دوشنبه, ۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 27 January, 2025
مجله ویستا

همنشین شایسته


همنشین شایسته

امیرالمؤمنین علی (ع) در وصیت خویش به امام مجتبی (ع) می‌فرماید:
"و من خیر حظ امرء قرین صالح فقارن اهل الخیر تکن منهم و باین اهل الشر تبن عنهم؛ از بهترین بهره‌های انسان، همنشین خوب …

امیرالمؤمنین علی (ع) در وصیت خویش به امام مجتبی (ع) می‌فرماید:

"و من خیر حظ امرء قرین صالح فقارن اهل الخیر تکن منهم و باین اهل الشر تبن عنهم؛ از بهترین بهره‌های انسان، همنشین خوب و شایسته است. پس با نیکان نشین تا از آنان به حساب آیی و از بدان بپرهیز تا در شمار آنها نیایی".

برای بشر، ارتباط با دیگران یک ضرورت است. شکل و کیفیت این ارتباط است که می‌تواند مفید یا مضر بودن آن را رقم زند. اگر این ارتباط و معاشرت با دیگران به شکلی نیک برقرار گردد و کیفیت حشر و نشر با دیگران بر اساس اعتقادات الهی و حرمت نهادن به ارزشهای انسانی پایه‌ریزی شود، محصولی جز ترقی و تعالی عاید انسان نخواهد کرد و این ثمره، محصول کم قیمتی نیست.

حال که آدمی را چاره‌ای جز معاشرت و رفاقت نیست و مسیر زندگی ایده‌آل به سمت اهداف عالی از لابه‌لای زندگی اجتماعی می‌گذرد، برای تعیین مسیر زندگی مطلوب، باید در پی یافتن همنشین مناسب باشد. به یقین افرادی که آدمی را از حق دور و از قلب انسان خدازدایی می‌کنند، شایسته معاشرت و رفاقت نیستند و این معیار، ملاک اساسی و یگانه انتخاب دوست و دوستی نمودن است. چه زیباست آن کلامی که امام صادق (ع) به نقل از رسول خاتم (ص) از حضرت مسیح (ع) خطاب به حواریون نقل می‌کنند: "حواریون حضرت عیسی به ایشان عرض کردند: یا روح الله با که همنشینی نماییم و دوستی کنیم؟ حضرت در جواب فرمودند به شخصی همنشینی نما که سه صفت داشته باشد:

۱) دیدن او تو را به یاد خدا آرد.

۲) سخن او به علم تو بیفزاید

۳) عمل او تو را به آخرت ترغیب کند"(کافی، ج۱، ص۳۹).

آدمی از سه طریق با دیگران ارتباط برقرار می‌نماید: از طریق گفتار؛ از طریق چهره؛ از طریق رفتار و کردار. حضرت علی (ع) در تاثیر رفتار و کردار می‌فرمایند: دوست خوب باید کردارش به گونه‌ای باشد که شما را به کارهای اخروی ترغیب کند. اگر کسی دائما در فکر آخرت باشد، این طرز تفکر باعث می‌شود که رفتار خودش را به سوی آخرت و سعادت ابدی جهت دهد. از این رو دیگران عقاید او را در رفتارش منعکس می‌بینند و رفاقت با او باعث می‌شود که شما هم به همان سوی کشیده شوید. از حضرت رسول (ص) روایت شده است: "اذا اراد الله بعبد خیراً جعل له وزیراً صالحاً ان نسی ذکره و ان ذکره اعانه؛ هر گاه خداوند خیر و خوبی بنده‌ای را بخواهد، برای او همنشین صالحی را قرار می‌دهد که اگر خدا را فراموش کند، به یادش می‌آورد و آن گاه که به یاد خداست او را یاری می‌کند"(بحارالانوار، ج۷۷، ص ۱۶۴). ‏این سخن این انگیزه را ایجاد می‌کند که در پی یافتن رفیق خوب برآییم. اگر رفیق خوب و شایسته‌ای یافتیم، قدرش را بدانیم و او را نگه بداریم و زود و ارزان وی را از دست ندهیم؛ چرا که رفیق خوب گوهر کمیاب است؛ فراوان باید گشت و هزاران سعی باید نمود تا یک رفیق خوب پیدا شود که به یقین نگه‌داشتن او خیلی سخت‌تر است.

رضا جاودان