هشدار یک پزشک ارتوپد شما در خطرید «خانم خانه دار»

وقتی صحبت از مشاغل خطرناک می شود هیچ کس فکر نمی کند که یک خانم خانه دار هم ممکن است در معرض خطرهای شغلی قرار بگیرد

وقتی صحبت از مشاغل خطرناک می شود هیچ کس فکر نمی کند که یک خانم خانه دار هم ممکن است در معرض خطرهای شغلی قرار بگیرد.

شغلی که ساعت کار معینی ندارد بلکه ۲۴ ساعته در حالت آماده باش قرار دارد. یعنی در هر لحظه از روز و شب ممکن است برای خانم خانه کاری پیش بیاید که مجبور به انجامش باشد از پخت و پز و رفت و روب منزل گرفته تا جابجایی وسایل سنگین و پاک کردن و خرد کردن سبزی یا دوخت و دوز و برق انداختن لوازم منزل و حتی بیدار نشستن بر بالین فرزند یا همسر بیمار.

متأسفانه با اینکه همه خانمها می دانند کارهای روزمره تحت چه شرایطی به سلامت آنها صدمه می زند، ولی باز هم بی توجهی می کنند و در نتیجه سر از مطب پزشک و فیزیوتراپی و کلینیک های درمانی در می آورند و از همه مهمتر ناتوانی یا ندانم کاری را به جان می خرند.

اینکه چه خطرهایی هنگام کارکردن در منزل در کمین «خانم ها» است، موضوع گفتگوی سرویس بانوان قدس با دکتر «علی بیرجندی نژاد»، جراح و متخصص ارتوپدی است. توصیه می کنم اگر به سلامت خود علاقه مند هستید این گفتگو را بخوانید.

▪ آقای دکتر! با سپاس از اینکه گفتگو با قدس را پذیرفتید لطفاً بفرمایید علت دردهای شانه و گردن در خانم های خانه دار چیست؟

ـ نه تنها دردهای شانه و گردن بلکه کمردرد، بیرون زدگی دیسک بین مهره ای و سندرم تونل کارپال هم از جمله بیماریهایی هستند که می توانند در اثر انجام کارهای مختلف خانه مثل بلند کردن اجسام سنگین به شکل نامناسب، خرد کردن سبزی و گوشت و یا شستشوی لباس و شیشه با دست و خیاطی و... ایجاد شود.

بنابراین توجه نکردن به وضعیت بدن هنگام انجام کارهای منزل به سلامت خانمها آسیب می رساند، از این رو می گوییم: شما در خطرید خانم خانه دار!

▪ با این وصف چه توصیه ای برای پیشگیری از بروز این آسیبها دارید؟

ـ پنج توصیه برای خانم ها داریم که اگر به آنها توجه کنند کمتر به بیماریهایی که اشاره شد مبتلا خواهند شد و در طول عمر خود از سلامت و کارآیی بیشتری برخوردار خواهند بود.

۱) هنگام انجام امور منزل، ممکن است چرخشهای نادرست به بدن آسیب برساند از این رو سعی کنید به جای اینکه گردنتان را به سمت جلو خم کنید، در حالی که زانوهایتان را کمی خم می کنید از ناحیه کمر، کمی به سمت جلو خم شوید. برای پیشگیری از درد پشت هم سعی کنید گردن و سرتان همیشه در یک راستا قرار بگیرند.

۲) هنگام بلند کردن بار و جابجایی اجسام سنگین، پاهایتان را خم کنید و به حالت نشسته یا زانو زده بار را بلند کنید. بلند کردن بار با پاهای صاف و کمر خمیده صحیح نیست. برای بلند کردن اجسام سنگین نیز از دیگران کمک بگیرید.

۳) هنگام غذاخوردن، مطالعه و یا کار با رایانه، سرتان را به سمت جلو خم نکنید زیرا این حالت موجب آسیب رسیدن به گردن و ایجاد درد در این ناحیه می شود، پس برای پشگیری از بروز درد در ناحیه پشت و شانه کافی است گوش هایتان در امتداد شانه هایتان باشد و سر و گردنتان در یک راستا قرار بگیرد.

۴) هنگام مطالعه، بهتر است به جای اینکه سرتان را به سمت کتاب خم کنید کتاب را جلو چشمهایتان بگیرید. برای این کار یک بالش روی پاها و زیر آرنج بگذارید و سپس کتاب را در دست بگیرید. به جای حرکت دادن سر و گردن هنگام مطالعه بهتر است سرتان را ثابت نگه دارید و چشم هایتان را حرکت دهید.

۵) برای اینکه هنگام خواب به مفصل هایتان آسیب نرسد پیشنهاد می کنیم:

- اگر به پشت می خوابید، برای راحتی پاها یک بالش زیر زانوهایتان قرار دهید.

- اگر به پهلو می خوابید یک بالش بین زانوها و یکی بین بازوهایتان قرار دهید تا به پشت تان فشار نیاید.

- از چند بالش یا بالشهای بزرگ و زیاد پر شده استفاده نکنید. بالا بودن سر از سطح شانه ها هنگام خواب سبب ایجاد آسیب و فشار به ناحیه سروگردن می شود. بنابراین بهتر است از بالشهایی که فقط گودی گردن را پر می کنند، استفاده کنید.

▪ دردهای اسکلتی- عضلانی در افراد چاق بیشتر بروز می کند یا افراد لاغر؟ و اصولاً، اضافه وزن در بروز این دردها تأثیری دارد؟

ـ متأسفانه بسیاری از خانمها پس از میانسالی چاق می شوند. در حالی که نقش چاقی در ایجاد آرتروز ستون فقرات و همچنین مفاصل مختلف اندام تحتانی غیرقابل انکار است. چون به ازای هر کیلوگرم افزایش وزن، چندین کیلوگرم فشار نامناسب به مفاصل اندام ها و ستون فقرات وارد می شود. از طرف دیگر چاقی شکم نیز سبب افزایش قوس ستون فقرات کمری شده و فشار بسیار زیادی بر ستون فقرات فرد وارد می کند. به همین دلیل خانمهایی که اضافه وزن دارند و چاق هستند بیشتر دچار دردهایی که اشاره شد، می شوند.

خانم های باردار نیز پس از بارداری حتماً وزن خود را کاهش دهند و ماهیچه های موضعی و شکمی خود را قوی کنند چون این ماهیچه ها در دوران بارداری کشیده شده و ضعیف می شوند و سبب بروز درد را فراهم می کنند.

▪ سؤالی که برای خیلی از خانمها مطرح می شود این است که آیا ورزش در پیشگیری از بروز دردهایی که مورد بحث قرار گرفت، مفید است یا اینکه خود باعث این دردها می شود؟

ـ پرسش بسیار خوبی است زیرا انجام فعالیت ورزشی مناسب نقش مؤثری در پیشگیری از دردهای گردن، پشت و کمر دارد. به عنوان مثال؛ ورزش موجب تقویت عضلات و بالا رفتن سطح آمادگی بدن برای انجام فعالیتهای سنگین و طولانی می شود.

همچنین ورزش باعث اصلاح ساختار قامت انسان و پیشگیری از اختلالهای قامت مانند قوز و افزایش قوس کمر می شود و از پوکی استخوان جلوگیری می کند و به انعطاف پذیری و تناسب اندام کمک می کند.

پروین محمدی