پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا

تندبادهای عظیم کهکشانی


تندبادهای عظیم کهکشانی

چاندرا و هابل تصویری ترکیبی از بادهای کهکشانی در قلب NGC ۳۰۷۹ آشکار کرده اند. در تصور حیرت انگیزی که با کمک ترکیب دو تصویر نور مریی و پرتوهای ایکس از کهکشان NGC ۳۰۷۹ به دست آمده است …

چاندرا و هابل تصویری ترکیبی از بادهای کهکشانی در قلب NGC ۳۰۷۹ آشکار کرده اند. در تصور حیرت انگیزی که با کمک ترکیب دو تصویر نور مریی و پرتوهای ایکس از کهکشان NGC ۳۰۷۹ به دست آمده است تندبادکهکشانی عظیمی آشکار شده است در این تصویر نقاط آبی رنگ را تلسکوپ فضایی پرتوX چاندرا و نقاط قرمز و سبز را تلسکوپ فضایی هابل از این ناحیه تهیه کرده است.

در این تصور ترکیبی، دو ستون از گازهای داغ مشخص شده است که در بخش مرکزی این تصویر ساختاری نعل اسبی شکل را ایجاد کرده اند. بخشی از این گازها دمایی در حد ۱۰ هزار درجه سلسیوس دارند در حالیکه بخش دیگر این ستونهای گازی تا ۱۰ میلیون درجه سلسیوس ملتهب شده است. به نظر می رسد این ساختار نتیجه ای از وزش یک تند باد مهیب در مرکز این کهکشان باشد.این تندباد عظیم حجمهای عظیمی از گاز را از مرکز این کهکشان جدا کرده و در نتیجه حفره ای از گازهای سرد در مرکز این ناحیه به وجود آمده است و گازهایی که توسط این تند باد از کهکشان جدا شده اند در طول این شکاف به هم فشرده شده و دمای آنها افزایش یافته و در امتداد ساختاری رشته مانند متراکم شده و در نهایت این ساختار نعل اسبی را تشکیل داده اند.

وسعت این تند باد عظیم را می توان در ناحیه سهمی شکل مرکز تصویر مشاهده کرد.چنین تندباد های عظیمی، نظیر آنچه در قلب این کهکشان تفکیک شده است احتمالا ناشی از فعالیتهای سیاهچاله ابر پر جرم مرکزی کهکشان و یا زنجیره ای از انفجارهای ابر نواختری در این ناحیه بوده است. بررسی این ساختارها در تعیین سیر تحول کهکشان بسیار مهم است چراکه این تندبادها نقش مهمی در تولد ستارگان جوان و توزیع آنها در کهکشانها ایفا می کنند و در همین حال به جداسازی عناصر سنگین و سبک و پراکندگی انها در نواحی مختلف کهکشان یاری می دهند.

تصویر اخیر نشان داد که دانشمندان تا کنون در تخمین جرمی از گاز که با کمک این تندباد ها منتقل می شده است، دچار اشتباه بوده و مقدار آن را بسیار کمتر از آنچه که هست برآورد می کرده اند.