سامی و واکاوی ایران ساسانی

نویسندگان ارجمند کشور ما، درباره پیشینه‌های درخشان ایران کتاب‌های‌ زیاد نوشته‌اند که هر یک از آن‌ها به جای خود ارزنده و سودمند است. ولی از میان آن‌ها گاهی برخی نوشته‌هایی …

نویسندگان ارجمند کشور ما، درباره پیشینه‌های درخشان ایران کتاب‌های‌ زیاد نوشته‌اند که هر یک از آن‌ها به جای خود ارزنده و سودمند است. ولی از میان آن‌ها گاهی برخی نوشته‌هایی به چشم می‌خورد که خیلی زود در دل می‌نشیند و آدم را بیشتر به خود سرگرم می‌سازد؛ از آن‌هاست جلد دوم کتاب تمدن ساسانی گردآورده باستان‌شناس پرمایه ایرانی‌ علی سامی.

من جلد یکم و دوم تمدن هخامنشی و جلد یکم تمدن ساسانی به خامه این دانای‌ توانا را پیش از این با ژرف‌بینی بیشتر خوانده‌ام و بهره‌ای بس نیکو از آن‌ها به دست آورده‌ام.

چشم به راه بودم که جلد دوم تمدن ساسانی نیز از چاپ دربیاید تا آن را بخوانم‌ و آگاهی‌های دیگری بر آنچه که خوانده بودم بیفزایم. خوشبختانه با خواندن این‌ کتاب گرانبهای تازه آرزویم برآورده شد و یک رشته دانستی‌های بسیار سودمند درباره‌ تمدن ساسانیان بر آنچه که می‌دانستم افزون گشت.

برای پی‌بردن به ریزه‌کاری‌های دانستن این کتاب و سه کتاب پیشین، باید خود کتاب‌ها را که به راستی آئینه درخشان روزگار هخامنشیان و ساسانیان است، با بردباری‌ و ژرف‌بینی بررسی کرد تا ارزش آن‌ها بدانسان که باید و شاید نمایان گردد و دانسته‌ شود که این دانشمند باریک‌بین چه شاهکار ارزنده‌‌ای درباره شناساندن فرهنگ و دانش گذشته‌های سرافرازی‌آمیز ایران از خود به یادگار گذاشته و چه رازهایی را با اندیشه تیزبین و خامه رسا و شیوا آشکار ساخته است.

بی‌گمان هستم از اینکه این چهار کتاب ایشان درباره شناساندن فرهنگ و دانش هخامنشیان و ساسانیان، کتاب‌هایی هستند استوار و رسا که آگاهی‌های بس‌ سودمند به پژوهندگان می‌دهند و آن‌ها را از این راه خرسند و آسوده‌دل می‌سازند.

ارزش این کتاب‌ها به ویژه جلد دوم تمدن ساسانی در این است که هر چه نوشته‌اند بر پایه پیشینه استوار و روشن است.

از این‌ها که بگذریم، گفتارهای کتاب بسیار کوتاه و ساده و شیرین است که‌ آدم از خواندنشان سیر نمی‌شود و دلش می‌خواهد دنباله گفتارها را بگیرد و یکی پس‌ از دیگری بخواند.

یکی از برتری‌ها و زیبایی‌های این کتاب، دارابودن فرتورها (عکس‌ها) و یک رشته‌ نشانی‌ها و یادگارهای ارزنده باستانی است که هنرنمایی‌های گذشته ایرانیان را به خوبی‌ روشن می‌سازد و گواهی‌های خوبی به پژوهندگان می‌دهد.

ریزه‌کاری‌های دانش‌افزای این کتاب سودبخش را نمی‌توان در این گفتار کوتاه‌ گنجانید و نشان داد.

همین اندازه باید یادآور شویم کسانی که بخواهند از فرهنگ و دانش و هنر روزگار هخامنشیان و ساسانیان آگاهی به دست آورند، باید این کتاب‌ها را بخوانند و از گوهرهای نهفته در آن‌ها بهره‌مند گردند.

من به نام یک سرباز دلباخته ایرانی برای این دانشمند پاک‌سرشت و روشن‌بین‌ که برای شناساندن ایران بزرگ و روشن ساختن و نمایاندن پیشینه‌های گرانبهای‌ آن گام برداشته و نام بلند جاودانی از خود به یادگار گذاشته‌اند، از جان و دل‌ نیایش به جا می‌آورم. همان نام بلند جاودانی‌ که از این باستان‌شناس ارجمند به جا می‌ماند، بهترین پیروزی برای ایشان است.

به گفته‌ شادروان فردوسی توسی:

بگیتی نماند به جز نام نیک

هر آن کس که خواهد سرانجام نیک

نویسنده : مراد اورنگ