شنبه, ۳۰ تیر, ۱۴۰۳ / 20 July, 2024
مجله ویستا

تاثیر شیر مادر بر دستگاه گوارش کودک


تاثیر شیر مادر بر دستگاه گوارش کودک

محیط روده شیرخوارانی که با شیرمصنوعی تغذیه می‌شوند دارای PH (۹/۵ تا۳/۷) است و با انواع میکروب‌های ناخوشایند کلونیزه می‌شود.
در صورت استفاده از شیرمصنوعی به عنوان شیر کمکی در شیرخواران …

محیط روده شیرخوارانی که با شیرمصنوعی تغذیه می‌شوند دارای PH (۹/۵ تا۳/۷) است و با انواع میکروب‌های ناخوشایند کلونیزه می‌شود.

در صورت استفاده از شیرمصنوعی به عنوان شیر کمکی در شیرخواران تغذیه شده با شیر مادر PH متوسط روده در ۴ هفته اول به (۶/۵ تا ۶) رسیده و تا ۶۶ هفتگی به ۴۵/۵ افت خواهد کرد. هنگامی که در ۷ روز اول تولد شیر مصنوعی به عنوان شیر کمکی به شیرخواری که از شیر مادر تغذیه می‌شود داده شود سبب تاخیر در ایجاد محیط اسیدی روده شده و ممکن است این محیط هرگز به حالت اول خود برنگردد و فلور روده‌ای مشابه شیرخواران تغذیه شده با شیرمصنوعی را تولید کند.

روده نوزاد موقع تولد از نظر عملکرد نارس است و برای قابلیت نفوذناپذیری نسبت به عوامل بیماری‌زا و پروتئین‌های بزرگ به چند هفته زمان نیاز دارد تا بتواند در مقابل ابتلا به بیماری‌های اسهالی و آلرژی و آنتروکولیت نکروزان از خود مقاومت نشان دهد.

مطالعه‌های انجام شده نشان داده شیرخوارانی که با شیرمادر تغذیه می‌شوند خیلی زودتر و سریع‌تر از سایر شیرخواران، به رسیدگی، بلوغ و نفوذ‌ناپذیری مجاری گوارشی خواهند رسید. ایمونوگلوبولین‌های ترشحی موجود در آغوز و شیرمادر سطح روده شیرخوار را می‌پوشاند و در این زمان که سطح ایمنی شیرخوار ضعیف است، مانند سدی در سیستم گوارشی شیرخوار، عمل کرده وکولونیزاسیون میکروارگانیسم‌ها را به حداقل می‌رساند و مانع ورود میکروب‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها به خون می‌شود. از طرف دیگر سیستم دفاعی بدن مادر به گونه‌ای است که در صورت تماس استنشاقی و خوراکی مادر با میکروب‌های بیماری‌زا، بدن وی پادتن‌های لازم را ساخته و از طریق شیر خود جهت دفاع در اختیار شیرخوار قرار می‌دهد.

در حال حاضر هنوز هم مانند بسیاری از خواص و مواد بی‌شمار موجود در شیرمادر که ناشناخته مانده‌اند معلوم نشده که چرا این آنتی‌بادی‌ها میکروب‌های مفید موجود در دستگاه گوارش شیرخوار را نادیده گرفته و بدون اینکه التهاب ایجاد کنند، علیه بیماری‌ها مقابله می‌کنند. با تجویز حتی یک نوبت شیر مصنوعی در شبانه‌روز به عنوان شیر کمکی در شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند آنچنان تغییری در فلور میکروبی روده ایجاد خواهد شد که بعد از ۲۴ ساعت فلور روده این شیرخواران از فلور روده بالغان تقریبا غیرقابل تمیز خواهد بود. همچنین با تجویز غذای نیمه‌جامد و جامد قبل از زمان مناسب آن یعنی کمتر از سن ۶ ماه تمام به شیرخواران سالمی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند اختلالات زیادی در محیط روده نظیر افزایش سریع تعداد میکروب‌های بیماری‌زا و به دنبال آن کلونیزه شدن این میکروب‌ها ایجاد می‌شود. در صورتی که دوباره تغذیه با شیرمادر به طور انحصاری شروع شود حدود ۲ تا ۴ هفته وقت لازم است تا مجددا فلور روده‌ای میکروب‌های گرم مثبت غیربیماری‌زا در روده جایگزین شود.

دکتر محمداسماعیل مطلق

دانشیار دانشگاه جندی‌شاپور

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس