مدیریت رسانه و ارتباطات

در ذهن خیلی از ما اینطورجا افتاده است که وقتی نام ارتباطات را می شنویم به یاد روزنامه نگاری می افتیم. این شاید برمی گردد به اینکه اولین کسانی که ارتباطات را به ایران آوردند روزنامه …

در ذهن خیلی از ما اینطورجا افتاده است که وقتی نام ارتباطات را می شنویم به یاد روزنامه نگاری می افتیم. این شاید برمی گردد به اینکه اولین کسانی که ارتباطات را به ایران آوردند روزنامه نگار بودند. بهرحال این بهانه خوبی باشد برای تامل و پرسش که ارتباطات واقعا در دنیای آکادمیک و دانشگاهی به چه معنی است و ما چگونه آنرا می شناسیم. این سوال را از اساتید مختلفی پرسیدم. یادم هست دکتر دادگران با خنده ای شیرین گفت “ارتباطات و روزنامه نگاری بعد از انقلاب یک مدتی تعطیل شد چون می گفتند اصلا این رشته آمریکایی است و اینها و حالا جا دارد تا رشته ههای میان رشته ای دیگر مثل ارتباطات سیاسی و خیلی رشته های دیگر ایجاد شود” دکتر سلطانی فر خیلی خسته بود اما با حوصله و بزرگواری پاسخ گفت. ایشان اساسا معتقد بودند که ارتباطات به معنی روزنامه نگاری (یعنی رسانه های چاپی) اصلا دارد آخرهای عمرش را می گذراند و رسانه های آن لاین تا نهایتا یکی دونسل دیگر کاملا جای رسانه های چاپی را می گیرند.

دکتر فرهنگی که به حق می توان ایشان را پدر مدیریت رسانه نامید، می گفتند من وقتی مدارک تحصیلی ام را به ایران آوردم. مدرک دکترای مدیریتم که پذیرفته شد اما مدرک دکترای ارتباطاتم را قبول نمی کردند. می گفتند تحصیلات و تحقیقات شما ارتباطی نیست مدیریتی است، درحالیکه من در دانشکده ای این مدرک را گرفتم که اسمش کالج ارتباطات بود. مساله اینجا بود که معنی ارتباطات در آمریکا و همه دنیا با ایران فرق می کرد. در آمریکا ارتباطات دانشکده بود و این دانشکده ارتباطات دپارتمان های متعدد میان رشته ای داشت که در هر کدام ارتباطات از زاویه ای مورد تحقیق و بررسی قرار می گرفت اما در ایران آن زمان، درک بسیار محدودتری از ارتباطات وجود داشت، در ایران دانشکده علوم اجتماعی است و رشته علوم ارتباطات اجتماعی یک رشته است در کنار دیگر دپارتمان ها مثل جامعه شناسی و سایر رشته ها. ایشان می گفتند الان که تقریبا بیش از بیست سال از آن سال می گذرد رشته های میان رشته ای ارتباطات خیلی در جهان بیشتر رشد پیدا کرده است و ما در این زمینه خیلی عقبیم.من این سوال و دغدغه را از دیگران هم پرسیدم و خواهم پرسید اما اینها را از این جهت عرض می کنم که به گمانم هنوز باید کار کنیم تا ببینیم به اصطلاح میان رشته ای بودن مدیریت رسانه و یا هر رشته دیگری چه معنایی دارد و چه الزاماتی را برایش ایجاد می کند. به گمانم این قبیل سوالات که شما مدیریتی هستید و یا ارتباطی و یا این ذهنیت همکاری که به صراحت اصرار داشت که شما ارتباطی نیستید چون با مدیریت رسانه کار دارید و نه با رسانه و کار رسانه ای، دغدغه ای است که به تدریج باید به یک پاسخ روشن برای همه برسد.