استریا فقط مخصوص خانم ها نیست

استریا نه فقط برای خانم ها و در دوره بارداری, که حتی برای برخی آقایان هم کابوسی است جدی باور نمی کنید

برای خانم‌ جوانی به‌دلیل پرکاری تیرویید و عوارض شدید آن، کورتون تجویز شده است اما مصرف کورتون با دوز بالا، باعث شده ناگهان وزنش افزایش یابد اما پوستش نتوانسته با همان سرعت باز شود و این موضوع باعث شده دچار ترک‌‌خوردگی شود. از طرفی، اصلا کورتون پوست را نازک و مستعد ایجاد استریا می‌کند.

او به دلیل این ترک‌های پوستی بسیار زیاد به پزشکان مختلفی مراجعه کرده؛ برخی گفته‌اند مشکل او هیچ چاره‌ای ندارد و برخی برداشتن پوست را در نواحی دچار استریا پیشنهاد کرده‌اند تا همراه آن استریا‌ها هم برداشته‌شود. حالا او مانده و سوال‌های بی‌جواب کسانی که دچار استریا می‌شوند. استریا نه فقط برای خانم‌ها و در دوره بارداری، که حتی برای برخی آقایان هم کابوسی است جدی. باور نمی‌کنید؟

خطوط حاملگی مختص خانم‌های باردار نیست!

استریا یا خطوط حاملگی یا ترک‌های پوستی، خطوط فرورفته‌ای به رنگ قرمز یا صورتی و براق هستند که بعد سفید می‌شوند. در آمریکا ۹۰ درصد زنان باردار و ۷۰ درصد بانوان بعد از بلوغ و ۴۰ درصد آقایان بعد از بلوغ از خفیف تا شدید، دچار ترک پوستی هستند. این مشکل در همه نژادها دیده می‌شود ولی در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است. استریا بعد از بلوغ در هر دو جنس، خانم‌های باردار و در اثر افزایش ترشح هورمون‌های غده فوق‌کلیه در هر سنی دیده می‌شود.

استریا یک عارضه نسبتا شایع است که خودبه‌خود اتفاق نمی‌افتد و خطری هم برای سلامت ندارد ولی از نظر زیبایی پوست ناخوشایند است.

ترک‌های پوستی اوایل صاف با پوست نازک‌شده به رنگ صورتی هستند که گاهی با خارش همراه است. به‌تدریج طول و عمق خطوط پوستی زیادتر می‌شود و به رنگ قرمز درمی‌آیند و به صورت چروک‌های پوستی ظریف دیده می‌شوند. با گذشت زمان، رنگ خطوط سفید و فرورفته و نامنظم می‌شوند. در بعضی نواحی هم به‌صورت خطوط موازی درمی‌آیند. این خطوط به‌ندرت خود به خود از بین می‌روند و اکثرا شبیه جاهای زخم به صورت جوشگاه برای همیشه می‌مانند.

نواحی گرفتار پوستی در خانم‌های باردار شکم و سینه‌هاست در جوانان بعد از بلوغ ران‌ها، کمر (در پسرها) و ران‌ها، باسن، سینه‌ها (در دخترها) نواحی شایعی هستند که دچار ترک پوستی می‌شوند. قسمت بالای بازوها هم در مواردی دچار ترک پوستی می‌شود (اکثرا در ورزشکاران بدنساز). در بیمارانی که دچار افزایش هورمون‌های کورتون می‌شوند چه در پرکاری غدد فوق‌کلیه و چه مصرف آن به‌عنوان دارو، یکی از عوارض ترک پوستی است، مانند ترک پوستی در صورت در اثر افزایش هورمون‌های کورتونی که صورت چاق و پف‌آلود می‌شود. مصرف موضعی کورتون‌ها خصوصا در چین‌های بدن مانند کشاله ران یا زیر بغل هم می‌تواند باعث ترک خوردن پوست شود.

استریا از پیش‌بینی تا پیشگیری

برای پیش‌بینی اینکه در پوست فردی که فعلا طبیعی است احتمال ترک‌خوردگی در آینده وجود دارد یا نه، چند عامل را باید بررسی کرد؛ مهم‌ترین عامل، سابقه خانوادگی است که در زنان هم‌خون که قبلا باردار شده‌اند یا بعد از بلوغ دچار ترک‌خوردگی شده‌اند، این احتمال را زیاد می‌کند. عواملی مانند چاقی در دوران کودکی، چاقی و وزن بیش از طبیعی در زمان بارداری، حجم ناگهانی عضلانی در آقایانی که ورزش بدنسازی انجام دهند، مصرف داروهای کورتونی، چاق و لاغر شدن مکرر و بیماری‌های هورمونی در پیش‌آگهی ابتلا به ترک‌خوردگی مهم هستند که با تدابیری می‌توان تا حدی از ایجاد آن جلوگیری کرد.

موثرترین روش‌های پیشگیری از ترک‌خوردگی پوست عبارتند از:

۱) اجتناب از کاهش وزن ناگهانی، مخصوصا در آنها که استعداد ابتلا به ترک پوستی دارند یا در سنین نوجوانی و اوایل جوانی هستند. قبل از اینکه قرمزی ترک‌ها به سفیدی تبدیل شود، به پزشک متخصص پوست مراجعه شود زیرا در این مرحله تا حد زیادی قابل‌درمان است ولی اگر خطوط قرمز به رنگ سفید درآیند، درمان بسیار مشکل و میزان بهبود پایین می‌آید.

۲) در مرحله‌ای که خطوط قرمز هستند، زدن مرطوب‌کننده‌ها، ویتامین C، اسیدهای میوه و ریتنول‌ها باعث

۴ راه پیشگیری از استریا در بارداری

۱. استفاده از اسید گلیکولیک و آلفاهیدروکسی اسید در دوران بارداری و شیردهی بلامانع است ولی باید هنگام استفاده از آنها از تماس طولانی با آفتاب اجتناب کرد.

۲. روغن ویتامین E در موارد بریدگی‌های ناشی از بارداری خصوصا قبل از ظهور ترک‌ها بسیار موثر است ولی در ترک‌های پوستی به دلیل سایر علل زیاد موثر نیست.

۳. استفاده از لوسیون‌های مرطوب‌کننده در خطوط بریده‌شده و نواحی‌ای که پیش‌بینی می‌شود و در ماه‌های آینده بارداری ترک بخورد. مصرف مرطوب‌کننده‌هایی از قبیل روغن زیتون، آلوئوورا، روغن جوانه گندم و غیره برای پیشگیری و درمان ترک‌خوردگی پوست تا حدی موثر است.

۴. زرده تخم‌مرغ چنانچه از اوایل بارداری روزی ۲ بار استعمال شود، تا حد زیادی از ایجاد بریدگی پوستی جلوگیری می‌کند و باید تا ۶ ماه بعد از زایمان ادامه یابد.

درمان استریا با جراحی پلاستیک

چند درمان نسبتا ساده برای استریا وجود دارد ولی باید توجه کنیم که هیچ‌کدام از این درمان‌‌ها قطعی نیستند و فقط تا حدی می‌توانند این خطوط پوستی را از بین ببرند.

لیزر

برخی از این درمان‌ها، تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را دارند مثل لیزرهای خاص از جمله لیزر آیکون و.... این لیزرها می‌توانند روی استریا تاثیر داشته باشند و انصافا تاثیر آنها نسبتا قابل‌قبول است. این لیزرها باوجود اینکه می‌توانند در بهتر شدن ظاهر پوست مبتلا به استریا موثر باشند، زخمی ایجاد نمی‌کنند و فرد بعد از آنها، فقط تا ۳-۲ روز دچار تورم در محل خواهد شد.

در مورد لیرزها نکته‌ای وجود دارد؛ برخی از لیزرها مثل لیزر PDL زمانی موثر هستند که رنگ استریاها هنوز قرمز است. البته این نوع لیزر با توجه به اینکه باعث کبودی می‌شود، برای پوست‌های سبزه مناسب نیست چون می‌تواند باعث قهوه‌ای‌شدن رنگ پوست شود، بنابراین اگرچه استریا بهبود می‌‌یابد ولی جایگاه‌ قهوه‌ای ناشی از این نوع درمان، باعث می‌شود بیمار مدت‌ها دچار مشکل شود.

استفاده از لیزرهای زخم‌کننده مثل CO۲ برای درمان ترک‌های پوستی چندان مناسب نیست زیرا اگر به‌صورت عمیق استفاده شود باعث تغییر رنگ پوست می‌شود که تا مدت‌های طولانی آثار آن بجا می‌ماند و ظاهر پوست را از قبل بدتر می‌‌کند. بعضی درمان‌ها هم در مرحله تحقیقات هستند و در برخی مراکز از جمله مرکز تحقیقات سلول‌های بنیادی دانشگاه تهران، روش‌هایی نوینی برای بهبود به کار می‌رود که در عمل نتیجه خوبی از آن دیده‌ایم.

نیدلینگ

درمان با استفاده از تحریک کلاژن‌سازی به روش نیدلینگ معروف است. در این روش به‌وسیله دستگاه‌هایی که سوزن‌های بسیار ظریفی را داخل بافت می‌کند، سعی می‌شود کلاژن‌سازی تحریک شود و به نوعی می‌تواند روی استریا تاثیرگذار باشد. علاوه بر اینها، استفاده از اسیدهای خاصی با غلظت مشخص هم می‌تواند باعث درمان استریا و جمع شدن ترک‌های روی پوست شود.

پیشگیری بهتر از درمان است

بهترین راه مدیریت و درمان استریا، پیشگیری است. یعنی کسانی که می‌‌بینند در خانواده‌شان سابقه ابتلا به استریا وجود دارد، باید مراقب باشند دچار افزایش یا کاهش ناگهانی وزن نشوند. دختران و پسرانی که به سن بلوغ می‌رسند هم ممکن است به استریا مبتلا شوند و باید مراقب وزن خود باشند. کسانی هم که بدنسازی کار می‌کنند باید بدانند مکمل‌ها علاوه بر ضررهایی که برای بدن دارند،‌ روی پوستشان هم اثر سوء می‌گذارند و تغییر حجم ناگهانی عضلات به علت استفاده از این داروها، قطعا باعث ترک خوردن پوست و نازیبا شدن آن می‌شود.

امروزه کرم‌هایی وجود دارد که ادعا می‌شود باعث پیشگیری از برزو استریا خواهد شد ولی اسناد علمی در تایید آنها در دست نیست و می‌توان گفت اثر آنها با کرم‌های معمولی مثل وازلین یا روغن بادام چندان فرقی نمی‌کند. به هر حال کسانی که زمینه ژنتیکی ابتلابه استریا دارند، باوجود استفاده از آن هم مبتلا می‌شوند. برخی لیزرها فقط در زمانی که استریا قرمز رنگ هستند، فایده دارند و برخی وقتی استریا سفیدرنگ هستند، به کار می‌روند. تمام روش‌های درمانی از PDL تا انواع لیزر و... باید حتما به وسیله متخصص پوست استفاده شود. درمانی که انتخاب شود به رنگ پوست، زمانی که از ایجاد استریا گذشته، رنگ استریا، سن بیمار روش درمانی که انتخاب می‌شود، بستگی دارد.

پی‌آرپی

در بعضی نقاط دنیا، پی‌آرپی (PRP) یا استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت هم برای بهبود استریا به کار می‌رود و مشاهده شده که نتایج مطلوبی هم دارد. پی‌آرپی در ترک‌های پوستی تزریق می‌شود و بافت نازک‌ ترک‌خورده که الیاف کلاژن و الاستین خود را در اثر فشار زیاد روی پوست از دست داده، با تحریک سلول‌های بنیادی آن قسمت، کلفت‌تر می‌شود و پوست به پوست اطرافش شبیه‌تر خواهد شد. البته استفاده از این روش هنوز در مرحله تحقیقاتی است. در ایران هم در این زمینه تحقیقات انجام شده و نتایج آن در آینده اعلام می‌شود.