نمایشنامه خوانی مقاومت

نمایشنامه خوانی به صورت یک شکل اجرایی غیر صحنه ای به واسطه فاصله زمانی کمتری که از نگارش متن تا اجرا خوانش دارد و به دلیل آن که هزینه و زمان کمتری را از گروه می گیرد, به چند دلیل می تواند باعث رشد و تقویت پایه های هنر نمایش ادبیات دراماتیک بشود

سالن کنفرانس تئاترشهر در چند ماه آینده هر یکشنبه میزبان گروه‌هایی است که نمایشنامه‌هایشان را در حضور مخاطبان می‌خوانند. نمایشنامه‌خوانی تئاتر مقاومت در ادامه سلسله برنامه‌های سال گذشته انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و با همکاری مرکز هنرهای نمایشی در حالی نخستین جلسات را پشت‌سر گذاشته است که حوزه تئاتر دفاع مقدس بیش از دیگر حوزه‌های تئاتر در کشور ما از کمبود متن و نگارش متون مناسب و با کیفیت تئاتری رنج می‌برد.

از این منظر، نمایشنامه‌خوانی مقاومت را به دلیل رویکردی که در معرفی و خوانش متن‌های نمایشی دفاع مقدس دارد، می‌توان اتفاقی مهم و ارزشمند در ساختار تئاتر کشور و بویژه در گستره تئاتر دفاع مقدس دانست.

نمایشنامه‌خوانی به صورت یک شکل اجرایی غیر صحنه‌ای به واسطه فاصله زمانی کمتری که از نگارش متن تا اجرا (خوانش)‌ دارد و به دلیل آن‌که هزینه و زمان کمتری را از گروه می‌گیرد، به چند دلیل می‌تواند باعث رشد و تقویت پایه‌های هنر نمایش ادبیات دراماتیک بشود.

نخست آن‌که گروه اجرایی و نویسنده را دچار شکست نمی‌کند. نمایشنامه خوانی البته با شیوه‌ای که در تئاتر‌ها متداول است‌ در فاصله میان نگارش متن و اجرای صحنه‌ای قرار می‌گیرد. بنابراین می‌تواند به فرصتی برای اصلاح و تقویت نمایشنامه‌نویسی تبدیل شود.

خوانش متن و ارتباط نمایشنامه با مخاطب و منتقد این اجازه را به نمایشنامه‌نویس می‌دهد که آزادی و راحتی بیشتری برای دقت در بازخورد متن در فرایند انتقال داشته باشد و بهتر بتواند اثرش را تقویت و تکمیل کند.

از منظری دیگر، خوانش متن با بهره‌گیری از امکانات و ابزارهای کمتر ضمن آن‌که می‌تواند گستره و عرصه مطلوب و مناسبی برای معرفی نمایشنامه‌نویسان و متون نمایشی آنها باشد، ارزش‌ها و تکنیک‌های نمایشنامه‌نویسی را بدون آرایش صحنه‌ای در ارتباط با مخاطبان قرار می‌دهد و از این منظر نیازمند ویژگی‌ها و قوت‌هایی است که در صورت استمرار توجه به آن سبب تقویت و رشد کیفیت نگارش و تولید متن هم خواهد شد.

خوانش متون نمایشی بویژه در شرایطی که تئاتر ما دچار فقر نمایشنامه است در صورت تداوم و استمرار و قرار گرفتن در مسیر درست، مطمئنا ظرفیت‌ها و استعدادهای قابل‌‌توجهی را به حوزه ادبیات نمایشی خواهد افزود.

اما این همه مستلزم آن است که ساختار برنامه و اهداف آن در جهت مطلوب و مسیر درست آن قرار گرفته باشد.

نمایشنامه‌خوانی مقاومت ظاهرا در راستای چنین رویکردی قرار گرفته؛ اما متاسفانه با کاستی‌ها و آسیب‌هایی هم در حوزه اجرای برنامه‌ها و پیشبرد ساختارش مواجه است.

نمایشنامه‌خوانی همان طور که ذکر شد، در دوران فقر نمایشنامه‌ می‌تواند بستری برای تولید و شناخت متون نمایشی و آزمونی برای توجه به آثار ناشناخته‌تر باشد. در این صورت است که هر دوره حداقل با معرفی یک نمایشنامه‌‌نویس می‌تواند به نتایج و خروجی‌های دوره بعد امیدوار باشد.

مهدی نصیری