وقتی بالاخره بانک «ملی» شد

در پنج آذرماه سال ۱۲۸۵، عده‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی با توجه به ضرورت زمان، خواستار تاسیس یک بانک ملی ایران با سرمایه فرد ایرانی یا دولتی شدند.
گروهی از بازرگانان و تجار …

در پنج آذرماه سال ۱۲۸۵، عده‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی با توجه به ضرورت زمان، خواستار تاسیس یک بانک ملی ایران با سرمایه فرد ایرانی یا دولتی شدند.

گروهی از بازرگانان و تجار با ارایه این درخواست، برای مشارکت آمادگی خود را اعلام کردند و در نتیجه، اجازه تاسیس بانک ملی صادر شد و طی اعلانی از مردم دعوت به عمل آمد تا نسبت به خرید سهام بانک اقدام کنند.

با تمام کوشش‌هایی که برای تاسیس بانک ملی و کوتاه کردن دست روس و انگلیس از امور مالی و داخلی کشور به عمل آمد، بر اثر مخالفت‌های این دو کشور و به‌ویژه قرارداد ننگین ۱۹۰۷ میلادی (۱۲۸۶ه.ش) که بین دولت‌های روس و انگلیس منعقد شد منجر به تقسیم ایران به دو منطقه نفوذ آن کشورها شد و تمام نقشه‌ها، نقش بر آب شد و امکان ایجاد بانک ملی از دست رفت و تحقق آرزوی مردم ایران به تعویق افتاد. پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تاسیس بانک ملی در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ به تصویب مجلس رسید و در ۲۰ شهریور ۱۳۰۷ بانک ملی رسما در دو شعبه بازار تهران و بندر بوشهر،‌کار خود را آغاز کرد.

اولین مدیرعامل بانک ملی، دکتر کورت لیندن بلات آلمانی بود که ۷۰ کارمند آلمانی را با خود به ایران آورد. سرمایه اولیه این بانک ۲۰میلیون ریال در نظر گرفته شد که هشت میلیون ریال آن نقدا از سوی دولت پرداخت شد. در خردادماه سال ۱۳۰۹، دولت حق انتشار اسکناس را به مبلغ ۲۰۰ هزار لیره انگلیسی از بانک شاهنشاهی بازخرید و آن را به بانک ملی واگذار کرد و از اول فروردین ۱۳۱۱ ه.ش، نخستین اسکناس‌های بانک ملی در سطح کشور انتشار یافت که برخلاف اسکناس‌های منتشره از سوی بانک شاهنشاهی در سراسر ایران دارای ارزش بود. این بانک در واقع اولین بانک ایران و مادر تمام بانک‌هایی بود که در سال‌های بعد در ایران پا گرفتند.