کلام وحی با رسم الخط پارسی

احتمالا شما هم یک یا چند نسخه از قرآن کریم، با ترجمه های مختلف و متفاوت دارید. اما اگر نگاهی به صفحاتی بیندازید که آیات قرآن در آن چاپ شده و نه ترجمه آنها، به یک نکته برمی خورید. …

احتمالا شما هم یک یا چند نسخه از قرآن کریم، با ترجمه های مختلف و متفاوت دارید. اما اگر نگاهی به صفحاتی بیندازید که آیات قرآن در آن چاپ شده و نه ترجمه آنها، به یک نکته برمی خورید. احتمالا در تمام آنها، کلام خداوند با رسم الخط یکسان و واحدی منتشر شده است. صاحب این رسم الخط «عثمان طه» است و اعتبار خط او به حدی رسیده است که تقریبا نسخه رایج در تمام جهان اسلام است. زیبایی خط او و ویژگی های دیگری از قبیل نظم و انسجام و صفحه آرایی ۶۰۴ صفحه ای باعث شده این رسم الخط به یگانه رسم الخط رایج در جهان بدل شود. اما آیا ضرورتی دارد که ما ایرانیان نیز سخن باری تعالی را به رسم الخط عربی بخوانیم و بنویسیم و منتشر کنیم خبرگزاری مهر در اقدامی شایسته تقدیر، این پرسش را در میان کارشناسان و صاحب نظران به اقتراح گذاشته است. جالب این است که تقریبا تمام کارشناسان ادعا کرده اند پیشینه غنی و ارزشمند خطوط فارسی، به سادگی این امکان را به ما می دهد که قرآنی به خط خودمان داشته باشیم.

جایگاه ایرانیان و فارسی زبانان در گسترش و توسعه انتشار و نسخه پردازی قرآن کریم در طول تاریخ، شاید با نقش هیچ کدام از تمدن ها و سرزمین ها قابل مقایسه نباشد. هنوز هم می توان ادعا کرد نگارش احمد نیریزی و کاتبان فارس از قرآن کریم نمونه ای از اعتلای هنر قدسی در تاریخ اسلام است. افراد بسیاری هم بوده اند که در همین سال های اخیر، دست به نگارش قرآن کریم به رسم الخط فارسی زده اند و بسیاری از متولیان امور فرهنگی نیز کوشیده اند در ترویج و رونق این اتفاق بکوشند. گرچه شاید فقدان یک توافق جمعی در سطح ملی، مانع از تحقق این تصمیم شده است. برخی منتقدان این تصمیم ادعا می کنند که امکانات موجود در خطوط فارسی، به حدی نیست که بتوان در نگارش کلام وحی از آن بهره جست. شاید به همین خاطر لازم است بخشی از تلاش کارشناسان هم به آشکار کردن معایب رسم الخط عثمان طه اختصاص یابد تا تقدس خیالی پدید آمده حول این خط زدوده شود و راه برای خطوط دیگر هموار شود. مثلا اینکه عثمان طه به دلیل علاقه وافرش به عدد ۱۹ بسیاری از الف های قرآن را حذف کرده تا در هر شرایطی مجموع تعداد الف های بزرگ مضربی از عدد نوزده باشد. حالا شما بگویید تکلیف مبتدیانی که قرار است از روی خط او قرآن بیاموزند چیست.

حمیدرضا ابک