چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا

نظریه پردازی بهشت و پیشرفت


نظریه پردازی بهشت و پیشرفت

جامعه باز که امروز برای ایجاد جهانی شدن به کار می رود براساس نفی بهشت در نظریه پردازی به کار می رود و محافظه کار, وضعیت موجود جهانی و نظام قدرت جهانی فعلی را توجیه می کند ولی با توجه به اندیشه پردازی هگل درباره بهشت یا جایی که ذهن و عین به هم می رسند به بهشت پردازی درباره غرب پرداخته می شود و تضادها دیگر تمام می شود و قدرت محرکه تاریخ از بین می رود و تاریخ پایان می یابد یعنی زمان از حرکت می ایستد که همان ترسیم بهشت است که مرکز تحقق آرمان و ایده های انسانی یا تبدیل شدن ذهن به عین یا وحدت عین و ذهن می باشد

جامعه باز که امروز برای ایجاد جهانی شدن به کار می رود براساس نفی بهشت در نظریه پردازی به کار می رود و محافظه کار، وضعیت موجود جهانی و نظام قدرت جهانی فعلی را توجیه می کند ولی با توجه به اندیشه پردازی هگل درباره بهشت یا جایی که ذهن و عین به هم می رسند به بهشت پردازی درباره غرب پرداخته می شود و تضادها دیگر تمام می شود و قدرت محرکه تاریخ از بین می رود و تاریخ پایان می یابد یعنی زمان از حرکت می ایستد که همان ترسیم بهشت است. که مرکز تحقق آرمان و ایده های انسانی یا تبدیل شدن ذهن به عین یا وحدت عین و ذهن می باشد.

۱) بهشت به عنوان غایت زندگی انسانی مطرح می شود و در تمامی مذاهب به گونه های متفاوت بیان شده است. بهشت محلی است که نیازهای انسان به تمام معنا و کمال آن جواب داده می شود و دنیا یک جهان ناقص ولی بهشت یک جهان متکامل است، پس بهشت یک آرمان بشری است که براساس فطرت انسانی بنا شده است.

۲) آنچه از بهشت ترسیم می شود غایت همین دنیا است و در غایت تطابق و دقت می باشد یعنی آنچه در این دنیا ایجاد می شود در دنیای دیگر تحقق کامل و دقیق پیدا می کند آن گونه که در این جهان ترسیم نشده است و زوایای پنهان هر شیء و چیز در آن جهان آشکار می شود و تجسم و تحقق پیدا می کند. پس بهشت محل تحقق خوبی های کامل جهان و این دنیا است.

۳) باز تولید جهان خوبی ها(بهشت) در این جهان بزرگترین آرمان بشر بوده است. پس برای تحقق آن، بهشت مطرح شده در ادیان، را نظریه پردازی کرده اند به گونه ای که این پردازش در تمامی دانش های بشری تحقق یافته است (در اسطوره ها، ادبیات، هنر، فلسفه و فرهنگ عامه) و این گونه جامعه آرمانی بشری توسط ادیان در قالب دانش های بشری تجلی و نمایش داده می شود.

۴) بهشت دو گونه ترسیم شده و برای هر دو گونه نیز، نظریه پردازی شده است. الف ـ بهشت اولیه که انسان از آن رانده شده است. ب - بهشت ثانویه که در آخر الزمان و بعد از قیامت تشکیل می شود؛ بهشت اولیه، بهشتی است که انسان از آن رانده شده، هبوط یافته یا سقوط کرده است که همین بهشت، محل تاسف ابدی انسان برای خروج از آن است.

۵) ارکان اخلاقی مسیحیت، بر حرمان انسان از بهشت اولیه بنا شده است و انسان موجود بر روی زمین، انسان غضب شده و گناهکار است. بنابراین بایستی غسل تعمید داده شود تا پاک شود و گرنه آلوده و ناپاک و نجس است. و چون لذت های این جهان نیز ناپاک است؛ هر چه از آن دوری شود بهتر است و رهبانیت، اصل اخلاقی مهم مسیحیت است.

۶) برخی این واقعیت عقیدتی را اصل گرفته اند و مبنا را گناه نهاده اند. پس جهانی که براساس گناه بنا شده است در آن تقوا عملی شاق و ما لا یطاق است؛ بنابراین گناه کردن اصل است و تقوا و پرهیزگاری فرعی و ایثار و فرااخلاق است و این اصل مورد استناد لیبرال های مسیحی برای اخلاق لیبرالی مسیحی قرار گرفته است که لیبرال های تصوفی در جهان اسلام به دنبال تقلید از آن هستند.

۷) فروید با اصل قرار دادن بهشت اولیه به عنوان یک اصل نوستالژیک، با پیشرفت و تمدن انسانی مخالفت می کند و به دنبال بازگشت به بهشت اولیه است که در قالب ارائه چارچوب های خود است. آن چارچوب بازگشت انسان به بهشت اولیه است و بازگشت انسان به بهشت اولیه، مستلزم ازاله مشخصات انسان زمینی است و انسان، زمانی که بر زمین هبوط پیدا کرد برهنه بود و عورت خود را با برگ درخت انجیر پوشانید و همین ستر عورت، تمدن و فرهنگ به وجود آورد که سبب ناخشنودی انسان شد. پس برهنگی راه نجات انسان است چرا که تشبه به بهشت اولیه ایجاد می شود.

۸) مارکس نیز با استفاده از بهشت اولیه و ثانویه به تئوری پردازی پرداخته است و بهشت اولیه را تعبیر به کمون اولیه نموده که در آن همه چیز اشتراکی بوده است (اموال و همسر) و بدبختی انسان از آنجایی شروع می شود که از این بهشت اولیه دور می شود و به زندگی برده داری وارد می شود و بایستی برای رسیدن به بهشت ثانویه زحمت کشید و با فلسفه برای تغییر جهان کوشید(نه تفسیر جهان) تا به بهشت ثانویه یا کمون ثانویه رسید.

۹) لیبرال ها با بهشت گرایی نظری برای رسیدن به پیشرفت مخالفت می کنند چرا که هر کس وعده ایجاد بهشت بر روی زمین(بهشت جسمانی) داده، جهنم را به وجود آورده است پس بایستی به زندگی زمینی بسنده کرد و به دنبال بهشت موعود نبود پس یک نوع محافظه کاری بنیادی را ترویج می کنند که بر اصلاح طلبی نه انقلابی گری تاکید کرده و یک ضد انقلاب به معنای واقعی و لغوی هستند(مثل پوپر در جامعه و دشمنانش)

۱۰) جامعه باز که امروز برای ایجاد جهانی شدن به کار می رود براساس نفی بهشت در نظریه پردازی به کار می رود و محافظه کار، وضعیت موجود جهانی و نظام قدرت جهانی فعلی را توجیه می کند ولی با توجه به اندیشه پردازی هگل درباره بهشت یا جایی که ذهن و عین به هم می رسند به بهشت پردازی درباره غرب پرداخته می شود و تضادها دیگر تمام می شود و قدرت محرکه تاریخ از بین می رود و تاریخ پایان می یابد یعنی زمان از حرکت می ایستد که همان ترسیم بهشت است. که مرکز تحقق آرمان و ایده های انسانی یا تبدیل شدن ذهن به عین یا وحدت عین و ذهن می باشد. (اندیشه فوکویاما).

۱۱) بهشتی که مرکز نظریه پردازی واقع شده، بهشتی است که در اول یا آخر واقع شده است و انسان با طی تکامل خطی از اولی به دومی می رسد؛ حال، با یک نوع رفت، پنداشته می شود و یا یک نوع برگشت، شناخته می شود که از اولی به غایت شناسی (Telelogy) و از دومی به معادشناسی (Eschtology) یاد می شود که اولی به پیشرفت منتهی و دومی به یک نوع واپسگرایی می رسد و این دومی خشونت زاست.

۱۲) از اولی به عنوان تکامل و تجدد برای پیشرفت لیبرالی در انگلوساکسون ها نام برده می شود و از دومی یک نوع پیشرفت سوسیالیسم و فاشیسم (سوسیالیسم ملی گرا) در اروپای متصل استخراج می شود که هر دو از یک نوع نظریه پردازی درباره بهشت به وجود آمده اند و آن اینکه جهان بدون باطن، بهشت و جهنم یا جهان بدون ملکوت است. در تفکر اسلامی در جهان هر شیء یک شکل ناسوتی و دنیوی دارد و یک شکل ملکوتی؛ که شکل واقعی و حقیقی شیء در ملکوت تجلی می یابد (اللهم ارنا الاشیاء کماهی) با این شناخت می توان به باطن بهشتی این جهان راه یافت و پیشرفت اسلامی را ترسیم کرد که دارای تجربه کمی نیستیم (مثل اصفهان دوران صفویه و شیخ بهایی).

نویسنده: ابراهیم - فیاض

منبع: هفته نامه - پگاه حوزه - ۱۳۸۸ - شماره ۲۶۹، آذر