جایی برای اتومبیل ها نیست

هرچند خیلی ها می گویند تهران به پارکینگی بزرگ تبدیل شده است, اما در همین پارکینگ بزرگ هم باید خیلی خوش شانس بود تا بتوان جای پارک مناسبی پیدا کرد, در حالی که به گفته یکی از اعضای شهر تهران سالانه حدود پنج کیلومتر خودرو به خودروهای تهران اضافه می شود, اما هیچ نهاد و شخصی تا به حال فکر یا طرح مناسبی برای حل این مشکل ارائه نداده یا حداقل به نتیجه نرسانده است, نتیجه این بی برنامه بودن به بحران جای پارک در تهران بدل شده که آوازه اش را همه شنیده اند, از درگیری و قتل به علت جای پارک گرفته تا پیدا شدن شغل های کاذب برای افرادی که برای راننده ها در گوشه و کنار خیابان جای پارک جور می کنند

هرچند خیلی‌ها می‌گویند تهران به پارکینگی بزرگ تبدیل شده است، اما در همین پارکینگ بزرگ هم باید خیلی خوش‌شانس بود تا بتوان جای پارک مناسبی پیدا کرد، در حالی که به گفته یکی از اعضای شهر تهران سالانه حدود پنج کیلومتر خودرو به خودروهای تهران اضافه می‌شود، اما هیچ نهاد و شخصی تا به حال فکر یا طرح مناسبی برای حل این مشکل ارائه نداده یا حداقل به نتیجه نرسانده است، نتیجه این بی‌برنامه بودن به بحران جای پارک در تهران بدل شده که آوازه‌اش را همه شنیده‌اند، از درگیری و قتل به علت جای پارک گرفته تا پیدا شدن شغل‌های کاذب برای افرادی که برای راننده‌ها در گوشه و کنار خیابان جای پارک جور می‌کنند.

«پارک مساوی است با پنچری، کافی است یک بار امتحان کنید» این شعار سرشار از تهدید را این روزها در گوشه و کنار شهر می‌توان دید چه روی در پارکینگ خانه‌ها چه روی دیوار خیابان و کوچه‌ها. کمبود جای پارک آن‌قدر به شهروندان فشار آورده که آنها قید رعایت کردن حقوق شهروندی را هم زده و روی پل ورودی پارکینگ‌ها هم اتومبیل خود را پارک می‌کنند، اما جالب‌تر این‌که برخی‌ها هم نسبت به کنار خیابان یا قسمتی از کوچه هم احساس مالکیت پیدا کرده‌اند و نمی‌گذارند شخصی غیر از خودشان در محل‌های مشخص شده اتومبیل پارک کند.

این ماجرا در بافت‌های پر ازدحام و قدیمی شهر پررنگ‌تر است، چرا که خیابان‌های این منطقه از شهر عرض کمی دارند و تراکم جمعیت هم در این قسمت‌ها بالاست به این علت پارک کردن اتومبیل در این مناطق شهر علاوه بر داشتن شانس به زور بازو هم نیاز دارد. ولی جالب اینجاست که خیلی‌ها علاوه بر این‌که برای پارک کردن در خیابان‌های شهر با مشکل روبه‌رو هستند؛ در پارکینگ مجتمع مسکونی خود نیز چنین مشکلی دارند!

کار به جایی رسیده است که امروزه معیار بداقبالی یا خوش شانس افراد با پیدا کردن جای پارک سنجیده می‌شود و هر شخصی که در خیابان زودتر از بقیه جای پارک پیدا کند، بین دوستان خود به خوش‌شانس بودن معروف می‌شود.

● دعواهای پارکینگی

اگر سری به شعب شورای حل اختلاف مناطق مختلف شهر تهران بزنید، متوجه خواهید شد پارکینگ مشکل خیلی از شهروندان است چه آنها که در شمال شهر زندگی می‌کنند چه آنها که ساکن جنوب پایتخت هستند.

در بسیاری از پرونده‌های قضایی بیشتر دعوا‌ها به علت تعیین نشدن پارکینگ برای هر واحد از آپارتمان است، به این صورت که ساکنان سعی می‌کنند پارکینگی را که به در ورودی نزدیک‌تر است و آنها می‌توانند راحت‌تر خودروی خود را پارک کنند، به دست بیاورند، همین رقابت باعث شده خیلی از شهروندان کارشان به شکایت و شورای حل اختلاف برسد.

در پارکینگ مجتمع‌های بزرگ این ماجرا رنگ و بوی بیشتری به خود می‌گیرد زیرا خیلی‌ها با کشیدن قفل و زنجیر جلوی محل پارک خود را بسته‌اند تا شخصی غیر از آنها نتواند خودروی خود را آنجا پارک کند.

متاسفانه در برخی دعواهایی که بر سر جای پارک صورت گرفته، کار به قتل هم کشیده است، برای مثال مدتی قبل مرد جوانی در شعبه ۷۴ دادگاه کیفری تهران به قصاص محکوم شد که به علت اختلاف بر سر جای پارک با مرد میانسالی درگیر شده و او را با چاقو به قتل رسانده بود.

● مشکل پارکینگ در خیابان

آنهایی که در تهران زندگی می‌کنند یا گذرشان به این کلانشهر افتاده از سختی‌های پیدا کردن جای پارک در خیابان‌های این شهر باخبرند.

به طور میانگین بعد از رسیدن به مقصد برای پیدا کردن جای پارک باید ۱۵ تا ۳۵ دقیقه زمان گذاشت و خیابان و کوچه پس‌کوچه‌ها را بالا و پایین کرد.

به همین علت خیلی‌ها قید استفاده کردن از خودروی شخصی را زده و رنج و عذاب استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را به جان می‌خرند تا دغدغه جای پارک نداشته باشند. این روزها کمتر خیابانی را می‌توان پیدا کرد، اتومبیل‌ها در دو طرف آن پارک نشده باشند.

هرچند که پارک کردن خودرو به شکل دوبله هم به امری عادی برای شهرنشینان تبدیل شده است و هر از گاهی از بلندگوهای بانک‌ها یا ساختمان‌های اداری شماره پلاکی اعلام شده و از راننده خودرو درخواست می‌شود هر چه سریع‌تر اتومبیل خود را جابه‌جا کند.

این روزها راننده‌ها به خود اجازه می‌دهند اتومبیل خود را هر جایی پارک کنند، فقط اگر راننده کمی انصاف داشته باشد شماره تلفن خود را پشت شیشه خودرو می‌گذارد تا در مواقع اضطراری بتوان با او تماس گرفت.

علاوه بر این، مدتی است که شهرداری از پارکبان‌ها برای کنترل جای پارک اتومبیل‌ها استفاده می‌کند، در خیلی از مواقع پارکبان‌ها کار را برای شهروندان مشکل‌تر کرده‌اند، آنها برخی از جاهای پارک را نگه می‌دارند تا در ازای گرفتن مبلغی پول بیشتر جای پارک را به مشتری‌های ویژه خود بدهند، یا حتی اگر شخصی برای دقایقی کوتاه در کنار خیابان توقف کند به سراغ او رفته و برایش قبض صادر می‌کنند، ماجرای دیگری که سبب شده شهروندان از پارکبانان دل خوشی نداشته باشند بی‌قاعده و اصول بودن حق توقف در کنار خیابان است که در هر محل و خیابانی نرخ متفاوتی دارد.

مدتی قبل کار به جایی رسید که رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ از فعالیت بیش از ۷۰ شرکت غیرقانونی پارکبان در تهران خبر داد و گفت این شرکت‌ها که به‌صورت غیرمجاز فعالیت می‌کردند و کارکنانشان با پوشیدن لباس پارکبان‌ها برای توقف اتومبیل از مردم پول می‌گرفتند، شناسایی و پلمب شدند.

● شغل؛ جای پارک پیدا کن

نبود محل مناسبی برای پارک خودرو باعث شده شهروندان در محل‌های غیرمناسب مانند کوچه‌های تنگ و سر پیچ‌ها، پیاده‌روها و زیر پل‌ها اتومبیل خود را پارک کرده و عبور و مرور را برای دیگران مشکل‌تر کنند، برخی‌ها هم اتومبیل‌های خود را به صورت عمودی در گوشه و کنار خیابان پارک می‌کنند.

این کار باعث می‌شود اتومبیل‌های پارک شده قسمت بیشتری از عرض خیابان را تصرف کرده و رفت‌وآمد خودرو‌های عبوری را با مشکل روبه‌رو کند.

نبود جای پارک کافی علاوه بر مشکلات بالا سبب شده برخی از افراد سودجو هم برای خود حرفه کاذبی پیدا کرده و گوشه و کنار خیابان را به افرادی که در جستجوی جای پارک هستند، اجاره بدهند.

این افراد هرچه به اصطلاح قلدرتر باشند، کار و بارشان سکه‌تر است. آنها با گذاشتن موانعی در کنار خیابان درواقع خیابان را صاحب شده و در ازای گرفتن ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان جای پارک به دیگران کرایه می‌دهند. از این گذشته هستند افرادی که در مناطق شلوغ شهر، پارکینگ شخصی خود را به دیگران اجاره داده و باعث سلب آسایش همسایگان خود می‌شوند.

ماجرای دیگری که به کمبود جای پارک در شهرهای بزرگ دامن می‌زند، تغییر کاربری پارکینگ‌ها به دست خیلی از مجتمع‌های اداری و تجاری است؛ هرچند که شهرداری بارها اعلام کرده که با شرکت‌هایی که پارکینگ خود را بسته یا تغییر کاربری داده‌اند، برخورد می‌کند، اما هنوز هستند شرکت‌های بزرگی که از پارکینگ‌های خود به عنوان انباری یا محل فروش استفاده کرده و در نتیجه خودروهای کارکنان آنها خیابان‌های اطراف شرکت را اشغال کرده است.

این در حالی است که به گفته رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، بیش از ۲۱۸ مجتمع تجاری در تهران وجود دارد که پارکینگ ندارند. جالب اینجاست که بیشتر این واحد‌ها در مناطق ۱۱ و ۱۲ تهران قرار گرفته‌اند؛ البته طبق اعلام شهرداری، مجتمع‌هایی که پارکینگ ندارند، باید در شعاع ۲۵۰ متری خود از پارکینگ‌های عمومی استفاده کنند.

علاوه بر این، براساس گفته‌های کارشناسان حمل‌و‌نقل و ترافیک تهران، پایتخت به بیش از ۶۰۰ هزار جای پارک نیاز دارد و بیشتر مناطقی که به محل پارک نیاز دارند، در محدوده مرکز و شمال شهر قرار دارند.

● اول باید بستر را مهیا کرد

یکی از راه‌حل‌های رفع مشکل، کمبود پارکینگ در کلانشهر‌ها توسعه حمل و نقل عمومی است؛ چرا‌ که وقتی شبکه حمل و نقل عمومی در حد استاندارد عمل کند، دیگر شهروندان نیازی برای استفاده از خودروی شخصی احساس نکرده و سیل خودروهای تک‌سرنشین خیایان‌های شهر را دربر نمی‌گیرد.

راه‌حل دیگری که کارشناسان برای برون‌رفت از این معضل ارائه می‌کنند، احداث پارکینگ‌های عمومی مکانیزه در مناطق پرازدحام شهر است، ولی به نظر می‌رسد قبل از هر چیز مسئولان باید به اوضاع پارکینگ‌های عمومی نظارت بیشتری داشته باشند؛ چرا که خیلی از پارکینگ‌ها امنیت لازم و برخی از شرایط اولیه نگهداری از اتومبیل‌ها را ندارند، برای نمونه آنها روی قبض‌های خود می‌نویسند هیچ تعهدی نسبت به سرقت اشیای داخل اتومبیل ندارند یا خودرو‌ها را در فضای باز نگهداری کرده و سبب می‌شوند تابش آفتاب یا بارش برف و باران به اتومبیل‌ها زیان برساند یا تعداد پارکینگ‌هایی که به صورت شبانه‌روزی سرویس می‌دهند، خیلی کم است. از این گذشته خیلی از شهروندان هم از نرخ‌های بالای پارکینگ‌ها گله دارند.

علاوه بر این هنگام ساخت ساختمان‌ها، نظارت دقیقی بر احداث پارکینگ برای ساختمان نمی‌شود. برای نمونه وقتی شخصی برای آپارتمان قدیمی خود اجازه ساخت‌وساز گرفته و چند طبقه به آن اضافه می‌کند، پارکینگ‌های ساختمان افزایش پیدا نمی‌کند.

به همین علت به نظر می‌رسد تا وقتی که بدون توجه به ایجاد زیرساخت‌ها، خودرو وارد شهرها می‌شود، نباید انتظار داشت مشکل کمبود جای پارک در کلانشهر‌ها برطرف شود.

گلنوش ملایری