تکریم خانواده با رادیو

اکبر محمدی خانی, مدیر گروه اجتماعی رادیو تهران از برنامه​های خانوادگی می​گوید

شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی با دقت‌نظر و تمرکز بر جامعه و در واقع خانواده‌ای که افراد در نقش‌های گوناگون با علایق و سلایق مختلف در آن ظاهر می‌شوند، سعی می‌کند برنامه‌هایی پخش کند که موضوعشان، در مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد ریشه دارد.

در واقع با محور قرار دادن مسائل روز و آسیب‌شناسی مشکلات و نیازهای مخاطبان خود می‌خواهد به تحکیم نهاد خانواده و به‌طور کلی جامعه یاری رساند. رادیو تهران نیز از شش ماه قبل، پس از انتصاب مدیر جدید این شبکه، تغییر و تحولاتی در برنامه‌ها و گروه‌های خود داده است. یکی از این تغییرات، تعیین گروه اجتماعی و خانواده است تا در این بخش بیشتر به مسائل مربوط به جامعه و خانواده پرداخته شود. این بهانه‌ای است تا گپ وگفتی درخصوص برنامه‌های این گروه با اکبر محمدی‌خانی، مدیر گروه اجتماعی و خانواده رادیو تهران داشته باشیم.

● پایبندی به اصول اخلاقی و اخلاق محوری

اکبر محمدی‌خانی از سال ۷۲ کار خود را با سردبیری و طراحی در رادیو ایران آغاز کرد. وی از سال ۷۴ با تاسیس رادیو استان در گروه اقتصاد رادیو تهران، طراح و سردبیر «جنگ اقتصادی» شد و از سال ۷۷ با تاسیس شبکه رادیو ورزش به عنوان سردبیر بیش از ۴۰ عنوان برنامه و مدت ده سال مدیر طرح و برنامه شبکه ورزش بوده است. محمدی‌خانی ۲۱ ماه مدیر پژوهش معاونت صدا بود و از ابتدای تابستان امسال به‌عنوان مدیر گروه اجتماعی و خانواده، فعالیت خود را در رادیو تهران آغاز کرد. وی می‌گوید: جامعه اسلامی ما طی یک فرآیند زمانی، تحت تاثیر عوامل مختلف دچارتغییر سبک زندگی شده است. این تغییر سبک هم متاسفانه در لوای واژه‌هایی مانند مدرن و اروپایی شدن و به روز بودن صورت گرفته بی‌آن‌که بداند این سبک زندگی خاستگاهی دارد که اروپای غربی است و با شرایط آنجا و نظام ارزشی آنها سازگاری دارد و به اصطلاح نسخه‌ای است که برای بیماری‌ای به نام جامعه اروپای غربی در یک برهه زمانی خاص تجویز شده است.

این سبک از زندگی، پیش از آن‌که تقریبا همه ارکان جامعه و سیستم اجتماعی ما را متاثر کند، اراده نظام را بر آن داشت تا برای اصلاح آن فکری کند. مهم‌ترین عاملی که از سبک زندگی غربی به جامعه شرقی مانند ایران رسوخ کرد، تفرد و تجرد است که شاهد آن هستیم. در جامعه اسلامی، ما هیچ‌وقت فردگرایی به مفهومی که در سبک زندگی غربی است، نداشته‌ایم. اتفاقا فرد در قبال جامعه مسئول است، در قبال همسایه‌اش مکلف است و نسبت به همنوعش وظیفه‌ای دارد. متاسفانه جامعه ما در این زمینه، نمره خوبی نمی‌گیرد و روابط اجتماعی ما مشمول این قاعده نیست. در خانواده نیز جنبه‌هایی از فردگرایی را می‌بینیم و اصولا یکی از موانع پایداری زندگی‌ها در خانواده، همین فردگرایی است و این که ما حوصله دیگران و مسئولیت‌پذیری را نداریم و مهم‌ترین مساله اجتماعی حال حاضر جامعه ایران این است که «ما» خیلی کوچک شده است.

پیشتر وقتی می‌گفتیم ما، منظورمان تعداد بیشتری را شامل می‌شد اعم از همسر، فرزند، پدر، مادر، برادر، خواهر و فرزندان آنها، عمه‌ها و عموها، خاله‌ها و دایی‌ها و.. اما امروز خانواده ما یعنی من و همسرم و فرزند مجردم و گاهی این ما آنقدر کوچک می‌شود که فقط «من» را دربرمی‌گیرد که همان فردیت است و مساله اجتماعی ماست. لذا بیشتر برنامه‌های گروه ما با محوریت خانواده و جامعه تدارک دیده شده است تا در جهت فرهنگسازی و زمینه‌سازی برای آن گامی برداشته شود.

مدیر گروه اجتماعی و خانواده رادیو تهران ادامه می‌دهد: از مهم‌ترین برنامه‌هایی که به وسیله این گروه تهیه و پخش می‌شود می‌توان به برنامه پیشخوان، با شما برای شما، آغاز روشنایی، تقویم تهران، آوای نیمروز، همسایه سلام، عصر بخیر تهران و مسابقه رادیویی صد درصد اشاره کرد.

محمدی‌خانی با بیان رویکرد برنامه‌های گروه اجتماعی و خانواده شبکه رادیویی تهران می‌گوید: برنامه «آغاز روشنایی» مقدمه‌ای، برای شروع فعالیت‌های روزانه و آغاز رسمی برنامه‌های رادیو تهران است. در این برنامه شنوندگان، کلامی از قرآن کریم، سرود، ذکر روز و بخش‌های نیایشی را خواهند شنید.

در «تقویم تهران»، رخدادهای تاریخی مهم و اثرگذار حوزه شهر تهران و رویدادهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری که در آن روز اتفاق افتاده به اطلاع شنوندگان می‌رسد.

از برنامه‌هایی که بسیار مورد استقبال شنوندگان قرار گرفته «آوای نیمروز» است که پاسخی به نیازهای منطقی مخاطبان در حوزه موسیقی و ترانه است. معرفی و عرضه تازه‌های حوزه موسیقی، معرفی و پخش ترانه‌های مورد علاقه مردم، پخش سرودها و ترانه‌های سنتی و مورد توجه شهروندان و پاسخ به درخواست‌های مخاطبان از جمله بخش‌هایی است که در این برنامه در راستای راهبرد تکریم مخاطبان به آن پاسخ داده می‌شود. این برنامه با استقبال چشمگیری مواجه شده و توجه مخاطبان را برانگیخته است.

● روزنامه شنیداری

«پیشخوان» از دیگر برنامه‌های این گروه است و به نوعی روزنامه چاپ تهران است که به مدیرمسئولی رادیو تهران و سردبیری گروه اجتماعی شنیده می‌شود. روزنامه‌ای شنیداری که صفحات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، ورزشی و هنری، ادبی و تاریخی دارد. در واقع برگزیده‌ای از مطالب مندرج در روزنامه‌های کثیرالانتشار کشور است که به صورت روزنامه شنیداری ۱۵ دقیقه‌ای، مطالب مهم روزنامه‌ها را بازتاب می‌دهد.

«با شما برای شما» برنامه‌ای است که به جای توجه به برآیند (یعنی خود برنامه) به فرآیند تولید برنامه توجه دارد. در این برنامه پرسش‌های در میان گذاشته شده مخاطبان با ۱۶۲، روابط عمومی شبکه و نظر اعضای تیم برنامه‌سازی، مطرح و پاسخ‌های لازم داده می‌شود. در ضمن معرفی دست‌اندرکاران برنامه نیز از محورهای موضوعی این برنامه است.

شنوندگان، صدای مردم شهرستان‌های استان تهران را در برنامه «همسایه سلام» خواهند شنید. ۱۶ شهرستان و منطقه تابع استانی تهران، مخاطبان اصلی این برنامه هستند.

مخاطبان رادیو تهران که در این مناطق ساکن‌اند این برنامه را پل ارتباطی بین خود و مسئولانشان می‌دانند. این برنامه دسترسی مخاطبان شهرستان‌های تابع به مسئولانشان را در قالب پیامک، تلفن و گزارش فراهم می‌کند تا مشکلات و کمبودها رفع شود. این برنامه به‌دلیل پیگیری‌های مستمر برای تحقق قول و وعده مسئولان نسبت به رفع مشکلات مطرح شده شنوندگان بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.

«عصر بخیر تهران» برنامه‌ای تفریحی، سرگرمی و اطلاع‌رسانی است؛ برنامه‌ای که با بخش‌های متنوع در قالب قطعات نمایشی، خبری، گزارشی، مستند، مصاحبه، گفت‌وگو، تلفن‌ها و پیامک‌های شنوندگان همراه مخاطبان است. هدف این برنامه، کاستن از فشار روانی ناشی از زندگی ماشینی بویژه در شهر تهران است، بخصوص برای آنها که در حال مراجعت به خانه هستند، به همین دلیل گام‌های برنامه، کوتاه و ریتم و ضرباهنگ آن تند است. برنامه روحیه‌ای لطیف و طناز دارد و نیز برخوردار از اخبار مسرت‌بخش و شادی‌آفرین است. عصر بخیر تهران به تحکیم نظام اجتماعی و سرور ملی در آن بویژه در حوزه شهر و استان تهران کمک شایانی می‌کند.

● آموزش حقوق و فرهنگ شهروندی

مسابقه رادیویی «صددرصد»، از دیگر برنامه‌های گروه اجتماعی و خانواده رادیو تهران است که از علاقه‌مندان شرکت در برنامه نیز ثبت نام می‌کند. این مسابقه رادیویی با رویکرد اطلاع‌رسانی و ارتقای دانش و آگاهی شنوندگان و به منظور ایجاد فضای شاد و سرگرم‌کننده از شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۱۹ تا ۲۰ و ۳۰ دقیقه همراه مخاطبان رادیو تهران خواهد بود. در این برنامه بر جنبه‌های شهر تهران و حقوق شهروندی تاکید شده است و بیشتر پرسش‌هایی که در آن مطرح می‌شود، نقش بسزایی در فرهنگسازی بخصوص مولفه‌های شهری، آموزش حقوق و فرهنگ شهروندی دارد. مسابقه صد درصد را دو تیم خلاق، بداهه‌گو و محبوب مخاطبان اجرا می‌کنند.

● ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی

محمدی‌خانی در پاسخ به این پرسش که در آینده چه برنامه‌هایی برای گروه اجتماعی و خانواده در نظر گرفته شده است، می‌گوید: در حال طراحی برنامه‌هایی هستیم که در حوزه جمعیتی متمرکز است. ترکیب سنی و نرخ موالید، آینده کشور را با تهدید مواجه کرده است. اگر بموقع اندیشیده نشود این تهدید به خطر ملی تبدیل خواهد شد. یکی از نهادها و ارگان‌هایی که می‌تواند نگرش مردم نسبت به آموزه‌های فرهنگی نه‌چندان درست «فرزند کمتر، زندگی بهتر» را اصلاح کند، رسانه است. رسانه مهم‌ترین اسباب ایجاد این تغییر نگرش است، چرا که تغییر و تحولات زندگی امروزی خانواده‌ها، سبک زندگی‌های جدید و افزایش توقعات افراد در زندگی موجب مشکلات بسیاری از جمله کاهش زاد و ولد، تضعیف روابط اعضای خانواده و خویشاوندان و تجردگرایی شده است و ما باید با تهیه برنامه‌هایی با محوریت خانواده و جامعه، این وضع را بهبود بخشیم.

وی ادامه می‌دهد: تولید برنامه‌هایی با محوریت ترویج جمعیت و ابعاد خانواده متناسب با شرایط عمومی کشور، بهبود شاخص‌های جمعیتی به منظور تامین امنیت ملی، اقتصادی و سیاسی کشور در دهه‌های آینده، در دست اقدام است. از دیگر برنامه‌های آینده این گروه، طراحی برنامه‌های خانواده محور است که در آن سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی ملاک خواهد بود، چرا که خانواده، اولین، اساسی‌ترین و کوچک‌ترین نهاد اجتماعی است که شخصیت‌پذیری و جامعه‌پذیری فرد از آن آغاز می‌شود.

مدیر گروه اجتماعی و خانواده رادیو تهران معتقد است: اگر می‌خواهیم جامعه‌مان در شبیخون فرهنگی دشمن غرق نشود باید با سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی، از فروپاشی نهاد خانواده به عنوان گام مهم فروپاشی سیستم اجتماعی جلوگیری کنیم. خانواده باید متشکل از زن، شوهر، فرزندان و احیانا یک یا دو سالمند باشد. در زندگی‌های امروزی به علت برخی موانع ازجمله معماری شهری، مبلمان مناطق و خانه‌های مسکونی، نه تنها اتاق سالمند وجود ندارد، بلکه کم‌کم اتاق کودک هم در حال حذف شدن است و زندگی‌های سوئیتی در حال رواج یافتن است که باید در این خصوص اقدام شود، فرهنگ درست رواج یابد و هنجارها و ارزش‌های لازم در جامعه ایجاد و تقویت شود.

مریم کریمی