رصدخانه

رصدخانهٔ نجومی، یک ایستگاه ـ ساختمان با یک رشته ساختمان ـ برای مطالعهٔ آسمان است. رصدخانه، محل استقرار تلسکوپ‌ها دستگاه‌هائی است که اخترشناس با آنها کار می‌کند. اغلب ما ایستگاهی …

رصدخانهٔ نجومی، یک ایستگاه ـ ساختمان با یک رشته ساختمان ـ برای مطالعهٔ آسمان است. رصدخانه، محل استقرار تلسکوپ‌ها دستگاه‌هائی است که اخترشناس با آنها کار می‌کند. اغلب ما ایستگاهی از این نوع را، به‌طور ساده (رصدخانه) می‌نامیم، اما وقتی این واژه را به کار می‌بریم، مفهوم واژهٔ (نجومی) نیز همیشه به ذهن متبادر می‌شود. گونه‌های دیگری از رصدخانه نیز وجود دارند. رصدخانه‌های هواشناسی دربارهٔ وضع هوا، رصدخانه‌های مغناطیسی در مورد نیروی مغناطیسی زمین و رصدخانه‌های زلزله‌شناسی راجع به زمین لرزه مطالعه می‌کنند. نام این رصدخانه‌ها همیشه به‌طور کامل ذکر می‌شود.

رصدخانه‌هائی که تلسکوپ‌های نوری در آنها جای دارند. بعضی از این رصدخانه‌ها، و رصدخانه‌های نجومی دیگر، تلسکوپ‌های رادیوئی، آنتن و تجهیزات نیز برای دریافت و تجزیهٔ موج‌های رادیوئی و دیگر تشعش‌های نامرئی فضا دارند.

تعیین محل

محل رصدخانه اخترشناسی نوری باید با همان دقتی انتخاب شود که ابزارهائی که در آن جای داده خواهد شد، انتخاب می‌شود. اگر محل رصدخانه در ناحیه‌ای پست، یا نسبتاً پست باشد، تصویری که در عدسی، یا آینهٔ تلسکوپ ظاهر می‌شود، محو و نامتناسب خواهد بود. علت این است که لایه‌های پایین هوا، اغلب دارای مه زمینی یا ابرهای استراتوس کم ارتفاع و نیز گرد و غبار و دود است. دوروبر شهر نیز مانند زمین کم ارتفاع، مانع دید خوب است. روشنائی شهرهای بزرگ به‌طور مؤثری ستارگان کم سو را محو می‌کند. بسیاری از رصدخانه‌هائی که ابتدا در بیرون شهر ساخته شده بودند، اکنون با پیشرفت و گسترش حومه‌های شهر کارآئی خود را از دست داده‌اند.