سه شنبه, ۲۹ خرداد, ۱۴۰۳ / 18 June, 2024
تخمین ناپذیر همچون نسیم
در گیر و دار چنین وضعیتی شناخت افكار عمومی كه از ویژگی‌های جوامع مردمسالار و پشتوانه قدرت و حاكمیت سیاسی است از جایگاه والایی برخوردار است. در حكومت‌هایی كه به مقوله اصل حاكمیت مردمی پایبند هستند، آرای شهروندان از وجهه خاصی برخوردار است. «برك» در این زمینه می‌گوید: در كشورهای آزاد، دانش و فراست واقعی‌تری در بین مردم به چشم می‌خورد تا در كابینه شاهزاده كشورهایی كه هیچ‌كس تا زمانی كه سران مملكت از آنها توضیحی نخواهند جرات اظهار نظر ندارد.از این رو افكار عمومی، ضمیر باطنی یك ملت است. این قدرت گمنام غالبا یك نیروی سیاسی است كه بقا یا زوال حكومت‌ها به آن بستگی دارد. افكار عمومی عنصری است كه چند و چون آن در هیچ قانون اساسی پیش‌بینی نشده است. به قول ژرژ گالوپ، قضاوت توده‌ها در اصل، اساسی‌تر و غالبا بهتر از قضاوت قانونگذاران است. وی در سال ۱۹۶۴ میلادی می‌گوید: اگر مردم حقایق را بدانند عاقلانه‌تر قضاوت می‌كنند. اهمیت داوری‌های مردم نسبت به عملكرد حكومت‌ها و شناخت مطالبات آنها با گسترش مردمسالاری چنان آمیخته است كه آبراهام لینكلن، رییس جمهور سابق امریكا می‌گفت: آنچه قصد دارم انجام دهم در واقع خواسته‌ها و امیالی است كه مردم قصد انجام آن را دارند و پرسشی كه برای من مطرح است چگونگی كشف این خواسته‌ها و نیات است.اما آشنایی با افكار عمومی به شناخت روش‌های علمی سنجش افكار نیاز دارد. امروزه نظر سنجی‌ها در تمامی زمینه‌های زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. روزنامه‌نگاران و سیاستگذاران با انگیزه‌های گوناگون برای شناخت خط مشی‌های كلی اجتماع، عوامل تعیین‌كننده در تصمیمات اجتماعی و شناخت تاثیرات تبلیغات بویژه در انتخابات و افت و خیزهای محبوبیت و مشروعیت نظام‌های سیاسی از روش‌های نظرسنجی استفاده می‌كنند. سازمان‌ها و یگان‌های تولیدی براساس نظرسنجی‌ها اطلاعات گرانبهایی در زمینه شناخت بازار و فروش محصولات به دست می‌آورند كه آنها را در درك داوری‌های مردمی، انگیزش‌ها و نگرش‌هایی‌كه در ورای آنها وجود دارد یاری می‌رسانند. جامعه‌شناسان اغلب از آرای عمومی بهره می‌گیرند و از این طریق پدیده‌هایی را به عنوان تعصبات مذهبی و اخلاقی مورد ارزیابی قرار می‌دهند. دانشمندان و صاحبنظران علوم سیاسی از طریق نظرسنجی‌ها به ساختار ائتلافات میان احزاب و تشكل‌های سیاسی و تنش‌های میان آنها و حاكمان پی می‌برند. اقتصاددانان با هدف شناخت كردارهای اقتصادی جامعه از نتایج نظرسنجی در حوزه‌های اقتصاد بهره می‌جویند. هر قدر میزان ارتباط میان دستگاه‌های اجرایی و مردم بیشتر باشد زمینه‌های انجام نظرسنجی بیشتر خواهد بود. در جوامعی كه حق انتخاب مقام‌های اجرایی با مردم است، گرایش به نظرسنجی‌ها گسترده‌تر است. در مقابل جوامعی كه در آنها میان رای توده‌های مردم و انتخاب حاكمان فاصله‌های فرسنگی وجود دارد، نظرسنجی‌ها بیشتر جنبه صوری و تزیینی دارد و از جایگاه ویژه‌یی برخوردار نیست و از این رو میان آزادی و موضوع نظرسنجی رابطه‌یی پایدار وجود دارد، هرچه جامعه گشوده‌تر و مردمسالارانه‌تر باشد، نظرسنجی در آن كارایی بیشتری خواهد داشت.
مفهوم و ماهیت افكار عمومی
اصطلاح افكار عمومی Public Opinion به معنای امروزی نخستین‌بار توسط «ژاك نكه»، وزیر دارایی لویی شانزدهم در آغاز انقلاب فرانسه مطرح شده است. افكار عمومی برای او «روح جامعه» و میوه ارتباط گسست‌ناپذیر بین انسان‌ها به حساب می‌آید. مفهوم افكار عمومی در گذر زمان دستخوش دگرگونی‌های عظیمی شده و بر حسب نیازها و شرایط ویژه تعبیر و تفسیر خاصی از آن به عمل آمده است. افكار عمومی پدیده‌یی است كه در قرن بیستم بر اؤر تحولات شگفت‌انگیز فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی به اوج شكوفایی خود می‌رسد.
«مونتنی»، فیلسوف و پژوهشگر فرانسوی در قرن ۱۶ میلادی، افكار عمومی را یك جمع نیرومند، جسور و تخمین‌ناپذیر می‌دانست. «برایس» آن را چنین توصیف كرده است: یك نیروی حقیقی، ناملموس همچون نسیم كه همه در پی كشف و شناخت آن هستند و تقریبا همه از آن پیروی می‌كنند.آرتور كورن هازر می‌گوید: افكار عمومی همانند نقطه‌نظرها و احساساتی است كه در یك جامعه خاص در یك زمان ویژه و با توجه به یك موضوع مورد علاقه آن جمعیت پدید می‌آید. فیلیپزدیوس در مقاله‌یی در مورد ماهیت روند افكار عمومی می‌گوید: افكار عمومی عصاره عقاید فردی نیست بلكه آن چیزی است كه از علایق مشترك یك گروه درباره یك موضوع واحد و واكنش حاصله به عنوان ثمره آن علایق ناشی می‌شود.ماهیت این فرآیند از حصول آگاهی و ارتباط درون گروهی تا مستحیل شدن در افكار عمومی را در بر می‌گیرد. چارلز هورتن كولی از نظریه‌پردازان كلبت شیكاگو درباره ماهیت افكار عمومی می‌گوید: افكار عمومی حاصل جمع قضاوت‌های فردی اكثریت نیست بلكه قضاوت تبلوریافته همه اشخاص مستقل جدا از تعلق آنها به اكثریت یا اقلیت است یعنی حاصل جمع ساده نظر افراد جدا از هم نیست بلكه یك سازمان، محصول همكاری مبتنی بر ارتباط تاؤیر متقابل است.در اوایل قرن ۲۰ فردیناند تونیس افكار عمومی را مظهر اخلاقیات جامعه می‌دانست و آنرا در سطحی عالی‌تر از دولت قرار می‌داد. او معتقد بود كه تمدن شهری فعلی با شرایط و اوضاع و احوال خاص، «جامعه‌یی» خود در برابر تحركی كه افكار عمومی روشنگرانه از طریق وسایل ارتباط جمعی پدید آورده‌اند بیهوده در تلاش اصلاح خویش است و بدون تردید تا زمانی كه این تمدن در راه فرد گرایی حاكم بر جوامع كنونی بسر می‌برد به چنین تحولی دست نخواهد یافت. زیرا سعادت و خوشبختی از دست رفته در صورتی به این جوامع باز خواهد گشت كه به سرچشمه‌های زندگی اجتماعی گروه‌های كوچك به نوآفرینی و دوباره سازی جوامع بپردازند. به نظر گابریل تارد اندیشمند فرانسوی، افكار عمومی مجموعه‌یی از داوری‌های مردم درباره مسائل روز است كه مورد پذیرش بیشتر افراد جامعه است یا لاورنس لوول در اوایل قرن ۲۰ در بحث از ماهیت افكار عمومی بر این امر تاكید دارد كه افكار عمومی باید عمومیت داشته باشد.هدف او از این سخن آن است كه گرچه افكار عمومی مستلزم بحث و مناقشه است اما با رضایت و قبول اقلیت نیز ملازمه دارد یعنی با تمایل اقلیت‌ها به تمكین از عقیده مسلط، بدون این تمایل نه چیزی به نام افكار عمومی وجود دارد و نه دموكراسی. بنا به تعریف «ویلند» شاعر آلمانی، افكار عمومی عبارت است از عقایدی كه بی‌سر و صدا و بی‌آنكه كسی متوجه آن شود اكثر ذهن‌ها را اشغال می‌كند و حتی در مواقعی كه حرمت اظهارنظر وجود ندارد از زمزمه گنگی كه بتدریج اوج می‌گیرد می‌توان به وجود آن پی برد. در این صورت فقط بهانه و دستاویز كوچكی لازم است كه تا به آن مجال تجلی دهد و چنین است كه قدم به عرصه ظهور می‌گذارد.
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان مناظره انتخاباتی سعید جلیلی ایران علیرضا زاکانی قالیباف حمید نوری محمدباقر قالیباف
زلزله بیمارستان معدن هواشناسی ریزش معدن پلیس راهور جاده چالوس شهرداری تهران شازند سیاست سیل وزارت بهداشت
تورم مسکن اقتصاد ایران حقوق بازنشستگان خودرو قیمت خودرو قیمت طلا قیمت دلار دولت سیزدهم ایران خودرو همستر کامبت بورس
تلویزیون حج رسانه ملی سینمای ایران سریال کربلا موسیقی سینما دفاع مقدس
وزارت علوم دانشگاه آزاد اسلامی ایکس
رژیم صهیونیستی روسیه جنگ غزه غزه فلسطین چین اوکراین ترکیه عربستان حزب الله لبنان یمن فرانسه
یورو 2024 فوتبال پرسپولیس استقلال کریستیانو رونالدو سپاهان جام ملت های اروپا باشگاه پرسپولیس مس رفسنجان جام حذفی بازی لیگ برتر
همستر اینترنت اپل فیبرنوری تلگرام سامسونگ ناسا
کاهش وزن دیابت رژیم غذایی ویتامین مغز مراکز درمانی چاقی سنگ کلیه پیری