اخلاق+کمدی= اخلاقتو خوب کن

صحبت از کف، میانه و سقف برای ساخته های کمدی در ایران می تواند تا حدودی به یک نظام مشخص ارزش گذاری در قبال سینمای کمدی بیانجامد. منطبق براین نظام ارزش گذاری، آثاری چون مکس و ورود …

صحبت از کف، میانه و سقف برای ساخته های کمدی در ایران می تواند تا حدودی به یک نظام مشخص ارزش گذاری در قبال سینمای کمدی بیانجامد. منطبق براین نظام ارزش گذاری، آثاری چون مکس و ورود آقایان ممنوع به عنوان سقف و میانه برای کمدی مطلوب در نیم دهه اخیر در نظر میآیند، فیلمی چون خروس جنگی و فیلم هایی با زاویه نگاه اخلاقتو خوب کن جدای از کیفیت ساختاری به دلیل دغدغه و هدفی که در درون آن قابل استنباط است، در کف کمدی ایرانی در نظر میآیند. البته این در کف قرار گرفتن به منزله ساختار فاحش و نازل این دست آثار نیست بلکه با نگاهی کمال گرایانه می توان جنس ساختاری حداقلی برای کمدی ایرانی را در اندازه هایی که اخلاقتو خوب کن ارائه کرده است، مورد نظر قرار داد.

اخلاقتو خوب کن به سیاق دیگر آثار اطیابی با یک نظام معنایی هدفمند، بحث های انسانی و ماورایی را در لنز تحلیلی خود می گنجاند و بدون هیچگونه ادعا سعی در ارائه درونیات و اعتقادات کارگردانش به تماشاگر سینما دارد. به واقع معناگرایی یکی از کلید واژه هایی است که تطابق و نزدیکی غریبی با ساخته های مسعود اطیابی می یابد و این کارگردان با نگاهی انسانی و شریف، سوژه هایی بکر را برای روایت داستانی بر می گزیند که در جای خود قابل ستایش است و در این بلبشوی تولید و اکران کمدی های بی ارزش و موهنی همچون پیتزا مخلوط که با تکیه بر ستاره های کاغذی خود تنها به گیشه اندیشیده اند، جای امیدواری است که اثری چون اخلاقتو خوب کن با ساختاری نسبتا متوسط و پیامی انسانی و شوخی هایی جالب با فرشته مرگ و جهان ماورا اکران شده است.

نکات قابل اتکای این فیلم را باید در دو بازی قابل قبول از رضا عطاران در نقش بشارت(فرشته مرگ) و مهدی فقیه در نقش روحانی، همچنین کارگردانی متوسط مسعود اطیابی جست که نقاط ضعف فیلم همچون بازی ناامید کننده جواد رضویان و بازی تخت الهام حمیدی را تحت الشعاع قرار می دهد. شوخی های بکر فیلم از جمله ارتباط تلفنی بشارت با جهان ماورا، به کارگیری لحنی همه فهم برای روایت موقعیت های اثر از جمله انعکاس حقیقت معاد و پرسش قبر با کلامی به دور از شعار و لطیف، به ارتباط گیری مناسب مخاطب با این اثر بی ادعا منجر شده است.

سکانس های همراهی بشارت و ابراهیم با هم و میزانسنی که اطیابی در موقعیت قرار گیری رضویان، عطاران و کمیلی در داخل ماشین لحاظ می کند و دیالوگ های درهمی که هر یک از بازیگران، مسلسل وار نسبت به هم ادا می کنند از جمله لحظات قابل قبول فیلم است که شوخی هایش درآمده است. رضویان به عنوان راننده و با تعجب از اینکه چرا ابراهیم در صندلی عقب نشسته است ماشین را به حرکت در میآورد و این آغاز یک سکانس طلایی در درون فیلم است که رضویان بدون اطلاع از حضور بشارت بر روی صندلی جلو با تعجب به حرکات و دیالوگ های کمیلی می نگرد و با این برداشت که مخاطب صحبت های کمیلی است، پاسخش را می دهد. واکنش های بازیگران نسبت به دیالوگ ها و زبان بدن یکدیگر از جمله نکات بارز این سکانس است که لحظاتی شاد و قابل تامل را برای مخاطب میآفریند و وجود چنین صحنه های حساب شده ای است که اخلاقتو خوب کن را به عنوان اثری دارای ارزش و تا حدودی مهم جلوه گر می کند و سینمای کمدی ایران را به معیاری حداقلی و استاندارد می رساند.

نویسنده : مهرداد مینویی