چگونه بعد از زایمـان به زنـدگی برگردیم

لازم است با حقایقی در مورد وضعیت خودتان پس از زایمان آشنا شوید

لازم است با حقایقی در مورد وضعیت خودتان پس از زایمان آشنا شوید. دانستن این مسایل می‌تواند به شما و همسرتان کمک کند اقدامات مناسبی انجام دهید که با رژیم غذایی صحیح، فعالیت مناسب بدنی و رعایت نکات دیگر به شرایط بدنی قبل از زایمان برگردید...

نکته مهمی که نباید از یاد ببرید این است که به مرور زمان و طی چند ماه به این اضافه وزن رسیده‌اید و تغییرات وسیع هورمونی در بدن شما رخ داده که لازم است در طول زمان و نه یک شبه آنها را جبران کنید. پس باید صبور باشید.

● تغییرات ناحیه شکم

پس از به دنیا آمدن بچه، ناحیه شکم مادر نسبت به زمان بارداری و قبل از آن دچار تغییرات قابل‌ملاحظه‌ای می‌شود. پوست که قبلا برای جا دادن رحم بزرگ کشیده شده بود، اکنون شل و آویزان است. آثار کشیدگی که به تدریج ایجاد شده و در اواخر بارداری به دلیل کشش بیش از حد پوست مشخص نیست، اکنون واضح‌تر شده و به رنگ قرمز درآمده است. ناف ممکن است بیرون‌زده باشد. یک خط عمودی پررنگ‌ از قسمت ناف تا بالای استخوان عانه مشاهده می‌شود که ناشی از تغییرات هورمونی است.

این موضوع که عضلات شکم برای جا دادن جنین و مایعات دور آن تغییراتی پیدا کرده?اند و به محض خروج کودک، پوست و ناف به سرعت به حالت اول برنمی‌گردند واقعیت دارد.

باگذشت زمان تقریبا تمامی پوست اضافه دور شکم جمع می‌شود و خط عمودی پررنگ‌ هم ناپدید خواهد شد.

خوردن غذاهای سالم و ورزش کافی در برگشت مادر به حالت قبل از بارداری بسیار مهم است. اما مهم‌تر از آن، بهترین چیزی که می‌تواند مادر را به وزن قبل از بارداری برگرداند، شیردهی است. پس لازم است همسر و دیگر اعضای خانواده در مورد اینکه شیردهی بسیار مفید است با مادر تازه زایمان کرده صحبت کنند.

علاوه بر این باید به همسرتان کمک کنید آثار ناشی از کشش را با مرطوب کردن پوست از روی شکم تا حدی بهبود دهد. تا وقتی این خطوط قرمز رنگ هستند با کرم‌های مخصوص و قابل‌‌تایید وزارت بهداشت یا درمان‌های رایج متخصصان پوست جواب می‌دهد. به هر حال در برخی خانم‌ها ترک بارداری نسبت به سایر افراد بیشتر دیده می‌شود. این خانم‌ها به دلایلی چون استعداد ژنتیکی، استعداد ایجاد جوشگاه (گوشت اضافه)، خشکی پوست، درشتی بچه یا چند قلویی یا مقدار زیاد مایع آمنیوتیکی اواخر بارداری به شدت دچار ترک می‌شوند. خبر خوب اینکه درعرض ۶ ماه پس از زایمان، اغلب این ترک‌ها از بین می‌روند و کمتر به نظر می‌رسند. زمانی که رطوبت پوست کافی باشد قابلیت کشش پوست بدون ایجاد ترک‌های شدید بهتر خواهد شد. به همین دلیل است که ما از همسران خانم‌های باردار می‌خواهیم آنها را به مصرف ۸ تا ۱۲ لیوان آب تشویق کنند. در طول بارداری و پس از آن مصرف آب فواید زیادی خواهد داشت. کمک به ترک نخوردن مناطقی که احتمال دارد ترک بخورند مانند ران، باسن، شکم و پیشگیری از یبوست و البته کمک به شیردهی بهتر از جمله این فواید هستند. در نهایت توصیه می‌کنم نسبت به ترک‌های بارداری همسرتان، نگرش مثبتی ایجاد کنید. هر چه شما نسبت به ظاهر وی نگران باشید، او نیز بیشتر نگران خواهد شد و این نگرانی او را به سمت افسردگی پس از زایمان و البته عدم موفقیت در امر شیردهی سوق می‌دهد. اگر او مدام در این مورد سوال می‌کند، به او بگویید که او و کودکتان را دوست دارید و او همیشه زیبا بوده و هست.

اگر ۶ ماه بعد از زایمان ترک‌های بارداری در همسرتان از بین نرفت و هنوز ناراحت است از یک متخصص پوست کمک بخواهید.

● رژیم غذایی مناسب پس از زایمان

مادران اغلب می‌پرسند: «چگونه می‌توانم به سرعت به وزن طبیعی بازگردم؟» پاسخ این سوال به نوع رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی‌تان بستگی دارد. تعدادی از زنان به‌طور خود به خود به وزن قبل از بارداری برمی‌گردند. اما برخی زنان به‌خصوص آنهایی که با اصرار همسرشان و نگرانی او مواجه هستند در این مورد دچار اضطراب می‌شوند. پدران بهتر است در مورد کاهش وزن همسر خود و مقایسه ظاهر او با قبل از بارداری حساسیت به خرج ندهند.

رژیم گرفتن پس از بارداری در ۶ هفته اول پس از زایمان و البته در تمام مدت شیردهی به شدت نفی می‌شود و مادر باید از گرفتن رژیم‌هایی که مانع جذب غذا می‌شوند پرهیز کند. بسیاری از ترکیبات رژیمی دارای مواد تحریک‌کننده هستند که روی بهبود مادر و بچه و موفقیت در شیردهی اثر نامطلوبی دارند.

رژیم غذایی مادر شیرده نباید کمتر از ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ کالری باشد و حتما باید حاوی ۶۰ تا ۸۰ گرم پروتئین باشد حتی اگر متوجه کاهش کالری مصرفی می‌شوید و همسرتان موقع تولید شیر مشکل دارد و کودک گرسنه است باید پیشنهاد کنید مصرف چربی و پروتئین را افزایش دهد. اگر لازم می‌دانید با یک متخصص تغذیه در امر شیردهی مشورت کنید. شاید مهم‌ترین کاری که یک مادر باید پس از زایمان انجام دهد، برگشتن به فعالیت‌های روزمره است. او را تشویق کنید تا فعالیت‌های قبل از زایمان را از سر بگیرد. طوری برنامه‌ریزی کنید که قدم زدن و پیاده‌روی را به آهستگی شروع کند.

مهراندخت نکاوند

کارشناس ارشد مامایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد