به پاس یک قرن علم‌آموزی استاد گنجی

شاید در تاریخ مفاخر کشور، کمتر چهره‌ای را پیدا کنیم که سابقه یک سده تلاش علمی در کارنامه خود داشته باشد، پروفسور محمدحسن گنجی از جمله این مفاخر است که بحق نامش را پدر علم جغرافیا …

شاید در تاریخ مفاخر کشور، کمتر چهره‌ای را پیدا کنیم که سابقه یک سده تلاش علمی در کارنامه خود داشته باشد، پروفسور محمدحسن گنجی از جمله این مفاخر است که بحق نامش را پدر علم جغرافیا وهواشناسی گذاشته‌اند.

او چهارشنبه به دلیل زمین خوردن در منزل شخصی خود، دچار خونریزی مغزی شد که پس از انتقال به بیمارستان پیامبران تحت عمل جراحی قرار گرفت، اما در این بیمارستان از دنیا رفت.

دکتر محمدحسن گنجی، ۲۱ خرداد سال ۱۲۹۱ خورشیدی در بیرجند به دنیا آمد. پس از پایان ‎تحصیلات مقدماتی در ‏مدرسه شوکتیه بیرجند، وارد دارالمعلمین عالی تهران شد و در‎ ‎رشته تاریخ و جغرافیا به دریافت درجه کارشناسی ‏نائل شد سپس به‎ ‎عنوان دانشجوی برگزیده به اروپا اعزام شده و در دانشگاه ویکتوریا منچستر انگلستان به تحصیل ادامه داده و در سال ۱۳۱۷، لیسانس تخصصی خود را در جغرافیا دریافت کرد.

او در سال ۱۳۳۱، با استفاده از بورس تحصیلی عازم آمریکا شد و دکترای خود را در رشته جغرافیا، از دانشگاه کلارک دریافت کرد. دکتر ‏گنجی پس از بازگشت به ایران در دانشگاه تهران، مشغول به تدریس و با درجه استادی در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد.

با این حال وی هیچ گاه دست از کار نکشید و فعالیت خود را از سال ۶۴ با مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی آغاز کرد. استاد گنجی همچنین عضویت کمیته رهبری اطلس اقلیمی ‏ایران را‎ ‎در سازمان هواشناسی برعهده داشت.

نگاه مثبت استاد به پیشرفت علوم در ایران از نگاه رو به جلوی او حکایت می‌کند، گنجی در مصاحبه‌ای گفت: «نمی‌توان گفت که در ایران به علم بی‌توجهی می‌شود. چون در نتیجه توسعه معارف و ایجاد دانشگاه‌ها، کشور ما در مقایسه با اوایل قرن بیستم در همه رشته‌های فنی، پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی داشته است و امروز برای انجام بسیاری از کارها از فناوری روز استفاده می‌شود. البته جمعیت افزایش یافته و به همان نسبت توجه به علم یا دانش رشد کرده است. آن موقع که من دیپلم گرفتم مسوولان برای پیدا کردن صد نفر دیپلمه که برای ادامه تحصیل به خارج بروند به زحمت می‌افتادند، ولی امروز می‌بینیم که نزدیک به دو میلیون داوطلب ورود به دانشگاه‌ها داریم و از آمار موجود برمی‌آید که درصد جوانان علاقه‌مند به تحصیلات عالی فراتر از کشورهای دیگر است. بتازگی آمار عجیبی خواندم مبنی بر این که در روستاها نسبت به شهرها درصد بیشتری از جمعیت به مدرسه می‌روند.» روحش قرین والاترین رحمت الهی باد.

کوشا نیک‌بین