سیسكو و چالش های پیش رو

تا همین چند سال پیش, شركت سیسكو سیستمز قدرتی بی رقیب در عرصه فناوری بود در آن زمان همه شرایط به سمت رشد و توسعه فناوری اینترنت می رفت كه در تخصص این شركت است شركت های تلفن, كمپانی های تلویزیون كابلی و شركت های ارتباطات سیار همگی به فكر عوض كردن تجهیزات و تكنولوژی های قدیمی شان با تكنولوژی های جدیدتر و قوی تر شبكه بودند

تا همین چند سال پیش، شركت سیسكو سیستمز قدرتی بی‌رقیب در عرصه فناوری بود. در آن زمان همه شرایط به سمت رشد و توسعه فناوری اینترنت می‌رفت كه در تخصص این شركت است. شركت‌های تلفن، كمپانی‌های تلویزیون كابلی و شركت‌های ارتباطات سیار همگی به فكر عوض كردن تجهیزات و تكنولوژی های قدیمی‌شان با تكنولوژی‌های جدیدتر و قوی‌تر شبكه بودند. اگر از یكی از مدیران سیسكو بپرسید كه چرا دو سال پیش با خرید شركت هایی نظیر Lucent Technologies یاNortel Networks، كه در آن زمان در تنگنا بودند، سیسكو فعالیتش را در حوزه ارتباطات راه دور (تلكام) توسعه نداد و پاسخی قابل پیش بینی می‌شنوید، همان‌طور كه میكلانژلو ولپی، معاون مدیر عامل، در سال ۲۰۰۳ گفت: "این كار چه سودی می‌توانست داشته باشد؟ تكنولوژی‌هایی كه آن‌ها تولید می كردند، ربطی به نیاز و درخواست مشتری‌ها نداشت". در آن زمان به نظر میآمد كه دنیا به كام سیسكو است. ولی كارها همیشه این‌قدر آسان انجام نمی‌پذیرد. با اقبال روزافزون جهان به تكنولوژی‌های شبكه، دستیابی به فرصت‌های جدید برای سیسكو بیش از پیش سخت به نظر میآید. سیسكو تا به حال یكی پس از دیگری به بازارهای جدید وارد شده است، به همین خاطر اكنون خود را در جنگ چندجانبه‌ای با رقبایی سرسخت می‌بیند. شركت‌هایی كه سابقا كمتر شناخته شده بودند، نظیر Brocade Communications Systems و F۵ Networks. آن‌ها اكنون قدم به قدم در بعضی از بازارها با سیسكو پیش می‌آیند، و در همین حال شركت‌های لوسنت و نورتل كه توانایی‌های گذشته را بازیافته‌اند، جبهه‌های دیگری را رو به سیسكو گشوده‌اند. حتی در عرصه شبكه‌های سازمانی، كه از قدیم نقطه قوت سیسكو بوده است، سیسكو با جدی‌ترین رقابت در دهه اخیر روبروست. شركت‌هایی نظیر Huawei Technologies از چین و Juniper Networks در دره سیلیكون در این حوزه رقبای جدی برای سیسكو شده اند. این مسائل كم كم غول سن خوزه (كالیفرنیا) را تحت فشار گذاشته است. سیسكو در سال ۲۰۰۴ عملكرد درخشانی داشته است. فروش با رشدی ۱۷ درصدی به ۲۲ میلیارد دلار و درآمد خالص با رشدی ۲۴ درصدی به ۳/۵ میلیارد دلار رسید. ولی مشكلات سیسكو در بسیاری از بازارهای جدید، این سوال را مطرح می‌كند كه سیسكو به پایان دوران اوجش نزدیك می‌شود؟ گزارشی كه در ۸ فوریه منتشر شد، نشان می‌دهد كه فروش شركت در فصل اخیر ۱۲ درصد یعنی معادل ۱/۶ میلیارد دلار، رشد داشته است، اندكی كمتر از میزانی كه تحلیل‌گران وال استریت پیش‌بینی می‌كرده‌اند. بسیاری از تحلیل‌گران این آمار را اولین نشانه های كاهش میزان درآمد و سود شركت، احتمالا تا میزان ۱۰ درصد، طی دو سال آینده می‌دانند. سهام شركت از اول ۲۰۰۴، تا ۱۸ دلار یعنی ۳۹ درصد افت قیمت داشته است.

جان چسبرز، مدیرعامل سیسكو

به نظر می‌رسد كه سیسكو در یك بن بست استراتژیك گرفتار شده است. این شركت یا باید رشد سریعش را دنبال كند و یا رشد سود را مد نظر داشته باشد، ولی نه هردوی آن‌ها را. گرچه مدیرعامل سیسكو یعنی آقای John T Chambers اخیرا برنامه هایی را ارائه كرده است كه درآمدهای شركت را تا سال ۲۰۰۸ تا ۱۵ درصد افزایش خواهد داد، ولی به نظر می آید كه اگر سیسكو زودتر دست به اقدامی جدی نزند، این هدف قابل دستیابی نباشد. سیسكو این توانایی را دارد كه به بازارهای جدید دست بیندازد و با شكستن قیمت در آن‌ها، سهم خود را افزایش دهد و به صدر جدول برسد. ولی این كار خطرات جدی برای سود ناخالص سرشار سیسكو، كه سال گذشته به طور متوسط ۶۸ درصد بود، دربر‌خواهد داشت. با ۵/۱۶ میلیارد دلار پول نقدی كه شركت دارد، حتی می‌تواند دست به خرید شركت‌های كوچك و بزرگ رقیب بزند، ولی این‌كار احتمالا به قیمت كاهش سود شركت تمام خواهد شد. David J. Eiswart مدیر سرمایه گذاری‌های شبكه در T. Rowe Price می گوید:"سیسكو مدیریت فوق العاده خوبی دارد. ولی به نظر می رسد كه كادر مدیریت سیسكو خود را درگیر شرایط سختی كرده است. داشتن سود ناخالصی معادل ۶۸ درصد، یعنی شما در بازار تكنولوژی پیشرفته تجارتی معادل تجارت الماس دارید، ولی خوب معادن الماس موجود بی‌پایان كه نیستند."یك راه حل این است كه سیسكو دنبال شكار معدن الماس بعدی نباشد. سیسكو باید این فكر را از سر بدر كند كه شركتی با رشد برق آساست و كم كم مثل برادران بزرگترش در دره سیلیكون عمل كند. بعضی از تحلیلگران معتقدند كه چمبرز و همكارانش باید رشد كمتر درآمدها را قبول كنند و سرمایه‌گذاران را با جریان ثابت پول نقد و حتی سود سهام راضی نگهدارند. Samuel C. Wilson تحلیلگر JMP Securities می‌گوید: "هیچ اشكالی ندارد كه رهبری بازار را در دست داشته باشید و پول زیادی هم درآورید."

به دنبال درآمد

این حرف‌ها در نظر چمبرز و افرادش، در حكم كنار گذاشتن اصول است. آقای مدیرعامل معتقد است كه سیسكو می‌تواند از عهده كارِ سخت تعادل برقرار كردن بین رشد سریع و به دست آوردن سود سرشار برآید. در كنفرانسی كه در دسامبر گذشته برگزار شد، چمبرز و مدیران ارشد سیسكو جزئیات برنامه‌ای را تشریح كردند كه طی آن سیسكو تا سال ۲۰۰۸ سالانه ۱۲ درصد تا ۱۵ درصد رشد خواهد داشت و در عین حال درآمد ناخالص را نیز در حد ۶۵ درصد حفظ خواهد كرد. مطابق این برنامه، سیسكو با فروش روترها و سوییچ‌ها برای سازمان‌های بزرگ، رشد سریع خود را در بازارهای اصلی‌اش دنبال خواهد كرد و همزمان، بازار آن‌ها را از طریق مجموعه وسیعی از تكنولوژی‌های وابسته،‌ از بازار ۷۹ میلیون دلاری روترهای بی سیم خانگی گرفته تا خدمات مشاوره‌ای برای شركت‌ها‌ پشتیبانی خواهد كرد. در این كنفرانس چمبرز گفت: "ما معتقدیم كه نه تنها موقعیت خوبی برای رقابت داریم، بلكه شرایط و موقعیت برای رهبری بازار را نیز داریم."البته حساب‌ها همیشه هم كاملا درست از آب در‌نمی‌آیند. سیسكو برای رسیدن به رشد سالانه ۱۵ درصد، یعنی رقمی كه سرمایه گذاران واقعا طالب آن هستند،‌ باید درآمدهایش را از ۲۲ میلیارد دلار سال پیش به ۵/۳۸ میلیارد در سال ۲۰۰۸ افزایش دهد. سیسكو پیش بینی می‌كند كه فروش در بازارهای اصلی‌اش سالانه ۱۱ درصد رشد داشته باشد،‌ ولی بعضی از تحلیل‌گران صنعتی حدس می‌زنند كه این رقم بیشتر به ۹ درصد نزدیك می‌باشد. به این ترتیب سیسكو باید ۵/۷ دلار در مجموع فروشش را از محل تجارت‌هایی كه تازه شروع می‌كند،‌ تامین كند. آیا این رقم قابل دستیابی است؟ چمبرز باید آستین ها را بالا بزند. بازار تجهیزات تلفن اینترنتی كه شركت‌ها و سازمان‌ها استفاده می‌كنند را در نظر بگیرد. سیسكو در این حوزه پیش قدم بود و فقط دو سال پیش ۴۰ درصد این بازار را در اختیار داشت. ولی از آن زمان تا كنون شركت كوچكی مثل Avaya رهبر بازار،‌ یعنی سیسكو‌ را پشت سر گذاشته است و ۲۵ درصد از سهم بازار را در اختیار دارد،‌ در‌حالی‌كه سهم سیسكو فقط ۲۳ درصد است. مدیرعامل این شركت Donald K. Peterson معتقد است كه آن‌ها خوش شانس هستند كه رقیبی مثل سیسكو دارند،‌ چون سیسكو دست به شكستن قیمت‌ها نمی‌زند. او می‌گوید: "البته این به این دلیل نیست كه آن‌ها خیلی آدم‌های خوبی هستند، بلكه به خاطر ارزش بازارشان مجبورند سود ناخالص‌شان را حفظ كنند."

پتروسون، مدیرعامل آوایا و از رقبای جدی سیسكو در زمینه تجهیزات تلفن اینترنتی

با وجود اینكه سیسكو در بازارهای زیادی دست به رقابت زده است، ولی سعی می‌كند كه در تمام آن‌ها در خط مقدم نوآوری و ابداع باشد. برای مثال بازار شبكه‌های بی‌سیم برای شركت‌های بزرگ. سیسكو رهبری این بازار را به دست دارد، ولی شركت تازه تاسیس Airespace توانسته است در سال‌های اخیر سهم بزرگی از این بازار را به دست بیاورد،‌ چون نصب و استفاده از محصولاتش آسانتر است. نتیجه این شده كه در ماه ژانویه، سیسكو موافقت كرد كه ۴۵۰ میلیون دلار برای خرید Airespace بپردازد كه قصد داشت در سال ۲۰۰۵ فروشش را به ۸۵ میلیون دلار برساند. این كار نارضایتی بعضی از سرمایه گذاران سیسكو را بر‌انگیخت كه معتقدند سیسكو باید از ۳ میلیارد دلاری كه روی بخش تحقیق و توسعه سرمایه گذاری كرده است،‌ استفاده بیشتری ببرد. یكی از بزرگترین سهام‌داران سیسكو می گوید ” این بسیار بد است. انگار بلایی سر سیسكو آمده است.“سیسكو در بازارهایی كه هدف قرار داده، به موفقیت‌هایی هم دست یافته است. بعد از خرید شركت Linksys در اوایل سال ۲۰۰۳، سیسكو رهبری بازار محصولات شبكه‌های خانگی را به دست گرفته است. همچنین سیسكو بزرگترین تامین‌كننده محصولات امنیت شبكه شده است. فروش این محصولات تكنولوژی پیشرفته در فصل اخیر با افزایش سریع چهل درصدی روبرو بوده است. اما سیسكو هنوز هم دستیابی به بازارهای جدید را دنبال می كند. چمبرز در دسامبر گذشته به تحلیلگران گفت كه سیسكو به زودی چهار طرح ابتكاری جدید معرفی خواهد كرد كه بنابر پیش‌بینی‌ها در نهایت به بازاری یك میلیارد دلاری مبدل خواهند شد.

---