بلوغ و ‌کوتاهی قد نوجوانان

یکی از مسائلی که ذهن والدین را در رابطه با رشد نوجوان‌شان درگیر می‌کند، میزان قد آنهاست. مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قد، وراثت است. به بیان دیگر قد هر فرد به میزان قد پدر و مادرش …

یکی از مسائلی که ذهن والدین را در رابطه با رشد نوجوان‌شان درگیر می‌کند، میزان قد آنهاست. مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قد، وراثت است. به بیان دیگر قد هر فرد به میزان قد پدر و مادرش بستگی دارد.

البته عوامل دیگری هم از جمله تغذیه مناسب بر رشد قد تاثیر می‌گذارد، بخصوص مصرف میزان کافی لبنیات و مواد غذایی که حاوی کلسیم و پروتئین کافی باشد، برای استخوان‌سازی ضروری است.

این مساله بویژه در زمان شروع رشد سریع قد لازم است‌؛ این زمان در دختران حدود ۱۲ سالگی و در پسران ۲ سال دیرتر و در ۱۴ سالگی است.

جهش رشد که حدود ۴ سال به طول می‌انجامد (یکی دو سال قبل از سنین مطرح شده تا ۲ سال بعد از آن) به افزایش قد دختران به میزان متوسط ۲۵ سانتی‌متر و در پسران به میزان ۲۸ سانتی‌متر منجر می‌شود.

ورزش نیز در زمان جهش رشد، از عوامل موثر دیگر در زمینه رشد قد است.

از عوامل موثر دیگر در رشد قد، زمان خواب نوجوان است. اگر نوجوان، شب‌ها حدود ساعت ۱۰ شب بخوابد، قدبلندتر می‌شود، زیرا هورمون رشد، هنگام خواب طی این ساعات بیشتر ترشح می‌شود؛ این هورمون بر صفحه‌های رشد که در انتهای استخوان‌های بلند قرار دارد، تاثیر گذاشته و به رشد بهتر منجر می‌شود.

از این خاصیت هورمون رشد برای افزایش قد کسانی که به دلیل بیماری‌های خاص رشد قدی مناسبی ندارند، استفاده می‌شود. اما باید دانست که این افزایش قد محدود است (معمولا ۴ تا ۵ سانتی‌متر طی مدت ۲ تا ۳ سال مصرف دارو) و مصرف این هورمون احتمال ایجاد بیماری‌های خاصی چون سرطان را نیز افزایش می‌دهد. همچنین اگر صفحه رشد استخوانی بسته شود، دیگر این دارو اثری بر افزایش قد ندارد؛ فراموش نکنید که صفحه رشد قدی در پایان دوران بلوغ بسته می‌شود.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان