پایان تنهایی

آژیر خطر در همه پایتخت های جهان به صدا درآمده بود کشتی های شوروی که به نزدیکی آبهای کوبا رسیده بودند با اطمینان کامل به راه خود ادامه می دادند و در واشنگتن, کندی رئیس جمهور وقت آمریکا تهدید می کرد که اگر این کشتیها از محدوده ای فراتر روند نیروهای مسلح ایالات متحده آنان را نابود خواهند کرد

کشتی های شوروی حامل موشکهای دوربرد به دستور نیکیتا خروشچف صدر هیات رئیسه اتحاد جماهیر شوروی آن روز آفتابی مردادماه سال ۱۳۴۲ عازم جزیره ای بودند که در برابر آمریکا قد علم کرده بود و یک انقلابی جوان به نام فیدل کاسترو در ۸۰ کیلومتری مرزهای ایالات متحده داعیه برپایی حکومتی سوسیالیستی را در سر می پروراند.

در آخرین لحظات و با دستور خروشچف ناوگان روسی راه خود را کج کردند و از سواحل کوبا فاصله گرفتند. خطر جنگ جهانی سوم از بین رفته بود.

اکنون پس از چهل سال آمریکای لاتین، این بار ولی بدون کمک خارجی دربرابر آمریکا با همان اسلحه ای که آمریکا همواره از آن به عنوان انگیزه دخالت در امور دیگر کشورها به کار گرفته است، قد علم کرده است. از صندوق رأی در بولیوی، شیلی و ونزوئلا آرایی بیرون می آید که بار دیگر آمریکا را به چالش می طلبد. در شیلی، رئیس جمهوری انتخاب شده است که بیشتر از هر کس دیگر با جنایتهای دیکتاتوری پینوشه در این کشور آشناست. او که در زمان حمله به کاخ ریاست جمهوری آلنده دختر جوانی بود، اکنون به یکی از ایدولهای این سرزمین تبدیل شده است. در بولیوی، کشوری که بازماندگان بومی در ارتفاعات آند هرگز حرفی برای گفتن نداشتند سرخپوست جوانی قد برافراشته است و از میان جنگل های آمازون و کوه های پر از ابر و مه این سرزمین آمریکا را به مبارزه می خواند.

نهضت کاستروئیسم که زمانی گفته می شد در آمریکای لاتین و پیر شدن این چریک کهنه کار شانسی برای آینده ندارد اکنون بار دیگر پا گرفته است.

آمریکای لاتین دوران گذر تازه ای را تجربه می کند که قابل مقایسه با دیگر دورانها نیست. سیاست های اقتصادی ایالات متحده در کنار پشتیبانی این حکومت در سال های اواخر قرن بیستم از رژیم های دیکتاتوری آمریکای لاتین اکنون عاملی برای رویگردانی مردم این قاره از آمریکا و رو نهادن به حکومتهایی است که در درجه اول از بطن جامعه برخاسته اند. آمریکای لاتین را فقط یک دیوار از کشوری جدا می کند که بالاترین حجم اقتصادی جهان را دارد. در حالی که کشاورز گرسنه بولیویایی و یا کارگر بیکار مکزیکی چاره ای به جز روی آوردن به کشت کک و یا کار در کشتزارهای آمریکا را ندارد، روی آوردن مردم این قاره به افق های تازه و جست وجوی راه هایی که آنان را از فقر و تبعیض برهاند نکته ای نیست که جهان را با تعجب روبه رو کند. آنچه جهان را به تعجب واداشته است استفاده از همان اهرم های فشاری است که آمریکا همواره برای مبارزه با حکومت های مردمی در این قاره با استدلال به این موضوع که حکومت ها از طریق دمکراسی روی کار نیامده اند، به کار می برند. کشاورزان بولیویایی، کارگران مکزیکی و ونزوئلایی ولی این بار در پای صندوق های رأی پاسخ خود را به بیش از دویست سال سرکوب و اختناق دادند.

سایه تازه ای در راه است. آمریکای لاتین دوران نویی را با سلاحهای نو تجربه می کند. دیگر هیچ تهدیدی از کاخ سفید هم نمی تواند به تغییر مسیر این حرکت نو بینجامد. چریک پیر در کوبا پس از سالها دیگر تنها نیست.

عباس لقمانی