تشنج در کودکان

مغز از میلیون‌ها سلول عصبی به نام نورون ساخته شده است. این سلول‌ها توسط ایمپالس‌های الکتریکی به یکدیگر ارتباط می‌یابند. وقتی تعداد زیادی از سلول‌ها همزمان با هم شارژ الکتریکی …

مغز از میلیون‌ها سلول عصبی به نام نورون ساخته شده است. این سلول‌ها توسط ایمپالس‌های الکتریکی به یکدیگر ارتباط می‌یابند. وقتی تعداد زیادی از سلول‌ها همزمان با هم شارژ الکتریکی بفرستند، موجب فعالیت بیش از حد و غیر طبیعی مغز شده و تشنج اتفاق می‌افتد.

تشنج در کودکان انواع مختلف دارد و باید توجه داشت که تشنج نوزادان، اطفال زیر سن مدرسه، کودکان مدرسه‌ای و بزرگسالان از یکدیگر متفاوت است.

انواع تشنج

تشنج نوزادی:

از زمان تولد تا ۲۸ روزگی ممکن است اتفاق بیفتد و بسیار سخت قابل تشخیص است، زیرا نوزادان معمولا حرکات تشنجی ندارند اما حرکات چشم غیرطبیعی شده و کودک اختلال تنفسی نیز پیدا می‌کند.

تشنج شیرخوارگی:

این نوع از تشنج در کودکان زیر ۱۸ ماه دیده می‌شود. معمولا این کودکان دچار عقب‌افتادگی هم هستند و عضلاتشان به طور ناگهانی دچار اسپاسم می‌شود.

تشنج‌های شبانه:

اگر نوزاد یا شیر خوار دچار پرش‌های عضلانی در دست‌ها و پا‌ها هنگام خواب شود و به طور طولانی مدت هم ادامه یابد،باید تحت درمان و بررسی قرار گیرد.

تشنج پایدار:

این تشنج در کودکان زیر ۲ سال دیده می‌شود و تا برگشت بیمار به حال عادی بیش از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و معمولا با تشنج در کل بدن همراه است. این نوع تشنج بسیار جدی است و حتما نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد.

تشنج ناشی از تب:

شایع‌ترین نوع تشنج در کودکان است. کودک پیش از تشنج مبتلا به عفونت‌هایی چون عفونت گوش، آبله مرغان یا حتی سرماخوردگی با تب بالا بوده است، کودکانی که نارس بوده‌اند یا بر عکس با تاخیر به دنیا آمده‌اند مستعد این تشنج‌اند.

ریسه رفتن:

بعضی از کودکان با تحریک هیجانی شدید مثل خنده مداوم یا گریه شدید دچار وقفه تنفسی و کبودی یا سیانوز می‌شوند. این حالت هم می‌تواند نوعی تشنج باشد.

صرع:

این بیماری تشنج‌های تکرار شونده در طول زمان است و بسته به آن‌که وسعت گرفتاری مغز بزرگ یا کوچک باشد، تقسیم‌بندی می‌شود. در صرع قسمت بیشتری از مغز درگیر شده و در نتیجه قسمت بیشتری از بدن را گرفتار می‌کند. پرش‌های عضلانی غیر قابل کنترل و با شدت است و ممکن است بیمار دچار بی‌اختیاری ادرار شود و پس از تشنجات خواب‌آلوده می‌شود.

عوامل تشنج‌زا

تب‌های عفونی، اختلالات متابولیکی، خونریزی‌های داخل مغزی، ضربه‌ها و حوادث مغزی، بعضی از دارو‌ها و برخی انواع مسمومیت‌ها از عوامل ایجاد تشنج‌اند.

درمان دارویی برای تشنج باید حتما توسط پزشک متخصص تجویز شود. پزشک می‌تواند از داروهایی استفاده کند که آمین‌های محرک نورون مغز را مهار می‌کند مثل لاموتریژین و یا برعکس داروهایی را به کار گیرد که آمین‌های مهارکننده فعالیت نورون‌ها را تقویت می‌کند مثل گاباپنتین. تغذیه در بیماران تشنجی نیز جزئی از درمان محسوب می‌شود. فرآورده‌های ترش لبنی مثل ماست و کفیر نیز برای کاهش تشنج توصیه می‌شود. مصرف تخم‌مرغ، آجیل خام، سویا، آب‌ هویج و آب انگور تازه و عدم استفاده از غذا‌های سرخ کرده نیز موثراست. مصرف ویتامین‌های گروه B به خصوص ویتامین B۳، کلسیم، روی، اسید فولیک و منیزیم هم مفید هستند.

دکتربهروز نیکنام

متخصص مغز و اعصاب