نذری محرم با چاشنی تجمل و چشم و هم چشمی

محرم که می رسد بساط نذری و نذری پزی همه جا پهن می شود و آنهایی که روزی برای حل مشکلشان دلشان را گره زدند به صاحب این ماه حال سفره ای باز می کنند که شاید آنهایی هم که نیازی دارند به نیاز خود برسند

محرم که می‌رسد بساط نذری و نذری پزی همه جا پهن می‌شود و آنهایی که روزی برای حل مشکلشان دلشان را گره زدند به صاحب این ماه حال سفره ای باز می‌کنند که شاید آنهایی هم که نیازی دارند به نیاز خود برسند. ‌

براساس تغییرات زمانی که هر ساله اتفاق می‌افتد اگر محرم در تابستان باشد معمولا‌ بساط انواع شربت برپاست از زعفرانی تا شربت بیدمشک و خاکشیر و گلا‌ب و... اگر هم فصل سرد زمستان باشد چای، شیر، شیر کاکائو، لبو و... میزبان عزاداران حسینی می‌شود. البته تکلیف آنهایی که غذا برای نذری می‌پزند تغییری نمی‌کند و دیگ‌های حلیم، قیمه، قرمه، آش و شله زرد همچنان در محرم‌های تابستانی و زمستانی به قوت خود باقی است.

این روزها خیلی‌ها معتقدند که در روند سوگواری بسیاری از بانیان، دیگر نشانی از سادگی‌ و یکرنگی وجود ندارد دیگر هیچ جایی برای زنده ماندن سنت تواضع در این آیین مذهبی به جا نمانده است. ‌

تصور کنید نذری پزان شود جولا‌نگاهی برای کسب اعتبار صاحب عزا. اعتباری که قرار است با خورشت خوش طعم تر، برنج خوشبو تر و ته دیگ روغنی تر و ته چین زعفرانی تر بیاید.امروز بدعت‌ها و پول‌های ریز و درشت پیوند خورده است با نذری‌هایمان و هزار خرده فرهنگی معلوم نیست از کجا آمده است تا در هوای محرم دلت به حال خودت تنگ شود چه برسد عاشورا و حسینش... ‌

کارشناسان مذهبی معتقدند داشتن نیتی خالص و پاک شرط اصلی قبولی اعمال مذهبی افراد است، حتی اگر۹۹ درصد از عمل خیری که انجام می‌دهیم برای رضای خدا و به نیت او باشد و فقط یک درصد آن برای کسب وجهه میان خلق انجام شود،عمل انجام شده هیچ اجری ندارد.‌

اما متاسفانه بعضی ازاین گونه مراسم به ظاهر مذهبی، به دلیل گسترش چشم و هم چشمی‌ها است تا نیت خالص و پاک. همسایه ای خرج ناهار می‌دهد و همسایه دیوار به دیوارش از ترس این که مبادا از او جا بماند و حیثیتش لکه دار شود،خرج شام را متحمل می‌شود به اعتقاد کارشناسان همه اینها زیر نفوذ آفتی به نام تجمل در آمده اند. ‌

در همین شهر بی سر وته خودمان بارها مشاهده شده است که بسیاری از افراد متمول و شناخته شده در خانه‌های ویلا‌یی شان غذا می‌پزند و ساعت‌ها مردم را درصف‌های طولا‌نی پشت درهای بسته نگه می‌دارند تا به همسایه‌ها نشان دهند که آدم‌های دست و پا خیری هستند.

همه این رسوم "من درآوردی" را اضافه کنید به در آوردن آمار خانه‌هایی که قرار است در آنجا غذای نذری پخته شود و در ادامه جمع شدن برای کمک به پخت نذری. حال در این میان چه شب‌های عاشورایی که در کنار دیگ‌های حلیم نذری به گپ و خنده، حرف‌های روزمره و غیبت و... نمی‌گذرد و چه نماز صبح‌هایی که از شب زنده داری‌های شب قضا نمی‌شود.

● مسابقه نذری پزی در هیئت‌ها ‌

"پختن غذای نذری آدابی دارد که اگر رعایت نشود خیلی حرمت‌ها ممکن است زیر سوال برود " این را یکی از آشپزهای "هیئت محبان حضرت ابوالفضل" می‌گوید که سالهاست در دهه اول محرم غذای نذری برای عزاداران حسینی می‌پزد. معتقد است که خیلی از بانیان به نکات ریز نذری توجه نمی‌کنند مثلا‌ هنگامی که برنج را آبکش می‌کنند آب آن را همراه دانه‌های برنج در کوچه می‌ریزند و زیر پای مردم. هنگام پخش کردن نذری غذا را حیف و میل می‌کنند و یا تبعیض قائل می‌شوند..."

می‌گوید: "علا‌وه بر مردمی که در خانه‌هایشان نذری می‌پزند و به بی ریا بودن آن توجه نمی‌کنند هیئت‌های عزاداری هم در شهر وجود دارد که تنها برای کسب وجهه ای بالا‌تر مدام دست به جیب می‌برند و غذاهای گران را نذر می‌کنند و هزار تجمل ریز و درشت را به آن اضافه تا غذایشان خوش رنگ و لعاب تر شود در صورتی که هیچ کدام از اینها شرط قبولی نذری نیست." ‌با این حساب نباید تعجب کرد از افرادی که تمام طول سال نه دین را می‌شناختند و نه هیچ یک از فعالیت‌های مذهبی را بجا می‌آورند اما با شروع محرم به فکر برپا کردن حسینیه و مراسم عزاداری افتاده و خرج دادن به مردم. انگار مردم می‌خواهند در این مراسم هم از هم پیشی بگیرند... ‌

به اعتقاد کارشناسان این تجملا‌ت و چشم و هم چشمی‌ها می‌توانند عاملی برای بدبینی نسل جوان نسبت به دین اسلا‌م شود.چرا که ما هرگاه از اسلا‌م نام می‌بریم، بر صفت سادگی اش تاکید ویژه ای داریم در صورتی که آنچه مشاهده می‌کنیم چیزی خلا‌ف آن است.

پشت همان درهایی که دیگ‌ها و بساط نذری به پاست جماعتی منتظرند تا این درها باز شود و قسمتی از آن غذای نذری سهم آنها. اما مثل اینکه این طرف در هم همه چیز سر جای خودش نیست. می‌گویند که غذای امام حسین خوردن دارد باید برای گرفتنش صف ایستاد باید تلا‌ش کرد و...اما کسی نمی‌گوید این ایستادن‌ها و تلا‌ش کردن‌ها باید چگونه باشد و چه اصولی را رعایت کند؟ ‌

کم نیستند در دور و اطراف خودمان افرادی که برای گرفتن یک ظرف غذا از سر و کول هم بالا‌ می‌روند دعوا می‌کنند و... عده ای هم که به ترتیب شروع می‌کنند کوچه‌ها را یکی یکی گشتن برای جمع کردن غذاهای نذری و... ‌

معلوم نیست این بدعت‌ها از کجا وارد فرهنگ عزاداری شده اند کسی هم نمی‌داند کی و چگونه قرار است رخت خود را از میان نذری‌ها و شکل عزاداری ما بر دارند؟ اما همین بس که می‌گویند هر که باید از خودش و اهلش شروع کند، هر که صاحب این روزها و شب‌ها را بشناسد این بدعت‌ها برایش معنا ندارد، هرکه بداند که آنهایی که مانده اند باید حفظ ارزشهای قیام عاشورا کنند و کاری زینبی قطعا عملی انجام نمی‌دهند که بروند در صف یزیدیان...

مریم یارقلی