۳۰ کیلوگرم کاهش وزن در ۵ ماه

موضوع میزگرد این هفته آقایی ۳۴ساله است که چند سال قبل در یک اتفاق دچار آسیب دیدگی شده و بعد از آن وزنش به ۱۱۴ کیلوگرم رسیده است

موضوع میزگرد این هفته آقایی ۳۴ساله است که چند سال قبل در یک اتفاق دچار آسیب‌دیدگی شده و بعد از آن وزنش به ۱۱۴ کیلوگرم رسیده است...

این افزایش وزن روند درمان و بهبود او را دچار اختلال کرده و به همین دلیل تصمیم گرفته است وزنش را پایین بیاورد و البته موفق هم شده و توانسته طی ۵ ماه ۳۰کیلوگرم از وزنش را کم کند و به ۸۴کیلوگرم برسد. گفت‌وگوی ما را با علی قنادی و نظر متخصصان درباره روند درمان ایشان بخوانید.

علی قنادی که طی ۵ ماه از ۱۱۴ به ۸۴ کیلوگرم رسیده، می‌گوید:

صبحانه ام مفصل است؛ ناهارم معمولی و شامم سبک

▪ آقای قنادی! شما موفق شده‌اید طی ۵ماه، ۳۰کیلوگرم وزن کم کنید. اصلا چه شد که چاق شدید؟

- من مدت زمان طولانی به دلیل آسیب‌دیدگی و پارگی رباط صلیبی زانوی پای چپ و انجام عمل جراحی، زانودرد خیلی شدیدی داشتم و عملا ورزش و تحرک زیاد برایم غیرممکن شده بود. استعداد چاقی در خانواده ما وجود دارد اما چاقی من از زمان وقفه یک ساله بین آسیب‌دیدگی و عمل جراحی اتفاق افتاد و علت آن هم بی‌تحرکی و پرخوری بود.

▪ چه شد زانویتان آسیب دید؟

- ۴سال پیش که تفریحی به پیست اسکی رفته بودم، هنگام تمرین اسکی بر اثر بی‌احتیاطی‌ام، رباط صلیبی زانوی چپم پاره شد.

▪ برای درمان چه اقدامی انجام دادید؟

- به متخصص و جراح ارتوپد مراجعه کردم. فیزیوتراپی و آب درمانی هم انجام دادم اما نتیجه‌ای نگرفتم. جراحی کردم اما باز هم مشکل داشتم. من قبلا حدود ۸۵کیلوگرم بودم. طی یک سال پس از آسیب‌دیدگی ۱۵ تا ۲۰کیلوگرم وزن اضافه کردم و بعد از عمل زانو هم به دلیل درد و بی‌تحرکی چاق‌تر شدم و به ۱۱۴کیلوگرم رسیدم. تا اینکه پزشکم گفت با این وزن نمی‌توانی جواب بگیری و تنها راه درمان قطعی‌ات، کاهش وزن و رسیدن به وزن مناسب است.

▪ چطور وزن کم کردید؟

- ۲۰فروردین امسال به متخصص تغذیه‌ای که یکی از اقوام به من معرفی کرده بود، مراجعه و با اراده برنامه غذایی‌ام را دنبال کردم و طی۵ماه،

۳۰ کیلوگرم از وزنم کم شد و به ۸۴ کیلوگرم رسیدم. البته در ۳ماه اول، روند کاهش وزنم خیلی سریع بود.

▪ رعایت رژیم غذایی برایتان سخت نبود؟

- نه، با توجه به اینکه می‌خواستم به هدفم برسم، اصلا برایم سخت نبود. ضمن اینکه رژیم غذایی من یک رژیم غذایی متعادل بود و همه گروه‌های غذایی در آن وجود داشت. به طوری که روزی۳وعده اصلی و ۲میان وعده می‌خوردم.

▪ وقتی رژیم داشتید، طی روز چقدر غذا می‌خوردید؟

- صبحانه ۴برش نان تست سبوس‌دار، یک قوطی کبریت پنیر، یک قاشق غذاخوری عسل، یک لیوان شیر بدون چربی و یک عدد خرما، در میان‌وعده صبح یک میوه و ۱۰ عدد بادام زمینی یا ۱۰عدد پسته و برای ناهار، سینه مرغ، ماهی یا حبوبات (لوبیا چیتی یا عدسی) و یک واحد کربوهیدرات (۵تا۶قاشق برنج) می‌خوردم. می‌توان گفت صبحانه‌ام مفصل، ناهارم متوسط و شامم سبک بود. این را هم بگویم که رژیم غذایی من برحسب سیستم امتیازی بود. طبق امتیازبندی موادغذایی ابتدا مجاز بودم حدود ۲۸تا ۳۲واحد غذایی بخورم. هر امتیاز ۵۰کیلوکالری بود. من طی رژیم حدود ۱۶۰۰ کیلوکالری استفاده می‌کردم و الان می‌توانم طبق دستور پزشک با در نظر گرفتن ۴۵ دقیقه پیاده‌روی تا ۲۲۰۰کیلو کالری هم مصرف کنم.

▪ هیچ‌وقت چیزی خارج از برنامه‌تان هوس نکردید و رژیمتان را نشکستید؟

- در ۳ماه اول خیلی جدی و مصمم بودم اما وقتی حس کردم به وزن مطلوب رسیده‌ام، طبق دستور متخصص تغذیه هر هفته یک روز را آزاد داشتم و می‌توانستم هر غذایی می‌خواهم، حتی چلوکباب یا پیتزا، بخورم.

▪ در این ۵ماه اتفاق نیفتاد که روی ترازو بروید و ببینید وزن کم نکرده‌اید و از ادامه رژیم ناامید شوید؟

- من تقریبا هر ۲هفته یکبار به متخصص تغذیه مراجعه می‌کردم و روی ترازو می‌رفتم اما سعی داشتم وقتی روی ترازو بروم که ناامید نشوم. به طور مثال، اگر پرخوری کرده بودم چند روز بیشتر مراعات و بعد خودم را وزن می‌کردم.

▪ برای کاهش وزن دارویی هم مصرف کردید؟

- نه، با توجه به اینکه روزی ۴تا۵ واحد میوه و سبزی می‌خوردم، نیازی به مصرف مولتی‌ویتامین هم نداشتم.

▪ هنوز هم رژیم دارید؟

- نه، قد من ۱۸۴سانتی‌متر است و به وزن ایده‌آل رسیده‌ام اما مراقب غذا خوردنم هستم و سعی می‌کنم به جای شیرینی و سایر تنقلات مانند چیپس و پفک از میوه و مغزها استفاده کنم و فست‌فود نخورم.

▪ فعالیت بدنی هم دارید؟

- طی دوران رژیم، هفته‌ای ۲جلسه شنا و روزی ۱ساعت پیاده‌روی تند داشتم و الان هم روزی ۴۵دقیقه پیاده‌روی می‌کنم. من مهندس کامپیوتر و پشت میزنشین هستم و در محل کار فعالیت بدنی ندارم. به همین دلیل سعی می‌کنم حتما هر روز پیاده‌روی داشته باشم.

▪ در این چند سال که چاق بودید، چه حسی داشتید؟

- من ۳سال چاق بودم و در این مدت احساس سنگینی می‌کردم و زانو درد شدیدی داشتم و در روند درمانم، بهبود حس نمی‌کردم. فیزیوتراپی و آب‌درمانی روی من تاثیری نداشت و حتی فکر می‌کردم جراحی‌ام بی‌فایده بوده است.

▪ و الان چه احساسی دارید؟

- احساس سبکی، چالاکی و جوانی. مشکلات زانویم هم به حداقل رسیده است.

● نگاه اول

نظر دکتر تیرنگ نیستانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی درباره سوژه «میزگرد تغذیه»

وزنـتـان را بـا خـودتـان مـقـایـسـه کـنـیـد!

▪ آقای دکتر! فعالیت بدنی آقای قنادی پس از آسیب در ناحیه زانو کم شده و در مدت نسبتا کوتاهی مقدار زیادی اضافه وزن پیدا کرده‌اند. تحرک چقدر با چاقی و اضافه وزن ارتباط دارد؟

- ورزش آماتوری و ورزشی که برای حفظ سلامت باشد، خوب است اما آنقدر که تصور می‌شود کالری مصرف نمی‌کند و چربی‌ها را نمی‌سوزاند. مثلا با نیم ساعت پیاده‌روی در روز، کالری زیادی نمی‌سوزد، اما افرادی که ورزش سنگین انجام می‌دهند، مقدار زیادی انرژی می‌سوزانند و به دلیل ورزش مستمر، سوخت و سازشان بالاست. این افراد وقتی ورزش و فعالیت را کنار می‌گذارند و تغییر چندانی در رژیم غذایی‌شان نمی‌دهند، دچار افزایش وزن سریع می‌شوند. وضعیت جسمانی بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای با قطع ورزش آنقدر تغییر می‌کند که به سختی می‌توان آنها را شناخت ولی به طور عادی کم‌تحرکی چندان در افزایش وزن تاثیر ندارد و به احتمال زیاد پرخوری علت چاقی ایشان بوده است.

▪ ممکن است آقای قنادی به علت اضطراب و نگرانی در روند درمان، دچار پرخوری شده باشند؟

- این موضوع تا حدودی درست است. فیزیولوژیست‌هایی که در زمینه فعالیت مغزی و چاقی کار می‌کنند، می‌گویند در افراد چاق به علت تغییرات هورمونی میل به دریافت مواد قندی بالا می‌رود و اگر این موضوع تداوم پیدا کند، فرد به مواد قندی اعتیاد پیدا خواهد کرد و درمان ریشه‌ای این است که به جای منع مصرف موادقندی، مدیریت استرس را بیاموزند.

▪ آقای قنادی کاهش وزن موفقی داشته و توانسته‌اند در مدت ۵ماه، ۳۰کیلوگرم وزن کم کنند. نظرتان درباره کاهش وزن ایشان چیست؟

- ما معمولا کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته را بی‌خطر می‌دانیم و ایشان به‌طور میانگین ماهی ۶کیلوگرم وزن کم کرده‌اند که خیلی از جاده اعتدال و سلامت دور نیست. مشکلی که در افراد بی‌تحرک وجود دارد، این است که وقتی به سرعت وزن کم می‌کنند، فقط بافت چربی‌شان نمی‌سوزد و درصدی از بافت ماهیچه‌ای هم تحلیل می‌رود اما وقتی فردی وزن می‌گیرد با افزایش دریافت کالری، انباشت بافت چربی بیشتر می‌شود و ماهیچه ساخته نمی‌شود. ماهیچه‌ها در تعدیل سوخت‌وساز و تحرک ما نقش حیاتی دارند. وقتی می‌گوییم ۲ تا ۴کیلوگرم کاهش وزن در ماه کافی است، این موضوع را مورد توجه قرار می‌دهیم. من همیشه به مراجعانم توصیه می‌کنم مهم‌ترین کارشان این است که نگذارند وزنشان بالا برود. به هر حال با چند کیلوگرم کاهش وزن اوضاعشان بهتر شده است و با مشاوره درست، باز هم می‌توانند وزن کم کنند. موضوع مهم این است که از تغییرات وزن بالا و پایین پیشگیری کنند چون اگر ورزش قدرتی مناسب انجام ندهند، عضلاتشان تحلیل می‌رود. تجزیه پروتئینی در بافت ماهیچه‌ای آقای قنادی به دلیل آسیب و استرس جراحی بالاست و با رژیم، این روند تسریع می‌شود و ماهیچه‌ها بیشتر از دست می‌رود که با غذا خوردن بر نمی‌گردد و فعالیت بدنی می‌خواهد. به همین دلیل بیمارانی که به مدت طولانی در بیمارستان بستری هستند و وزن کم می‌کنند، فیزیوتراپی می‌شوند چون باید به ماهیچه‌ها تکانه‌های عصبی برسد و جریان خون مناسب داشته باشند. در ضمن، کم شدن دانسیته استخوان به خصوص در میانسالی و سنین بالا و احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا از دیگر عوارض کاهش وزن سریع است.

▪ گاهی پزشکان به‌خصوص ارتوپدها، به افراد چاقی که دچار بیماری و مشکل شده‌اند، تاکید می‌کنند هر طور شده وزنشان را کم کنند و این باعث روی‌آوردن آنها به رژیم‌های سخت می‌شود و سریع وزن کم می‌کنند. شما این کار را تایید می‌کنید؟

- وقتی یک پزشک ارتوپد به فردی می‌گوید باید ۳۰-۲۰ یا ۴۰ کیلوگرم کم کنی، منظورش این است که در چه وزنی راحت می‌توانم عملت ‌کنم اما متخصص تغذیه می‌داند که این مقدار کاهش وزن چقدر دست‌یافتنی است. افرادی که گرفتار چاقی و درگیر رژیم‌های غذایی مختلف هستند، خوب می‌دانند که گاهی برای یک کیلوگرم کاهش وزن، چقدر باید شیوه زندگی‌ را تغییر داد، قانون‌مند بود و روی خواهش دل پا گذاشت. گفتن در مورد وزن کم کردن ساده است اما عمل به آن ساده نیست. اینکه فرد چقدر می‌تواند وزن کم کند، با مشاوره مشخص می‌شود. البته ما وزن مطلوب داریم اما با توجه به سن، طاقت فرد، فرهنگ غذایی، وضعیت اقتصادی و وضعیت بالینی و پزشکی فرد تصمیم می‌گیریم چقدر وزن کم کند تا شانس خسته شدن از برنامه غذایی و افزایش وزن مجدد کمتر باشد. فقط کاهش وزن مهم نیست، مهم این است که چند سال می‌توان این وزن را حفظ کرد. برنامه کاهش وزن، باید طوری باشد که بیمارانی که اضطراب دارند و در رژیم‌های قبلی شکست خورده‌اند، سرخورده و ناامید نشوند و پله پله تا جای ممکن به سمت وزن مطلوب بروند.

▪ ایشان وقتی که رژیمش را رعایت نمی‌کرده، ‌روی ترازو نمی‌رفته و سعی می‌کرده چند روز بیشتر مراعات کند و بعد خود را وزن کند. این کار درست است؟

- این نشان می‌دهد که رژیم غذایی‌شان سخت بوده است. تا وقتی فردی حصاری به نام رژیم غذایی دور خودش دارد و با این حصار زندگی می‌کند، در هر زمانی باید انتظار داشته باشیم که از این حصار فرار کند و وزن بگیرد. از نظر روانی فرد باید طوری مشاوره شود که به برنامه غذایی‌اش خو بگیرد و حتی از آن لذت ببرد. شیوه زندگی باید طوری تغییر کند که شخص احساس کند رژیم ندارد. احتمال برگشت وزن در این افراد خیلی کمتر است.

▪ آقای قنادی در زمان رژیم کاهش وزن اطلاعاتی درباره مقدار کالری غذاها به دست آورده‌ و می‌دانسته‌اند برای کاهش وزن می‌توانند روزی ۱۶۰۰ کیلوکالری و برای کنترل وزن با در نظر گرفتن روزی ۴۵دقیقه پیاده‌روی، روزی ۲۲۰۰کیلوکالری مصرف کنند. سوال من این است که این‌گونه مشارکت در درمان چقدر می‌تواند در کنترل وزن موثر باشد؟

- مشارکت در درمان اگر در فرد ایجاد علاقه کند، خوب است اما خیلی از بیماران با این کار دچار وسواس و مشکل می‌شوند. زندگی با عدد و رقم و واحد برای یک متخصص تغذیه سخت نیست اما برای افراد عادی چندان خوشایند به نظر نمی‌رسد. هنر متخصص تغذیه این است که عدد و رقم و مفاهیم علمی‌ را به زبان ساده و طوری که در زندگی معمول قابل اجرا باشد، ترجمه کند. بیمار از اینکه ۳۰درصد کل کالری دریافتی‌اش باید چربی باشد، لازم است روزی ۳۵تا ۴۰گرم فیبرغذایی بگیرد و روزی ۱۰تا ۱۵میلی‌گرم آهن نیاز دارد، اطلاعی ندارد. این موضوع باید به زبان ساده گفته شود. مثلا باید بداند ۲سهم گوشت یا ۲لیوان شیر برایش کافی است. درگیر کردن بیمار حد و اندازه دارد و اطلاعات در حد شناخت گروه‌های غذایی، تنوع، تعادل غذایی و اهمیت وزن، اینکه روی ترازو رفتن ۲هفته یکبار یا اگر خیلی وسواس دارند هفته‌ای یکبار کافی است، فعالیت بدنی برای سلامت لازم است و اگر غیر از آن باشد بیمار می‌شویم. اطلاعات ریز درباره کالری غذاها در برخی افراد ممکن است جواب بدهد اما در همه موثر نیست.

▪ با توجه به اینکه در خانواده‌شان استعداد چاقی وجود دارد، برای پیشگیری از چاقی باید چه کنند؟

- استعداد چاقی در یک فرد به معنی نیاز کمتر او به غذاست. فردی که استعداد چاقی دارد، کمتر از دیگران به غذا احتیاج دارد. استعداد چاقی با کم‌خوری و امساک باعث چاقی نمی‌شود. سوخت‌وساز برخی افراد بالا و راندمان انرژی‌شان پایین است و بخش زیادی از انرژی دریافتی را به شکل گرما هدر می‌دهند، پرخور هم هستند و چاق نمی‌شوند. افرادی که استعداد چاقی دارند، بخش بیشتر انرژی دریافتی را به چربی تبدیل می‌کنند بنابراین کل انرژی دریافتی‌شان باید تعدیل شود. هیچ‌کس نباید خود را با دیگری مقایسه کند. بهترین معیار کم خوری و پرخوری، وزن ماست و هر فرد نیاز خودش را دارد.

● نگاه دوم

روش های تقویت زانو

دکتر احمد باقری مقدم/ متخصص پزشکی ورزشی

با توجه به پارگی رباط صلیبی (که احتمالا قدامی‌بوده است)، فشار زیادی به زانوهای آقای قنادی وارد شده است و افزایش وزنی که پیدا کرده‌اند، باعث تشدید درد و بی‌ثباتی زانویشان شده است. خوشبختانه این آقا توانسته‌اند با رعایت رژیم غذایی و انجام برنامه‌های ورزشی وزنشان را تقریبا به حد طبیعی برسانند هر چند که به نظر من بهتر است یک مقدار دیگر هم وزن کم کنند.

زمانی که وزنشان بالا بوده، ورزش‌های آبی برایشان مناسب بوده است چون ورزش در آب باعث می‌شود زانو حداقل وزن را تحمل کند و فرد کم‌کم از فواید ورزش‌های هوازی آبی با حداقل عوارض برای زانو بهره‌مند شود.

در حال حاضر که آقای قنادی به وزن طبیعی رسیده‌اند، ورزش‌های هوازی به صورت راهپیمایی تند و راه رفتن داخل آب در کنار رژیم غذایی به کنترل وزنشان کمک می‌کند. تقویت عضلات پشت ران و عضلات ۴سرران هم برای تقویت زانو و کمک به رباط آسیب‌دیده ترمیم شده توصیه می‌شود. این دو عضله خیلی در ثبات زانو نقش دارند و به‌خصوص تقویت عضلات پشت ران از جلو رفتن، دررفتگی و جابجایی زانو پیشگیری می‌کند. ایشان می‌توانند با کش‌ها و طناب‌های الاستیک ورزشی کار کنند و در آب راه بروند. (آب به عنوان یک مقاومت عمل می‌کند و باعث تقویت عضلات می‌شود) و برای تقویت عضله۴سر ران هم باید یک وزنه سبک یکی، دوکیلویی روی ساق پایشان بگذارند و آرام پایشان را بلند کنند. برای تقویت عضلات پشت ران هم می‌توانند روی شکم بخوابند و از یک پا به عنوان مقاومت برای پای دیگر استفاده و زانویشان را خم کنند. با انجام این تمرین‌ها ۳بار در هفته و هر بار در ۲ ست و در هر ست ۸ تا ۱۲ حرکت برای هر عضله، فشار روی زانو کمتر می‌شود.

● نگاه سوم

پیاده روی و شنا برای زانو خطری ندارند

دکتر علی ترکمان/ فوق تخصص جراحی زانو، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

به دنبال پارگی رباط و پارگی منیسک (به خصوص اگر پارگی رباط همراه پارگی منیسک باشد) احتمال فشار بیش از حد روی غضروف مفصلی وجود دارد. منیسک باعث می‌شود فشارهای ناشی از وزن که هنگام انجام فعالیت‌های روزانه و ورزشی به سطوح مفصلی وارد می‌شود، کاهش پیدا کند. اگر منیسک پاره شود یا قسمتی از آن به علت آسیب برداشته شود، فشار روی غضروف مفصلی و احتمال آرتروز و ساییدگی در زانو و ایجاد درد و ناراحتی افزایش پیدا می‌کند.

اگر افزایش وزن هم به این وضعیت اضافه شود، میزان درد و ناراحتی بیشتر و فشار مضاعف به غضروف مفصلی وارد می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت افزایش وزن آقای قنادی در پاسخ کم به درمان و درد و ناراحتی نقش داشته و کاهش وزن اقدام بسیار مناسبی بوده است که انجام داده‌اند. اگرچه کاهش وزن باید طبق اصول انجام شود و خیلی سریع نباشد اما اگر فرد به هر صورت بتواند وزنش را کم کند، برای کاهش فشار بر غضروف مفصلی مفید است و باعث می‌شود غضروف عمر بیشتری داشته باشد و سالم‌تر باقی بماند.

نکته دیگر اینکه ایشان برای کاهش وزن پیاده‌روی و شنا انجام می‌داده‌اند که هر دوی این ورزش‌ها از بهترین ورزش‌های هوازی هستند و مشکلی برای زانو ایجاد نمی‌کنند. حتی افرادی که مقداری آرتروز و ساییدگی و درد در زانو دارند، می‌توانند به خوبی این ورزش‌ها را انجام دهند و به وزن مناسب برسند.

● نگاه چهارم

مهم، درمان به موقع و پیگیر است

دکتر گیتی ترکمان

متخصص فیزیوتراپی، عضو هیات علمی‌دانشگاه تربیت مدرس

پارگی لیگامان متقاطع قدامی‌ زانو از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است که معمولا حین فعالیت‌های ورزشی پرتحرک رخ می‌دهد. این لیگامان در حفظ ثبات استاتیک و دینامیک زانو بسیار اهمیت دارد و آسیب به آن ثبات زانو را مختل می‌کند و احتمال آسیب سایر عناصر مفصل را نیز در پی خواهد داشت. نوع و میزان آسیب، همراه بودن با آسیب سایر عناصر مفصل مانند منیسک‌ها، سن و میزان تحرک و فعالیت‌های عملکردی، در تعیین نوع درمان غیرجراحی یا جراحی موثر است.

هدف از درمان، کاهش درد، تورم و التهاب، بازگرداندن زاویه حرکتی طبیعی مفصل، تقویت عوامل حمایتی به خصوص عضلات اطراف مفصل، بازآموزی عصبی-عضلانی و نهایتا تامین ثبات مفصل برای بازگرداندن الگوهای عملکردی و فعالیت‌های طبیعی است. عوامل بسیاری در کسب نتایج مطلوب درمانی تاثیر دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

- مراجعه به موقع برای درمان

- انتخاب روش درمانی مناسب بر اساس نظر متخصص ارتوپد

- رعایت الگوی بارگذاری مناسب در طول درمان غیرجراحی و جراحی بر اساس نظر متخصص ارتوپد و فیزیوتراپ

- استفاده مناسب از وسایل کمکی تجویز شده

- انجام دقیق و منظم برنامه بازتوانی در هر دو روش درمانی

- رعایت محدودیت‌های تمرینی و حرکتی تجویز شده که می‌تواند بی‌ثباتی، درد و التهاب را تشدید کند یا باعث آسیب بیشتر به عناصر مفصل شود.

بازگشت الگوی طبیعی فعالیت بیمار مشروط به کاهش درد و التهاب و ایجاد ثبات مفصل و نقش عملکردی آن در کنترل حرکت است در غیراین صورت در یک چرخه معیوب، بی‌ثباتی باعث ایجاد درد، التهاب و بارگذاری نامناسب بر اجزای مفصل می‌شود و محدودیت بیشتری در تحرک و فعالیت فرد ایجاد می‌کند. طبیعی است که برون‌ده این چرخه معیوب، افزایش وزن را در پی خواهد داشت که آن هم خود باعث اعمال نیروهای مکانیکی بیشتر بر ساختار بی‌ثبات مفصل خواهد شد. اگر به این عوامل، تغذیه پرکالری را که بر اساس برداشت‌های غلط عمومی ‌جامعه برای افزایش سرعت ترمیم و بهبود آسیب بافتی لازم است، اضافه کنیم، زنجیره‌های این چرخه معیوب کامل می‌شود و نتیجه‌ای جز اختلال عملکردی و افزایش وزن بیشتر نخواهد داشت. این شرایط برای افراد ورزشکار و حتی کسانی که قبل از آسیب، برنامه تمرینی منظمی‌داشته‌اند، پیچیده‌تر است بنابراین درمان به‌موقع، مناسب و پیگیر تا رسیدن به اهداف درمانی مورد نظر از این عوارض پیشگیری خواهد کرد.

دکتر احمد باقری‌مقدم متخصص پزشکی ورزشی

دکتر گیتی ترکمان فیزیوتراپ

فرزانه فولادبند

دکتر علی ترکمان

فوق تخصص جراحی زانو