افطاری; بهترین راه تحصیل فضیلت و احسان

یکی از جلوه های زیبای احسان، اطعام و یکی از اقسام اطعام، «افطاری» دادن است که بهترین راه برای تحصیل فضیلت، سخاوت و احسان برای آدمی است. پیامبر اعظم(ص) در خطبه ای قبل از ورود به ماه …

یکی از جلوه های زیبای احسان، اطعام و یکی از اقسام اطعام، «افطاری» دادن است که بهترین راه برای تحصیل فضیلت، سخاوت و احسان برای آدمی است. پیامبر اعظم(ص) در خطبه ای قبل از ورود به ماه مبارک رمضان با اشاره به فضیلت افطاری می فرمایند که: « ای مردم; هر کدام از شما روزه دار مومنی را در این ماه افطار دهد، در نزد خدا ثوابی معادل آزاد کردن یک بنده و همچنین آمرزش گناهان گذشته را دارد.» بعضی از اصحاب گفتند: «یا رسول ا...، همه ما قدرت بر آن نداریم؟ حضرت فرمود: «بپرهیزید از آتش جهنم به افطار دادن روزه داران، اگرچه نصف دانه خرما و یا یک شربت آبی باشد.» همواره اطعام و پذیرایی از میهمان در اسلام و بخصوص در این ماه مبارک مورد توجه و سفارش به مسلمانان قرار گرفته است و این نوید داده شده که سود دو چندانی که از این اطعام بدست می آید از آن صاحب کرم است. پیامبر رحمت(ص) می فرمایند: «میهمان رزق و روزی خویش را به همراه می آورد و گناهان صاحبخانه را با خود می برد.» کنایه از اینکه هنگامی که میهمان می رود گناهان صاحبخانه نیز محو شده است، گویا با رفتن میهمان گناهان صاحب سفره نیز رخت برمی بندند.

شاید ساده ترین نتیجه ای که از جمع این سخنان می توان گرفت اینست که اطعام بیشتر، پیشتر از آنکه سودی را نصیب میهمان کند، برای میزبان سودآور است. از سویی دیگر، احسان به دیگران و انفاق به همنوعان، فاصله های اجتماعی را که بواسطه نیازمندی بین طبقات مردم بوجود می آید، کمرنگ کرده و حتی از بین می برد. این دستور الهی رابطه ای دقیق با تربیت انسان دارد. دستور به احسان و نیکوکاری یک راه و روش برای انسان سازی است. خداوند متعال، احسان را سبب پاکیزگی و تزکیه انسان معرفی کرده و خطاب به پیامبرش می فرماید: «ای رسول، از مومنان صدقات را دریافت کن تا بوسیله آن صدقات نفس هایشان را مطهر و پاکیزه سازی.» اولیای خدا و پیشوایان دینی ما الگوی کامل برای مهمان نوازی و اکرام و اطعام بوده اند و درس های بزرگی را به ما آموخته اند. ماه رمضان نیز بهترین فرصت برای تمرین دادن نفس برای کسب این فضیلت است.

ماهی که خداوند نیز مشغول میهمانی دادن است و تمام بندگان مومن، میهمان خداوند هستند; از این روی این ماه که ماه میهمانی محبوب لقب گرفته است، بهترین فرصت برای جلب رضایت اوست و همانگونه که همه فضیلت ها و کمال های روحی در این ماه ظهور و بروز بیشتری دارند، احسان و سخاوت نیز همین گونه است. «شیخ ابوالحسن خرقانی» می گوید: دوستی خداوند، در دل آنکس نباشد که بر خلقش شفقت نباشد.