سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
مجله ویستا

انواع آتشفشان


● دیدکلی
آتشفشانها همانند زمین لرزه‌ها با بلایا و خسارات زیادی همراهند. خطرهای ناشی از یک آتشفشان خاص ، بستگی به نوع عملکرد ، نوع ماگما ، و نیز جایگاه زمین شناسی و جغرافیای …

دیدکلی

آتشفشانها همانند زمین لرزه‌ها با بلایا و خسارات زیادی همراهند. خطرهای ناشی از یک آتشفشان خاص ، بستگی به نوع عملکرد ، نوع ماگما ، و نیز جایگاه زمین شناسی و جغرافیای آن دارد. البته خاکسترهای آتشفشانی باعث حاصلخیزی زمین‌های زراعی می‌شود. عملکرد آتشفشانها توسط شکل هندسی ، صفحات تکتونیکی کنترل می‌شود و آتشفشانهای فعال در اکثر قاره‌ها جز قاره استرالیا وجود دارند.

طیقه بندی تکتونیکی آتشفشانها

آتشفشانها در سه خاستگاه تکتونیکی دیده می‌شوند. در درجه نخست تمرکز آنها در مناطق بین صفحات تکتونیکی بسیار زیاد است نزدیک به ۸۰% آتشفشانهای فعال در مناطق فرورانش یعنی جایی که صفحات تکتونیکی توسط صفحه دیگر به زیر می‌روند واقع‌اند. و انفجاری‌ترین نوع هستند مهمترین نوع اینها استراتو ولکانو و آتشفشان مرکب است.

نوع دوم آتشفشانهای رنیتی در جایی که صفحات از یکدیگر دور می‌شوند، رخ می‌دهند این نوع آتشفشانها با انفجار کمتری همراهند و در کف اقیانوس واقع می‌شوند.

نوع سوم آتشفشانهای نقطه داغ (Hot spot) که در مرکز صفحات جایی که پوسته ضعیف بوده و اجازه نفوذ مواد مذاب از درون زمین داده می‌شود. مثل آتشفشان جزایر هاوایی در میان اقیانوس آرام.

انواع آتشفشانها

آتشفشانهای سپری شکل Shield Volcano

مواد مذاب بازالتی که نسبتا از نظر SiO۲ فقیر و دارای میزان بالایی از تمرکز آهن و منیزیم هستند نسبتا روان بوده و به آرامی و سهولت جاری می‌شوند منظر آتشفشانی بسیار مسطح است. مانند هاوایی.

آتشفشانهای گنبدی

مواد مذاب آتشفشانی حاوی SiO۲ بیشتر و فقیر از آهن و منیزیم است مواد مذاب و ویسکوزیته بالا و به آسانی در سطح روان نمی‌شوند. و در نزدیکی دودکش انفجار پیدا می‌کنند و ساختمانهای متراکم ایجاد می‌کنند که دارای پهلوهای با شیب زیاد است و یک گنبد آتشفشانی را تشکیل می‌دهند.

آتشفشان نوع ترکیبی (مرکب)

دارای فورانهای متناوب در زمان‌های مختلف است بسیاری از این آتشفشانها مقداری مواد آذرآواری و مواد مذاب و مقداری مواد آواری و غیره از خود خارج می‌کنند آتشفشانهایی که بدین صورت و به شکل لایه‌ای ساخته می‌شوند به استراتوولکانو Stratovolcano و یا آتشفشانهای چینه‌ای مرسوم‌اند بیشتر آتشفشانهای خطرناک در غرب ایالات متحده و آنشفشان دماوند و تفتان از این نوع‌اند.

۱) آتشفشان نوع سپری و ویژگی های فیزیکی آن ( مونتگمری ۱۹۹۷۰ (

۲) تشکیل آتشفشان نوع گنبدی ( مونتگمری ۱۹۹۷ (

۳) تشکیل آتشفشان نوع چینه ای ( اسمیت ۱۹۹۲)