علوم اجتماعی در چین

علوم اجتماعی دانشی است که با جامعه و انسان سر و کار دارد

علوم اجتماعی دانشی است که با جامعه و انسان سر و کار دارد، با توجه به کثرت موضوعات و شاخه های آن تعاریف زیادی دارد و با توجه به کثرت تعاریف، انتخاب یک تعریف کامل بسیار مشکل می باشد ولی همه تعاریف دارای فصل مشترکی هستند که در همه آنها انسان، جامعه و فرهنگ وجود دارد لذا ما هم در اینجا با تعاریف و جنبه های نظری آن خیلی کار نداریم، ما با در نظر گرفتن تمامی موضوعات و شاخه های علوم اجتماعی، به صورت کلی کارکردهای این علوم در جامعه بزرگ و پهناور چین را به طور مختصر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

● چین در یک نگاه

جمهوری خلق چین کشوری با تاریخ طولانی و فرهنگ و تمدن غنی در جنوب شرق آسیا با جمعیت بیش از ۳/۱ میلیارد و سیصد نفر با وسعت ۶/۹ میلیون کیلومتر مربع، دارای ۵۶ اقوام با سیستم حکومتی کمونیستی و با تقسیمات کشوری ۵ منطقه خودمختاری، ۲۲ استان(بدون تایوان)، چهار منطقه مستقل شهرداری (تمام مناطق دارای دولت محلی زیر نظر دولت مرکزی) می باشد، ادیان اسلام، مسیحیت، بودایی و آیین کنفوسیوس و دائوئیسم رواج دارد ولی هیچ دین و آیینی در قانون اساسی به رسمیت شناخته نشده است[۱].

● کارکرد علوم اجتماعی در جامعه چین

علوم اجتماعی در هر جامعه ای با توجه به کثرت موضوعات آن و همچنین پیچیدگی مسائل اجتماعی سیر تاریخی متفاوت و متناسب با شرایط و ویژگیهای جوامع مختلف دارد با توجه به اینکه در تاریخ معاصر جامعه چین تحولات بسیاری را تجربه کرده است از جمله آنها می توان به تاسیس کشور چین جدید، انقلاب فرهنگی و سیاست های دولت در دوره های مختلف اشاره کرد که هر کدام با توجه به شرایط خودش تاثیری بر کارکرد علوم اجتماعی در جامعه داشته است در واقع علوم اجتماعی در هر دوره ای متاثر از تحولات جاری بوده است، خودش به معنای واقعی در جایگاه علمی اش کمتر مورد توجه واقع شده است. کارکرد علوم اجتماعی در جامعه چین را می توان به دو دوره کلی تقسیم کرد: ۱- دوره ای که تاریخ آن از زمان انقلاب چین در واقع تاسیس جمهوری خلق چین(۱۹۴۹م) تا سال ۱۹۷۸م می باشد ۲- دوره ای که از سال ۱۹۷۸ میلادی از زمان اتخاذ سیاست های درهای باز تا تاکنون. در هر دوره نهادها و مراکزی علمی علوم اجتماعی در جامعه چین فعالیت دارند ولی ماهیت فعالیت شان بسیار تفاوت دارند.

● کارکرد علوم اجتماعی

کارکرد این علوم را در تاریخ معاصر چین معاصر به دو دوره کلی می توان تقسیم کرد:

دوره اول دوره ای است که تفکرات انقلابی و ایدئولوژیکی در جامعه حاکمیت دارد در واقع هر فعالیتی ولو علمی متاثر از اندیشه های انقلابی رهبران انقلاب می باشد فعالیت های علمی سازمان های اجتماعی به جای اینکه مشغول فعالیت های علمی خود باشند به دنبال پیدا کردن راههایی برای عملی کردن تفکرات انقلابی به هر نحو ممکن و به دور از واقعیت ها و معضلات اجتماعی در جامعه و جهان هستند و همه فعالیت های سازمانهای اجتماعی به صورت دستوری و بخشنامه ای از بالا به پایین دیکته می شود.

دوره دوم دوره ای است جامعه چین با اتخاذ سیاست های درهای باز کاملا متفاوت می باشد از سال ۱۹۷۸ به بعد کم کم نهادهای و سازمان های متولی امور اجتماعی در راستای اهداف و وظایف علمی خودشان فعالیت میکنند به گونه ای که هر تصمیمی در خصوص مسائل اجتماعی پس از طی شدن مراحل تحقیقی و پژوهشی از سوی سازمان های مربوطه انجام میگیرد و این رویکرد باعث می شود در جامعه با مسائل و مشکلات اجتماعی با نگاه علمی برخورد شود، در حال حاضر پژوهشگران و اندیشمندان علوم اجتماعی در خصوص مسائل و مشکلات چین از قبیل فقر، مهاجرت، شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی و غیره در رسانه های گروهی بحث میکنند و راهکارهای علمی بررسی میکنند. یکی از سازمان ها و مراکزی که در خصوص مسائل اجتماعی فعالیت میکند آکادمی علوم اجتماعی چین می باشد البته در دانشگاهها و برخی مراکز دیگر در خصوص مسائل اجتماعی فعالیت دارند ولی بزرگترین سازمانی که در کل جامعه پهناور چین متولی و مسئول امور اجتماعی جامعه می باشد آکادمی علوم اجتماعی چین است ما در اینجا به طور مختصر این آکادمی را معرفی میکنیم.

● آکادمی علوم اجتماعی

آکادمی علوم اجتماعی از سال ۱۹۷۷میلادی تاسیس شد قبلا بخشی از از آکادمی علوم چین چین تحت عنوان بخش فلسفه و علوم اجتماعی بوده است. این آکادمی در زمان تاسیس دارای گروه های اقتصاد، فلسفه، ادیان جهان، باستان شناسی، تاریخ، مدرنیته، تاریخ جهان، ادبیات، ادبیات خارجی، زبان، حقوق، قومیت، اقتصاد جهانی و اطلاعات و اخبار بوده است مجموعا چهارده گروه با ۲۲۰۰پرسنل بوده است. از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱آکادمی گروههای جدیدی را با توجه به شرایط و مقتضیات جامعه چین و جهان تاسیس کرد که عبارتند از: اقتصاد جهانی، توسعه روستایی، اقتصاد بازرگانی، خبر، مارکس و مائو، جامعه شناسی، جمعیت شناسی، اقلیت قومی، سیاست و اقتصاد جهانی، آمریکا، ژاپن، اروپا، مجلات علمی جامعه شناسی چین و گروه محققان و نویسندگان که مجموعا ۱۶ گروه جدید تاسیس شد. از سال ۱۹۸۱میلادی به بعد نیز گروههای جدیدی تحت عنوان: تکنولوژی و اقتصاد، علم سیاست، تایوان و آسیا و اقیانوسیه تاسیس شدند.

در حال حاضر آکادمی علوم اجتماعی چین دارای ۳۱ گروه و و ۴۵ مرکز می باشد، با ۸۰ کشور جهان و ۲۰۰ سازمان و مراکز تحقیقاتی بین المللی همکاری دارد، آکادمی دارای ۴۲۰۰کارمند، ۳۲۰۰ محقق، ۱۶۷۹ متخصص و ۱۲۰۰ کارشناس دارد که در بخشهای مختلف مشغول تحقیق و فعالیت هستند[۲].

● نتیجه گیری

با توجه به مطالب فوق می توان مسائل اجتماعی با توجه کثرت موضوعات آن دارای پیچیدگی های خاصی است و به کارگیری علوم اجتماعی در حل مسائل آن دارای ویژگیها و سیر متفاوتی در هر جامعه می باشد به ویژه در کشورهایی مثل چین به لحاظ کثرت جمعیت و تنوع اقوام و غنای فرهنگی و شرایط تاریخی دارای پیچیدگی های خاصی است و بکارگیری این علوم در خصوص مسائل اجتماعی تاکنون بسیار مفید بوده است ، عملکرد این آکادمی ثابت کرد که مسائل اجتماعی همانند سایر موضوعات بایستی بوسیله متخصصان و اندیشمندان علوم اجتماعی انجام پذیرد، با نگاه کلی به عملکرد آکادمی علوم اجتماعی به ویژه در دوره دوم می توان گفت این آکادمی سهم بسیار بزرگ و تعیین کننده ای در فرایند توسعه اقتصادی چین داشته و دارد، انتظار میرود در آینده این آکادمی با توجه به روند توسعه اقتصادی نقش های بیشتری در جامعه در جهت توسعه پایدار و همه جانبه جامعه بزرگ چین داشته باشد.