پرهیز از بدگمانی

بنیان هرگونه معاشرت بر اساس اعتماد طرفین است. چگونه می‌توان در محیطی سرشار از بدبینی، به رُستن جوانه‌های محبت و اُنس، امید داشت؟

بنیان هرگونه معاشرت بر اساس اعتماد طرفین است. چگونه می‌توان در محیطی سرشار از بدبینی، به رُستن جوانه‌های محبت و اُنس، امید داشت؟ قرآن مجید در بیان اصول معاشرت و سازش می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از بسیاری از گمان‌ها دوری گزینید». (حجرات: ۱۲) در روایت‌های اسلامی نیز از سوءظن نهی شده است، آنجا که حضرت‌علی(ع) می‌فرماید: رفتار کن تا زمانی که کاری از او سر زند که راه توجیه را بر تو ببندد و هیچ گاه به سخنی که از دهان برادرت بیرون آید، تا وقتی برای آن، محمل (توجیه) خوبی می‌یابی گمان بد مبر. حسن ظن موجب آرامش روانی، سلامت دینی، ایجاد محبت و کاهش مشکلات و مصیبت‌های زندگی می‌شود، همان گونه که علی (ع): «خوش بینی را مایه آسایش دل و سلامت دین» می‌داند. همچنین بدگمانی روابط دوستانه را کمرنگ می‌کند، چنان که علی (ع) نیز به این امر آگاه می‌سازد که: «کسی که بدگمانی بر او غالب شود، هیچ دوست صالحی را برای او باقی نمی‌گذارد». بدون شک هیچ رفیقی را نمی‌توان یافت که نسبت به همنشینان خود دچار خطا و لغزش نشده باشد. انتقام کشیدن و برخورد نادرست با خطای دیگران، در بسیاری موارد آثار زیانباری برجا می‌گذارد. بخشودن، نه تنها از گسستن رابطه و معاشرت جلوگیری می‌کند، بلکه مودت را تحکیم می‌سازد.