پنجشنبه, ۱۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 30 January, 2025
لذت گراها یا روان رنجورها
● سوءمصرف مواد
یكی از رایج‌ترین عوامل اعتیاد، سوءمصرف مواد است. منظور از سوءمصرف تمایل به مصرف بیش از حد یا بیشتر از توصیه پزشك یا بیشتر از آنكه شخص بتواند بدون بروز آثار بیماری جسمی و روانی، آن را مهار كند هر چیز است. اشاره به هرگونه تمایل به مصرف بی‌ملاحظه مواد بدون فرق‌گذاری و بدون در نظر گرفتن نیاز هر فرد به عمل كردن در مقام عضوی از جامعه دارد. بنابراین، پرسشی كه باید به دنبال پاسخ آن بود این است كه چرا بعضی از مردم قادرند از دارو یا ماده‌یی بطور متعادل استفاده كنند طوری كه اثر شدیدی به سلامتی عملكرد یا روابط میان فردی آنها نمی‌گذارد در حالی كه بعضی دیگر افراط می‌كنند، به گونه‌یی كه بر سلامتی، عملكرد یا روابط میان فردی آنها تاثیر منفی می‌گذارد.
● وابستگی به دارو
به آسانی می‌توان نشان داد كه اكثر داروها باعث تغییرات فیزیولوژیك و تغییرات شیمیایی در بدن می‌شوند. دارویی كه اعتیادآور است ، كاركردهای بهنجار بدن را طوری تغییر می‌دهد كه برای حفظ وضعیت عادی سلامتی هر بار به مقادیر بیشتری از آن نیاز است. این حالت وابستگی نامیده می‌شود. این حالت وابستگی به مواد بطور كلی فیزیولوژیك فرض می‌شود، ولو اینكه نشانگان اصلی مرتبط با فقدان ماده غالبا روانشناختی باشد. برای مثال یك ماده ممكن است تولید احساسی نیرومند از نشئگی یا سلامت عمومی كند. وقتی میزان خاص ماده دوره خود را طی كرد، احتمال دارد كه فرد دچار افسردگی شدید یا اضطراب شود. از آنجایی كه دارو و مواد بیشتری لازم است تا شخص به حالت عادی روانی برگردد شخص وابستگی بیشتری پیدا می‌كند، ولو اینكه نشانه اصلی روانشناختی باشد.
● داروهای روانگردان
داروی روانگردان به خلق و خو و هشیاری اثر می‌گذارد. داروی روانگردان ممكن است دارویی باشد مانند والیوم كه نیاز به نسخه دارد، یا دارویی مانند ماری جوآنا كه نیاز به نسخه ندارد. این مفهوم در متون مربوط به سوءمصرف مواد مهم است، زیرا افراد تمایل به سوءمصرف مواد روانگردان دارند و نه موادغیرروانگردان. بطور خلاصه علت آن است كه یك ماده می‌تواند عملكرد روانشناختی افراد را به گونه‌یی تغییر دهد كه آنها به مصرف یا سوءمصرف آن تمایل نشان دهند.
● علت معتاد شدن
چه كسی مواد مصرف می‌كند و چه كسی معتاد می‌شود، پرسش‌هایی متمایز اما مرتبط به یكدیگرند. بسیاری از افراد سالها مواد مصرف می‌كنند و معتاد نمی‌شوند، اما بعضی از مردم بعد از مدت كوتاهی معتاد می‌شوند. اگر فرض شود كه این مواد هستند كه باعث اعتیاد می‌شوند، هیچ توضیح ساده‌یی برای این تفاوت‌ها نخواهیم داشت.
به نظر می‌رسید اگر كسی مواد را برای اجتناب از حالات خلقی منفی، مثل افسردگی و اضطراب مصرف كند احتمال معتادشدنش بیشتر است تا اینكه مواد را برای افزایش حالت خلقی مثبت مصرف كند. این اصل كلی ریشه در كار كلب (۱۹۶۲) دارد كه معتقد است دو نوع كم و بیش متفاوت از افراد مواد مصرف می‌كنند.
در یك سو افراد لذت‌گرایی قرار دارند كه برای تجربه اثر لذت‌بخش مواد به مصرف آن می‌پردازند و در طرف دیگر روان رنجورهایی كه برای خلاصی از اضطراب دست به مصرف مواد می‌زنند. پژوهشی جدید نشان می‌دهد كه مردم اغلب به دلایل مختلفی مواد مصرف می‌كنند و این دلایل زیربنایی تعیین می‌كند كه آیا مصرف گرایش به سوءمصرف دارد یا نه. تاكید این مطالعه بر مصرف الكل بود ولی یافته‌های آن الگوی مناسبی برای سایر مواد نیز به دست داد. مطالعه یكی از الگوهای مصرف الكل نشان می‌دهد كه مردم الكل را برای تعدیل خلق و خو و به دو علت متمایز مصرف می‌كنند. افزایش تجارب هیجانی مثبت و كاهش خلق و خوهای منفی مثل اضطراب. بر طبق این الگو، افرادی كه برای كنار آمدن با تجارب منفی مواد مصرف می‌كنند به احتمال بیشتری با عوارضی مواجه می‌شوند.
برای آزمون این الگو، از شاخاهای مختلفی برای ارزیابی عوامل مانند خلق و خو، انتظارات و هیجان‌خواهی در نمونه‌های نوجوان و بزرگسال استفاده شد. نتایج نشان داد كه دو دلیل برای مصرف الكل وجود دارد: نوشیدن برای افزایش و نوشیدن برای كنارآمدن، بین این دو رابطه‌یی مستقیم وجود دارد، یعنی افرادی كه برای افزایش می‌نوشند احتمالا برای كنارآمدن هم می‌نوشند. چنین افرادی در تمام شرایط می‌نوشند.
یافته كلی آن است كه نوشیدن به هر دلیل به عوارض نوشیدن منجر می‌شود. به مسیر مستقیم از نوشیدن تا كنار آمدن و از كنارآمدن تا عوارض نوشیدن باید توجه كرد. این مطلب همخوانی دارد با این یافته كه افرادی كه به دلایل اجتنابی می‌نوشند، به احتمال بیشتری به سوءمصرف مواد روی می‌آورند و معتاد می‌شوند. همبستگی كم میان خلق منفی و نوشیدن در این الگو نشان می‌دهد كه حالات خلقی منفی به تنهایی باعث نوشیدن نمی‌شود. انتظارات اجتماعی ارزش پیش‌بینی‌كننده بسیار بیشتری دارد.
به نظر می‌رسد كه افراد بخاطر افزایش انتظارات اجتماعی و هیجانی و كاهش تنش است كه نوشیدنی‌های الكلی می‌نوشند. انتظارات تنها ناشی از تجارب گذشته ما نیست، بلكه حاصل آن چیزی است كه از دیگران یا از رسانه‌ها می‌شنویم، مانند اینكه مصرف الكل فشار روانی را كم می‌كند و... شاخص‌های محكمی نشان می‌دهد كه نوجوانان ابتدا به این خاطر مواد مصرف می‌كنند تا انتظاراتی را كه به آنها منتقل شده است تجربه كنند. این انتظارات حتی اگر طی تجربه تایید نشوند، باز نقش مهمی را در زندگی نوجوانان ایفا می‌كنند. یكی از دلایل فرایند میانسالی كم كردن مصرف یا ترك كردن آن شاید این باشد كه وقتی برآورده كردن انتظارات با شكست مواجه می شود مواد بتدریج اثر انگیزشی خود را از دست می‌دهد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست