لوزه و عمل جراحی آن

جراحی برای برداشتن لوزه‌ها شایع‌ترین عمل جراحی کودکان است. لوزه‌ها قسمتی از بافت ایمنی بدن هستند. وجود لوزه‌ها از زمان تولد تا حدود ۶ ماهگی ضروری است.
در ۶ ماهگی سیستم ایمنی …

جراحی برای برداشتن لوزه‌ها شایع‌ترین عمل جراحی کودکان است. لوزه‌ها قسمتی از بافت ایمنی بدن هستند. وجود لوزه‌ها از زمان تولد تا حدود ۶ ماهگی ضروری است.

در ۶ ماهگی سیستم ایمنی بدن آنچنان گسترش یافته است که برداشتن لوزه مثل برداشتن سطل آبی از یک دریای بزرگ است.

برخورد عوامل میکروبی و محرک به سلول‌های ایمنی موجود در لوزه باعث بزرگ‌شدن لوزه‌ها می‌شود و بزرگی لوزه‌های کامی (که از طریق دهان قابل رویت هستند) و لوزه سوم (که در خلف بینی واقع شده) باعث مشکلات متعددی می‌شود. ازجمله:

۱) بزرگی لوزه‌ها باعث می‌شود تنفس فرد دهانی شود یعنی نتواند از بینی نفس بکشد و این امر خود باعث خرخر شبانه و تغییر حالت استخوان فک‌ها می‌شود. ضمنا هوا به جای این‌که از بینی عبور کرده گرم و مرطوب و تمیز شده و به حلق برسد، مستقیما به حلق رسیده و باعث تحریک مزمن گلو می‌شود.

۲) بزرگی لوزه‌ها می‌تواند باعث عفونت‌های مکرر گوش میانی و سینوس‌ها شود.

۳) بزرگی لوزه‌ها مانع تغذیه مناسب کودک و همین‌طور اکسیژن‌رسانی می‌شود و این دو عامل خود باعث می‌شوند که رشد فیزیکی کودک با مشکل مواجه شود.

۴) گاهی اوقات لوزه‌ها مکررا دچار عفونت چرکی می‌شوند که البته در چنین حالتی ممکن است به دنبال عفونت‌های چرکی مکرر اندازه لوزه‌ها حتی از حالت معمول هم کوچکتر شود، اما جدای از اندازه آنها چون به‌عنوان کانون عفونت عمل می‌کنند مضر هستند.

۵) بزرگی لوزه‌ها بخصوص لوزه سوم می‌تواند باعث تجمع مایع در پشت پرده گوش‌ها شود که این امر به نوبه خود می‌تواند مشکلاتی را برای کودک ایجاد کند. قبل از عمل از بیمار آزمایش خون به عمل خواهد آمد. با توجه به موارد فوق می‌بینیم لوزه‌هایی که خود باید باعث سلامت ما باشند در موارد کمی باعث بروز مشکلاتی می‌شوند و در چنین مواردی است که ما توصیه می‌کنیم باید لوزه‌ها برداشته شوند.

متاسفانه بعضی از والدین با این استدلال که با بزرگ شدن کودک مشکلات وی برطرف می‌شود سعی می‌کنند از عمل لوزه‌های کودکشان اجتناب نمایند، حال آن که چنین افرادی باید بدانند آنها با این کار عوارضی را که برشمردیم به کودکشان تحمیل می‌کنند. به عبارت دیگر همه ما مایل هستیم تا آنجایی که ممکن است کودک یا عزیزمان تحت عمل جراحی قرار نگیرد، اما در چنان حالاتی دیگر حق انتخاب نداریم.

در مواردی به بزرگسالانی برمی‌خوریم که از بوی بد دهان و خروج گاه به گاه ذراتی سفید رنگ با قوام نرم و بسیار بدبو شکایت دارند. وقتی لوزه‌های این افراد را معاینه می‌کنیم می‌بینیم که لوزه‌های آنها دارای حفراتی است.

ترشحات خود لوزه و گاهی ذرات غذایی درون این حفرات جمع می‌شود و با توجه به مرطوب بودن محیط و وجود باکتری‌های مختلف در داخل دهان بخصوص میکروب‌های بی‌هوازی این ترشحات تخمیر می‌شود. با فشردن لوزه چه در معاینه و چه در حالتی که طی عمل بلع رخ می‌دهد این ترشحات از درون حفرات لوزه خارج می‌شود.

این ترشحات برای سلامت فرد ضرر چندانی ندارد، اما می‌تواند باعث بوی بد دهان و تحریکات مزمن حلق شود. درمان دارویی شامل مصرف آنتی‌بیوتیک و استفاده از دهانشویه مشکل بیمار را برطرف نمی‌کند. نیازی هم به جراحی نیست اما اگر بیمار بخواهد از بوی بد دهان و تحریکات مزمن حلق خلاص شود تنها راه انجام عمل جراحی و برداشتن لوزه‌های حفره‌دار است.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی