كاروانسرای مرنجاب در قلب كویر

كاروانسرای مرنجاب در موقعیت جغرافیاییٍِ’٧و‏‎‎ ْ٣٤ عرض جغرافیایی و ’٤٨و ‎ْ‏‎٥١ طول جغرافیایی، در ارتفاع ٨١٠ متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده است.مرنجاب …

كاروانسرای مرنجاب در موقعیت جغرافیاییٍِ’٧و‏‎‎ ْ٣٤ عرض جغرافیایی و ’٤٨و ‎ْ‏‎٥١ طول جغرافیایی، در ارتفاع ٨١٠ متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده است.مرنجاب از دهستان كویرات شهرستان آران و بیدگل و در ٥٠ كیلومتری شمال شرق مركز این شهرستان قرار دارد.

یكی از معروفترین و بزرگترین ریگزارهای ایران، منطقه بادرفتی وسیعی است كه جولانگاه تپه های ماسه ای متحرك می باشد.این منطقه معروف به «بندریگ» است كه از شمال و شمال شرق شهر آران و بیدگل تا ساحل جنوبی دریاچه قم، جایی كه مرنجاب احداث شده، تقریباً تمام شهرستان را پوشانده است. در منطقه كویری آران و بیدگل، باد مثل هر منطقه كویری دیگر، یك عامل تعیین كننده اقلیمی است. باد، هم در شكل دهی به وضعیت طبیعی كویر و هم در شیوه زندگی انسان بیابان نشین تأثیر تعیین كننده دارد. بادهای نامطلوب بزرگترین آفت كویر و باد مطلوب، نسیمی از بهشت است كه كویر تفتیده را شاداب و با طراوت می كند. متأسفانه در این منطقه جز دو باد شهریاری و باد شمال، سایر بادها چون باد خراسان، باد قبله، باد طوفان، باد سیاه و بویژه باد لوار از بادهای نامطلوب محسوب می شوند.در منطقه آران و بیدگل همه چیز شكل و نمود كویری دارد و هر پدیده ای، طبیعی یا انسانی، آیینه كویر است. همین جا باید اذعان داشت كه كویر را با همه پدیده های بیشمار دیدنی و تأمل انگیز و حیرت آور، نمی توان آنچنان كه شایسته آن است، توصیف كرد.

جاده آران و بیدگل به مرنجاب و دستكن یكی از راههای ارتباطی بوده كه اصفهان را به شهرهای كاشان، یزد، مشهد و تهران متصل می ساخته است. در زمان صفویه مسیر اصفهان(پایتخت) و مشهد از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. مسیر مرنجاب، اصفهان را از طریق كاشان به جاده سنگفرش اصفهان-مشهد متصل می ساخته است. این مسیر از گرمسار به طرف پایین منحرف شده و تا سیاهكوه ادامه می یابد و به جاده دستكن متصل می شود. دستكن در ادامه مسیر مرنجاب، محل انشعاب جاده ای بوده كه كاشان را به گرمسار و ورامین مرتبط می ساخته و شاخه ای به طرف اردستان و شاخه ای به جانب یزد ادامه می یافته است. مجموعه این مسیرها به عنوان جاده های فرعی برای اتصال به جاده ابریشم در بخشی كه دامغان را به ری متصل می نموده، عمل می كرده است.