرد میکند، شب هنگام از خواب دوری میگزیند و شب زندهداری مینماید، آنگاه که سپاه خواب حمله میآورد زمین را فرش و دست خود را بالش قرار میدهد، در گروهی است که نگرانی روز بازگشت خواب از چشمانشان ربوده، پهلوهاشان از خوابگاههاشان جا خالی میکنند، لبهاشان به ذکر پروردگارشان آهسته حرکت میکنند، ابر مظلم گناههایشان بر اثر استغفارهای مداومشان پس میرود. آنانند حزب خدا، همانا آنانند رستگاران! و چه لذتی بالاتر از انس با اوست.از نظر حضرت علی علیهالسلام چه خوشبخت و سعادتمند است کسی که به دنیای عبادت پا گذارد و نسیم جانبخش این دنیا او را نوازش دهد.
آن کس که به این دنیا گام نهد، دیگر اهمیت نمیدهد که در دنیای ماده و جسم بر دیبا سر نهد یا بر خشت.اللهم انک آنس الآنسین لاولیاءک و احضرهم بالکفایة للمتوکلین علیک، تشاهدهم فی سرائرهم و تطلع علیهم فی ضمائرهم و تعلم مبلغ بصائرهم، فاسرارهم لک مکشوفة و قلوبهم الیک ملهوفة، ان اوحشتهم الغربة آنسهم ذکرک و ان صبت علیهم المصائب لجاوا الی الاستجارة بک (۷)؛ پروردگارا، تو از هر انیسی برای دوستانت انیستری و از همه آنها برای کسانی که به تو اعتماد کنند برای کارگزاری آمادهتری. آنان را در باطن دلشان مشاهده میکنی و در اعماق ضمیرشان بر حال آنان آگاهی و میزان بصیرت و معرفتشان را میدانی. رازهای آنان نزد تو آشکار است و دلهای آنها در فراق تو بیتاب است. اگر تنهایی سبب وحشت آنان گردد، یاد تو مونسشان است و اگر سختیها بر آنان فرو ریزد به تو پناه میبرند.خدایا! ای همه امید من! نگاهی از سر مهر بر من ببار و «ایمان مرا به برترین و کامل ترین مرحله ایمان برسان.» و مرا در دریای آرام باور خودت غوطه ور کن، آن گونه که دلم جز تو را نبیند و نخواهد، زبانم جز به نام تو و به رضای تو گشوده نگردد و اعضایم جز به رضای تو و خشنودی تو به عمل درنیایند که ایمان به تو، یعنی عرفان به دل، اقرار به زبان و عمل به اعضا؛ پس یاری ام کن که همه وجودم از باور تو دم زند و همه لحظه هایم از یاد تو پر باشد.(۸)
فاطمه سر فرازی
پی نوشتها :
۱.العنکبوت، ۴۵.
۲.طه، ۱۴.
۳. نهج البلاغه، خطبه۲۱۳.
۴. همان.
۵. همان.
۶. نهج البلاغه، نامه ۴۵.
۷.نهج البلاغه، خطبه ۲۱۸.
۸. دعای مکارم الاخلاق امام سجاد (ع)
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه مجلس شورای اسلامی دولت نیکا شاکرمی معلمان رهبر انقلاب دولت سیزدهم مجلس بابک زنجانی شهید مطهری
آتش سوزی پلیس تهران قوه قضاییه پلیس راهور هلال احمر سیل شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سلامت سازمان هواشناسی
قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بازار خودرو خودرو دلار بانک مرکزی ایران خودرو حقوق بازنشستگان سایپا کارگران تورم
سریال نمایشگاه کتاب جواد عزتی تلویزیون عفاف و حجاب کتاب مسعود اسکویی سینما رضا عطاران سینمای ایران دفاع مقدس فیلم
مکزیک
رژیم صهیونیستی فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه چین انگلیس اوکراین ترکیه یمن افغانستان
استقلال پرسپولیس فوتبال سپاهان علی خطیر لیگ برتر لیگ برتر ایران تراکتور لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید باشگاه استقلال بایرن مونیخ
هوش مصنوعی هواپیما تبلیغات تلفن همراه اپل گوگل همراه اول مدیران خودرو ناسا عیسی زارع پور وزیر ارتباطات
کبد چرب فشار خون بیمه کاهش وزن بیماری قلبی دیابت مسمومیت داروخانه