رمزگشایی گریه های کودکانه

خنده های کودک همه را به خنده می اندازد اما امان از وقتی که شروع به گریه می کند

وقتی کودکی گریه می‌کند اطرافیان خیلی سریع کودک را به والدینش ارجاع می‌دهند و مسئولیت برطرف‌کردن گریه او را به خودشان واگذار می‌کنند. در چنین مواقعی اگر والدین هم کم تجربه باشند ممکن است کلافه شوند و نتوانند علت دقیق گریه را تشخیص دهند. بدیهی است در مورد گریه‌های طبیعی مانند گرسنگی و ... خیلی سریع می‌توان به نتیجه رسید. ولی والدین باید بدانند تمام گریه‌های کودکان در طول روز به معنای گرسنگی و خوردن شیر نیست.

تعدادی نشانه در میان نوزادان وجود دارد که هرکدام از این علائم، بیانگر علت اصلی گریه کودک است. فهمیدن علت گریه نوزاد ممکن است در آغاز دشوار باشد ولی والدین خیلی زود یاد خواهند گرفت که چگونه نیاز‌های کودک خود را پیش‌بینی کنند. گریه نوزاد احساس درونیش را برای شما بازگو می‌کند و توجه شما به گریه‌اش اصلا به معنی لوس کردن او نیست، چون نوزاد هیچ‌وقت لوس نمی‌شود. مادر ممکن است فکر کند اگر بلا‌فاصله بعد از شنیدن صدای گریه نوزاد به سمت او برود، او را بد عادت خواهد کرد ولی این نگرانی‌ها کاملا بی‌مورد است و هر چقدر مادر در روزهای اول زندگی، سریع‌تر به واکنش‌‌های نوزاد پاسخ دهد، نوزاد هم احساس امنیت بیشتری خواهد کرد و هر‌چه احساس امنیت بیشتر باشد. نوزاد برای اذیت‌کردن والدینش گریه نمی‌کند، چون در آن زمان اصلا نمی‌داند که گریه‌اش چه حسی در آن‌ها ایجاد می‌کند. در این مقاله شما را با گریه‌های خاص در کودکان آشنا می‌کنیم؛ گریه‌هایی که نشانه‌ای برای رسیدن به مشکلی خاص در کودک است.

● گریه‌های طبیعی

در مورد گریه‌ و بی‌قراری هر کودکی، اولین چیزی که باید به آن فکر کرد این است که ممکن است بچه گرسنه باشد. مادر باید بررسی کند آیا فرزندش شیر کافی دریافت می‌کند یا خیر.

وقتی مادر یاد بگیرد نشانه‌های گرسنه بودن کودک مثل نق‌نق کردن، سر و صدا راه انداختن و دنبال سینه مادر گشتن هنگامی که او را در آغوش می‌گیرد را بشناسد، مشکلات سیر کردن او قبل از این‌که گریه کند، کمتر می‌شود. گاهی اوقات ممکن است بینی کودک کیپ شده باشد. در این حالت کودک کمی شیر می‌خورد اما در ادامه بینی‌اش کیپ می‌شود و احساس خفگی به او دست می‌دهد و سینه مادر را رها می‌کند. در این حالت هم باید مادر با پزشک کودک مشورت کند. دیگر احتمال ممکن این است که پای کودک سوخته باشد و همین باعث گریه او شود.

● نیاز به در آغوش گرفتن

بچه‌های بالاتر از ۳ ماه که گردن می‌گیرند و همه چیز را تعقیب می‌کنند، دوست دارند بغل شوند و اطراف را ببینند. بنابراین وقتی یک‌جا می‌مانند گریه می‌کنند ولی وقتی بغل می‌آیند آرام می‌شوند. بعضی از کودکان نیاز به آغوش مادران دارند و بیش از حد گریه می‌کنند تا بتوانند در آغوش مادر قرار بگیرند. به همین دلیل مادر باید این کودک را در آغوش بگیرد، او را نوازش کند، ماساژش دهد، برایش لالایی بخواند تا آرام شود. وقتی مادر بدن فرزند را ماساژ می‌دهد مقداری هورمون‌های تسکین‌دهنده آزاد می‌شود، همچنین مقداری مواد رشد یابنده آزاد می‌شود که باعث می‌شود هم از نظر عاطفی کودک به تکامل برسد و هم به دلیل آزاد شدن آندورفین، آنکفالین و ... بی‌قراری کودک کاهش می‌یابد.

● خوراندن داروهای نامناسب

گاهی اوقات گریه‌های نوزاد ممکن است ناشی از دادن داروهای بی‌جا باشد. به عنوان مثال در صورت سرماخوردن کودک مصرف آنتی‌هیستامین قدغن است، اما مادر سرخود این دارو را به کودک می‌دهد، بنابراین کودک بی‌قراری می‌کند، نق می‌زند و گریه می‌کند. حتی ممکن است این حالت ایجاد تشنج کند. بنابراین والدین باید از دادن داروهای نابجا به کودک خودداری کنند و در صورت گریه‌های بیش از حد او را نزد پزشک ببرند.

● محیط شلوغ، عامل گریه

برخی کودکان هستند که وقتی در محیط شلوغ قرار می‌گیرند گریه می‌کنند و بی‌قرار می‌شوند مثلا در مهمانی مدام دست به دست شده‌اند و در سر و صدای زیاد قرار داشته‌اند. در این مواقع علاوه بر گریه زیاد حتی ممکن است کودک شیر هم نخورد. در این مواقع مادر باید او را به محیط آرام منتقل کند تا کم‌کم گریه‌های او کاهش یابد.

● گریه‌های کودکان چگونه است؟

مدت زمان گریه از کودکی به کودک دیگر متفاوت است و هیچ کودکی را نمی‌توان با کودک دیگر مقایسه کرد. بنابراین باید عادت کودکان را با یکدیگر تفکیک داده و بررسی لازم را انجام داد که آیا گریه‌های کودک نسبت به قبل تغییر کرده است یا نه. صدای گریه، شدت گریه و تن گریه می‌تواند به مادر در تشخیص تغییرات گریه نوزاد و کودک کمک کننده باشد. این‌که صدای گریه نوزاد تبدیل به ناله شود می‌تواند یک علامت خطر برای والدین باشد. در این حالت صدای او هیپوتن است و در جریان بیماری‌ها دیده می‌شود. صدایی که به صورت ناله است دیگر گریه طبیعی نیست و در جریان بیماری‌ها دیده می‌شود. گریه‌هایی هم وجود دارد که علت خاصی ندارد.

● گریه‌های خطرناک

گاهی اوقات گریه کودک نشانه بیماری خطرناک است. به عنوان مثال مننژیت، استفراغ کردن، خواب آلود بودن و شیر نخوردن علامت‌های خطر برای بیماری هستند که در آن‌ها صدای گریه به صورت ناله و ضعیف می‌شود یا این‌که کودک پشت سر هم گریه‌های شدید دارد.

● پیچ‌خوردگی روده

یکی از علل گریه پیچ خوردن روده یا فتق است. در این موارد بچه‌ها معمولا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه آرام هستند و یکدفعه ۴-۳ دقیقه پشت سر هم گریه می‌کنند، بعد آرام می‌شوند و دوباره گریه می‌کنند که به این گریه‌ها متناوب می‌گویند. این بچه‌ها همراه با گریه ممکن است استفراغ هم داشته باشند که خطرناک است و باید سریع به پزشک مراجعه شود.

● ۵ علت شایع برای گریه

واقعیت این است که استخوان‌های کودکان انعطاف‌پذیرتر بوده و بهتر از استخوان‌های افراد بزرگسال می‌توانند ضربات را تحمل کنند و در نتیجه، به سادگی نمی‌شکنند اما اگر یک استخوان تحت فشار شدید قرار بگیرد، باز هم امکان شکستن آن وجود دارد. یکی از عواملی که ممکن است باعث گریه کودک شود این است که بچه از دست کسی افتاده یا خودش چهار دست و پا رفته و از جایی افتاده باشد. در این حالت امکان دارد شکستگی‌هایی ایجاد شده باشد. بنابراین مادر باید دقت کند بچه هنگام تکان دادن دست یا پا گریه می‌کند یا خیر.

- گریه‌هایی هم هستند که ناشی از دل دردند. بچه‌ها از حدود یک تا ۴ ماهگی به مدت ۳ ماه بعدازظهر و شب‌ها به مدت ۲ تا ۳ ساعت گریه می‌کنند. دست و پای‌شان را جمع می‌کنند و مدام وول می‌خورند و به خودشان فشار می‌آورند. آن‌ها حدود ۳بار در هفته و هر بار به مدت ۳ ساعت گریه می‌کنند. مادر فرزند را بغل می‌کند و کمی تکان می‌دهد و کمی لالایی می‌خواند یا در گهواره تکان می‌دهد یا با ماشین او را می‌گرداند تا بچه آرام می‌شود. گاهی اوقات این دل دردها مربوط به برخی مواد غذایی است که مادر مصرف می‌کند. مصرف شیر و لبنیات زیاد توسط مادر ممکن است در بچه ایجاد دل درد و متعاقب آن گریه کند.

-گاهی اوقات کودک ممکن است اسپاسم ناحیه مقعد داشته باشد و نتواند دفع مناسب داشته باشد، بنابراین دل درد گرفته و شروع به گریه می‌کند.

- یکی از گریه‌های شایع در کودکان اضطراب جدایی از مادر است که معمولا روزها بین ۶ تا ۸ ماه است و شب‌ها بین ۸ تا ۱۴ ماه است. در ۶ تا ۸ ماه صدای مادر تصویرش را به ذهن بچه نمی‌آورد و بچه باید مادر را ببیند تا آرام شود. بنابراین حتی اگر مادر در آشپزخانه کودک را صدا کند، او آرام نمی‌شود اما بعد از ۸ ماه این توانایی در کودک هست که با صدای مادر احساس می‌کند او همچنان در کنارش است. بنابراین چنین اضطرابی پیش نمی‌آید اما از ۸ ماه تا ۱۴ ماه اضطراب در خواب است. در این حالت کودک مرتب بیدار می‌شود تا مادر را ببیند. مادر دستی به سر و صورت او می‌کشد تا کودک بخوابد اما بعد دوباره بیدار می‌شود.

- گاهی گریه کودک ناشی از عفونت ادرار است که باعث گریه و بی‌قراری است و از علامت‌های آن در کودک اسهال و وزن نگرفتن است.

● ریسه رفتن عامل نگران‌کننده در والدین

ریسه رفتن معمولا در زیر ۴ سال دیده می‌شود و بعد از آن معمولا برطرف می‌شود. کودک شروع به گریه می‌کند اما در انتهای گریه نفسش می‌رود و بعد از آن ممکن است کبود شود ولی بعد بهتر می‌شود. بهترین راه این است که شرایطی که باعث می‌شود کودک عصبانی و ناراحت شود و شروع به گریه کند، برطرف شود. این حالت نیاز به پیشگیری دارد نه درمان اما این حالت را باید از تشنج افتراق داد، یعنی باید مطمئن شوید که این حالت تشنج نیست. باید در مورد سابقه خانوادگی تشنج بررسی لازم انجام شود.ریسه رفتن بیشتر در کودکانی که کم‌خون هستند و آهن دریافت نکرده‌اند، دیده می‌شود. آهن را باید از ۶ ماهگی به کودک داد و در صورتی که کودک کم وزن به دنیا آمده باشد زمانی که به ۲برابر وزنش رسید باید به او آهن داده شود و در صورتی که آهن را دریافت نکنند یکی از علامت‌های کمبود آهن ریسه‌رفتن است. بنابراین با مراقبت و پیشگیری بعد از مدتی این حالت برطرف می‌شود.