تحلیل آماری انتخابات آمریکا

نتایج انتخابات آمریکا برای بسیاری که اطلاعات دقیقی از جامعه آمریکا ندارند همچنان حیرت انگیز می نماید

نتایج انتخابات آمریکا برای بسیاری که اطلاعات دقیقی از جامعه آمریکا ندارند همچنان حیرت انگیز می نماید. اگرچه شادمانی بعضا عوامانه ای از پیروزی یک سناتور سیاه پوست جوان که شعار تغییر در سیاست های آمریکا را داده است، حیرت مذکور را در حاشیه قرار داد اما آن را از بین نبرد. چیزی که دستگاه تبلیغاتی آمریکا از آن برای مرعوب ساختن منتقدین دموکراسی آمریکایی استفاده تمام و کمال می کند.

واکاوی دلایل این پیروزی که بی شک نیاز به تجربه و تحلیل آماری نتایج به دست آمده در این انتخابات دارد، می تواند علاوه بر حیرت زدایی و بی تاثیر ساختن حربه تبلیغاتی رسانه های آمریکا برای القای برتری دموکراسی آمریکایی، زمینه تصمیم سازی های دقیق آتی دولتمردان در واکنش به دفاع سیاسی آمریکا را در پی داشته باشد.

احزاب جمهوری خواه و دموکرات، دو حزب اصلی و صاحب نقش در هرم قدرت ایالات متحده آمریکا به شمار می روند. هر کدام از این دو حزب با توجه به فاکتورهای اجرایی و سیاستگذاری، جایگاه و موقعیت های متفاوتی در میان طبقات گوناگون اجتماعی آمریکا دارند که این جایگاه کم و بیش ثابت است.

حزب جمهوری خواه، حزبی محافظه کار است که طبقات بالای جامعه و اقشار مرفه و پردرآمد از آن طرفداری می کنند، در حالی که دموکرات ها حزبی لیبرال هستند که جایگاه خود را در میان لایه های متوسط و پایین تر طبقات اجتماعی آمریکا تثبیت کرده اند.

از میان لابی های مهم قدرت در آمریکا، لابی ثروتمند نفتی به طور معمول طرفدار جمهوری خواهان بوده و لابی قدرتمند و متنفذ یهودی نیز حامی دموکرات ها هستند. همچنین در میان گروه های فشار، سندیکاهای کارگری برخلاف اتحادیه های کارفرمایان با دموکرات ها نزدیکی بیشتری دارند، هر چند که زمین داران، کشاورزان بزرگ و نظامیان معمولا حامی حزب جمهوری خواهان به حساب می آیند.

از لحاظ جغرافیایی پایگاه های اصلی جمهوری خواهان در ایالت های مرکزی و جنوبی واقع شده، در حالی که ایالت های غربی و شمال شرقی مهم ترین حوزه نفوذ دموکرات ها به شمار می آیند.

از لحاظ سنی، نوجوانان و جوانان و از نظر جنسیتی، زنان بیشتر دموکرات و از لحاظ تحصیلات، افراد دارای مدارک تحصیلی بالاتر، جمهوری خواه هستند.

باید تاکید کرد که هیچ یک از موارد پیش گفته شده اصولی ثابت و تغییرناپذیر نیستند و از آنجا که گرایش های حزبی آمریکایی ها در اثر وقایع و رویدادهای مختلف دستخوش تغییر و دگرگونی دائمی می باشد، در دوره های مختلف انتخابات ریاست جمهوری، دگرگونی های بسیاری در پایگاه های اجتماعی دو حزب بزرگ این کشور پدید آمده است که در انتخابات دوره قبل و این دوره ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا ملموس و آشکار بود. برای نمونه، در انتخابات سال ۲۰۰۴ جمهوری خواهان توانستند گروه جمعیتی جدیدی را به سوی خود جذب کنند. این گروه به ویژه از میان طبقات پایین دستی کارگران مشاغل مختلف ( از جمله زنان کارگر) به وجود آمد که از حداقل حقوق برخوردار بوده و به طور معمول حامی دموکرات ها بودند. در این انتخابات همچنین شاهد پیدایش گروه های اجتماعی جدیدی بودیم که برخلاف پایگاه سنتی خود به نامزدهای حزب رقیب رای دادند.

این گروه ها به دلیل گفتمان امنیتی مورد تاکید جمهوری خواهان و تبلیغات وسیع آنها در مبارزه با تروریسم پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ جذب آنها شدند. این دگرگونی ها در انتخابات سال ۲۰۰۸ نیز به شکلی دیگر و با اولویت های متفاوت نسبت به دوره های قبل در انتخابات تاثیرگذار بودند.

● بررسی آمارها

بنابر آمارهای اعلام شده در انتخابات اخیر آمریکا ۱۲۸ میلیون نفر به پای صندوق های رای رفتند که اوباما توانست بیش از ۶۳ میلیون رای معادل ۳‎/۵۲ درصد کل آرا را به دست آورد و مک کین موفق به کسب ۵۵ میلیون رای معادل ۴‎/۴۶ درصد کل آرا شده است.

نرخ مشارکت در انتخابات اخیر آمریکا ۶۶ درصد بوده که از سال ۱۹۰۸ و انتخاب تئودور روزولت به مقام ریاست جمهوری، بی سابقه بوده است. میزان مشارکت در انتخابات سال ،۲۰۰۴ ۷‎/۶۰ درصد بوده است.

در عین حال دو روز پس از انتخابات ریاست جمهوری اخیر در انتخابات یک سوم کرسی های مجلس سنا، دموکرات ها با کسب ۵ کرسی توانستند تعداد کرسی های خود در مجلس سنا که ۱۰۰ کرسی دارد را به ۵۶ کرسی رسانده و از یک اکثریت نسبی برخوردار شوند.

در انتخابات نیمی از کرسی های مجلس نمایندگان نیز دموکرات ها تعداد کرسی های خود را به ۲۵۱ کرسی رساندند و سهم جمهوری خواهان به ۱۷۳ کرسی از مجموع ۴۳۵ کرسی رسید.

در مقایسه تاثیر جنسیت در تمایل مردان به دو نامزد دموکرات و جمهوری خواه، تمایل آنها به مک کین و اوباما به نسبت تقریبا مساوی قرار دارد. ۴۸ درصد مردان به مک کین و ۴۹ درصد آنان به اوباما رای داده اند. در انتخابات سال ۲۰۰۴ این نسبت ۵۵ درصد برای بوش و ۴۵ درصد برای جان کری بود.

در حالی که زنان تمایل بیشتری به اوباما داشته اند، ۵۶ درصد رای دهندگان زن به باراک اوباما رای داده اند در حالی که تنها ۴۳ درصد آنها به مک کین رای داده اند که نسبت به انتخابات سال ۲۰۰۴ آرای زنان به دموکرات ها رشدی ۵ درصدی داشته است.

این آمار از آنجا قابل توجه است که انتخابات ساراپیلن به عنوان نامزد معاونت مک کین بیشتر برای این بود که آرای زنان را ی دهنده به سناتور هیلاری کلینتون در مرحله انتخابات درون حزبی حزب دموکرات جذب شود.

سناتور هیلاری کلینتون در جریان رقابت های درون حزبی در مجموع بیش از ۸ میلیون رای شهروندان آمریکایی را به دست آورد که بیشتر آنان زن بودند.

بررسی و تحلیل نتایج به دست آمده از گرایش زنان به دموکرات ها نشان از این مسئله دارد که بحران اقتصادی کنونی درآمریکا زنان این کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داده است و تاثیرات منفی بحران اقتصادی بیشتر از مردان، زنان آمریکایی را آزرده است، چرا که بر اثر بحران اقتصادی در آمریکا، زنان بودند که بیشتر از مردان از کارشان اخراج شده، حقوق، بیمه اجتماعی و خانه خود را از دست داده اند.

علاوه بر اینها باید سیاست های ملایم اوباما به خصوص در مسئله جنگ را در جهت گیری زنان به سمت دموکرات ها نیز در نظر گرفت که با توجه به نقش اساسی زنان در انتخابات ریاست جمهوری، حمایت آنها از اوباما وزنه ای سنگین بود که کفه ترازو رقابت را به نفع دموکرات ها سنگین تر می کرد.

به لحاظ تقسیم بندی سنی، جوانان رای بیشتری به اوباما داده اند. ۶۶ درصد گروه سنی زیر ۳۰ سال به اوباما رای داده اند، در حالی که ۳۱ درصد این گروه سنی رای خود را به نام مک کین به صندوق ها ریخته اند. در انتخابات سال ،۲۰۰۴ ۴۵ درصد افراد زیر ۳۰ سال به بوش و ۵۴ درصد به کری رای داده بودند. به عبارت دیگر دموکرات ها دو سوم از آرای جوانان و کسانی که برای اولین بار، به پای صندوق ها رفته اند را به خود اختصاص داده اند که مشخص می کند جوانان زیر ۳۰ سال بیشتر با سیاست های جمهوری خواهان و توسعه جنگ مخالفت کرده اند که در مقایسه با دوره اول ریاست جمهوری بوش، این مخالفت افزایش قابل توجهی یافته است و نشان از برخورد آرمانگرایانه جوانان با مسئله جنگ دارد. این در حالی است که بیشتر این رای جوانان به یک نامزد مربوط به سال ۱۹۸۴ است که ۵۹ درصد جوانان زیر ۳۰ سال به رونالد ریگان از حزب جمهوری خواه رای داده بودند. البته این رکوردها از سال ۱۹۷۲ به بعد است که سن رای از ۲۱ به ۱۸ سال کاهش یافت.

اما در گروه سنی ۳۰ تا ۴۵ سال نیز ۵۳ درصد به اوباما و ۴۶ درصد به مک کین رای داده اند. در گروه سنی ۴۵ تا ۶۴ سال وضعیت دو نامزد تقریبا برابر است و در این گروه سنی ۵۰ درصد به اوباما و ۴۹ درصد به مک کین رای داده اند.

در گروه سنی ۶۵ سال به بالا وضعیت کاملا برعکس است و رای دهندگان این گروه سنی بیشتر به جان مک کین جمهوری خواه و محافظه کار رای داده اند. در این گروه سنی ۵۳ درصد به مک کین و ۴۶ درصد به اوباما رای داده اند.

غیر از فاکتورهای جنسیتی و سنی، یکی دیگر از عوامل مهم و تاثیرگذار که نقش بسزایی در انتخابات ۴ نوامبر آمریکا داشت، مناسبات نژادی بود. رقابت مک کین سفیدپوست و اوبامای سیاه پوست مسئله نژاد را جزو اولویت های رقابت های انتخاباتی قرار داده بود.

تاریخچه مشکل دار آمریکا در زمینه مناسبات نژادی موجب شده است که امروزه بسیاری از آمریکایی ها نسبت به علنی ساختن گرایش نژادی خودشان احساس راحتی نکنند، با این وجود این گرایش گستره بزرگی از اقدامات و تصمیمات مانند رای دادن را تحت تاثیر قرار می دهد.

در همین رابطه در انتخابات ۲۰۰۸ بیش از ۹۰ درصد سیاه پوستان به دموکرات ها رای داده اند که نسبت به دوره قبل رشدی چند درصدی داشته است. از سوی دیگر رای دهندگان لاتین تبار آمریکایی نیز به میزان ۶۹ درصد به اوباما رای داده اند و تنها ۳۱ درصد از آنان به مک کین رای داده اند. این آمار در انتخابات ریاست جمهوری گذشته بین جرج بوش و جان کری، ۵۵ درصد برای دموکرات ها و ۴۳ درصد برای جمهوری خواهان بود. در این دوره با توجه به شعارهای اوباما و نیز رنگین پوست بودن وی تمایل بسیار بیشتری از سوی لاتین تباران برای رای دادن به نامزد حزب دموکرات وجود داشت.

لاتین تباران به طور سنتی بیشتر به نامزد حزب دموکرات رای می دهند؛ چرا که دموکرات ها مخالف سخت تر کردن قوانین مهاجرتی به آمریکا هستند که این امر به شدت خوشایند لاتین تباران می باشد که عمدتا مهاجر هستند.

از سوی دیگر اقبال بیش از حد لاتین تباران در این مرحله از انتخابات به اوباما را می توان در سیاست های ۸ ساله اخیر نومحافظه کاران و دولت جورج بوش نیز دید، چرا که سخت تر کردن قوانین مهاجرتی و امنیتی از جمله سیاست هایی بود که پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ از سوی دولت بوش به مورد اجرا درآمد.

اگرچه آمار دقیقی از میزان حمایت کاتولیک ها و پروتستان ها از نامزد دموکرات ها یا جمهوری خواهان تاکنون به دست نیامده است اما بر خلاف انتخابات سال ،۲۰۰۴ به نظر نمی رسد در انتخابات نوامبر ۲۰۰۸ آرای این گروه ها تاثیر چشمگیر و تعیین کننده ای در انتخابات داشته باشد. در دوره قبل ۵۲ درصد کاتولیک ها و ۵۹ درصد پروتستان ها به بوش رای داده بودند. از نقطه نظر مذهبی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری می توان به حمایت بسیار گسترده مسلمانان با بیش از ۹۰ درصد رای و همچنین حمایت گسترده جامعه یهودیان از جبهه دموکرات ها اشاره کرد. در انتخابات سال ۲۰۰۴ مسلمانان ۷۰ درصد و یهودیان نیز ۷۵ درصد به دموکرات ها رای داده بودند.

● آبی کردن قرمزها

ایالت های کلیدی که معمولا سهم بیشتری در کالج انتخاباتی دارند به دلیل رقابت نزدیک نامزدهای دموکراتیک ( آبی ها) و جمهوری خواهان ( قرمزها) در آنها و غیر قابل پیش بینی بودن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در آنها از اهمیت ویژه ای برخوردارند.

ایالت های کلیدی اهمیت بسزایی در رقابت های انتخاباتی دارند که باعث شده است راهبرد مبارزات نامزدها بر اساس پیروزی در این ایالت ها شکل بگیرد.

از لحاظ تاریخی، هم دموکرات ها و هم جمهوری خواهان در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری به ایالت هایی که پیروزی خود را در آن قطعی می دانند کمتر توجه کرده اند. به طور طبیعی نامزدها نمی خواهند وقت و منابع مالی خود را صرف ایالت هایی کنند که به خودشان تعلق دارد بلکه به سراغ ایالت هایی می روند که رقابت در آن نزدیک است و احتمال می دهند بتوانند آرای شهروندان آن را به نفع خود تغییر دهند.

در انتخابات ،۲۰۰۸ راهبرد انتخاباتی باراک اوباما برای آبی کردن قرمزها و برنده شدن در ایالت هایی که رقابت نزدیکی بین دموکرات ها و جمهوری خواهان وجود داشت، موفق تر از رقیب خود عمل کرد و توانست آرای برخی از ایالت هایی که در دوره قبل به بوش رای داده بودند را به دست آورد.

ویرجینیا یکی از این ایالت هاست. این ایالت به طور سنتی ۴۰ سال است که به کاندیدای جمهوری خواه رای داده ولی امسال آرای این ایالت مهم به حساب دموکرات ها ریخته شد. این مسئله در مورد ایالت های فلوریدا، اوهایو، کارولینای شمالی و آلاباما نیز به همین صورت بود. در سال ۲۰۰۴ بوش در همه ایالت های مذکور بر رقیب دموکرات خود پیروز شده بود.

از سوی دیگر جان مک کین نیز سعی داشت علاوه بر حفظ ایالت های کلیدی که در انتخابات قبل به بوش رای داده بودند، رای ایالتی مانند پنسیلوانیا را نیز به دست آورد. پنسیلوانیا ۲۱ رای در کالج انتخاباتی دارد و در ۳۰ سال گذشته طرفدار دموکرات ها و یک ایالت آبی بوده است. جمهوری خواهان امیدوار بودند بخشی از رای دهندگان سفیدپوست طبقه کارگری در ایالت هایی مانند پنسیلوانیا از رای دادن به باراک اوباما به خاطر مسائل نژادی چشم پوشی کنند و به مک کین رای دهند، اما به رغم تلاش آنها برای کسب آرای شهروندان در ایالت های آبی، استراتژی آنها با شکست مطرح شد.

به طور کلی مک کین بیشتر در ایالت های مرکزی و جنوبی آمریکا که به طور سنتی جمهوری خواه هستند به پیروزی رسیده است، این ایالت ها عبارتند از آرکانزاس، جرجیا، کانزاس، کنتاکی، لوئیزیانا، می سی سی پی، نبراسکا، داکوتای شمالی، اوکلاهاما، کارولینای جنوبی، تگزاس، یونا، ویرجینیای غربی و وایومینگ، مهم ترین و بیشترین میزان رای مربوط به تگزاس با ۳۴ رای الکترال می شود.

در حالی که اوباما علاوه بر ایالت هایی که توانست رنگ آنها را تغییر دهد در ایالت های غربی و شمال شرقی که مهم ترین حوزه نفوذ دموکرات ها هستند نیز به پیروزی رسید. این ایالت ها عبارتند از کانتیکت، ورمونت، ایلی نویز، آیووا، مریلند، ماساچوست، مین، میشیگان، مینه سوتا، دلاور، نیوجرسی(۱۵ رای الکتراال) فیوهمشایر، نیومکزیکو، نیویورک (۳۱ رای الکترال)، رود آیلند، واشنگتن دی سی و ویسکامین.

مهم ترین و بیشترین میزان رای مربوط به ایالت کالیفرنیا با ۵۵ رای الکترال است که مهم ترین ایالت در حوزه نفوذ دموکرات ها به شمار می آید.

● جمع بندی

در شانزده انتخابات ریاست جمهوری پس از پایان جنگ جهانی دوم تا سال ،۲۰۰۸ دموکرات ها تنها در ۶ مورد پیروز شده اند و از میان آنها تنها بیل کلینتون توانسته است برای بار دوم در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود که در هر دو دوره کمتر از ۵۰ درصد آرا را به دست آورده است.

پیروزی های بیشتر جمهوری خواهان نسبت به دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری در طول ۵۰ سال گذشته، باعث شد که در دهه ۸۰ «تئوری بلیت تکه شده» بر مبنای آن رای دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری به جمهوری خواهان رای دهند و در انتخابات کنگره دموکرات ها، طرفداران زیادی پیدا کنند.

مهدی محمودی