یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

تعدیل سنواتی


تعدیل سنواتی

هدف استاندارد گذار نیز از برقراری چنین استانداردی, تنها ارایهء درست صورت های مالی بوده است به طوری كه چنانچه در موارد بسیار نادری اصلاح اشتباه یا تغییر در رویهء حسابداری با اهمیتی وجود داشته باشد, تاثیرات سنواتی آن ها از تاثیرات جاری آن جدا شده و بنابراین سود و زیان سال جاری گمراه كننده نباشد

تعدیلات سنواتی به معنی تعدیل سود انباشته ابتدای دوره و تجدید نظر اقلام مقایسه‌ای صورت‌های مالی شركت‌هاست كه در استاندارد حسابداری شمارهء ۶۶) گزارش عملكرد مالی و استاندارد بین‌المللی حسابداری شمارهء ۸۸) تعریف شده است. تعدیلات سنواتی، به صورت تاثیرات مالی «با اهمیت» ناشی از «اصلاح اشتباهات اساسی/ با اهمیت» یا ناشی از تغییر در رویهء حسابداری تعریف شده است كه نهایتا اقلام مقایسه‌ای مربوط نیز پس از تجدیدنظر ارایه می‌شود. در این استانداردها قید شده كه تغییرات در برآوردهای حسابداری، تاثیرات اقلامی كه صرفا «سنواتی» بوده ولی در تعریف فوق‌الذكر گنجانده نمی‌شوند و همچنین تخصیص سود باید به عنوان بخشی از اقلام درآمد (هزینه) سال جاری منعكس شود.

كمیتهء استانداردهای حسابداری بین‌المللی، استاندارد شمارهء ۸۸) را تالیف كرده است كه آخرین بار در سال ۲۰۰۳ تجدیدنظر شد. استاندارد شمارهء ۶۶) ایران تماما براساس استاندارد بین‌المللی قبل از تجدیدنظر است كه تفاوت‌های مختصری با آخرین نسخه تجدیدنظر شده دارد.

در بررسی ۵۰ صورت‌ مالی شركت‌های بورسی برای سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۳۸۵ متوجه شدیم كه ۸۵ درصد از كل شركت‌ها، «تعدیلات سنواتی» داشته‌اند كه عمدتا مربوط به اقلام كم‌اهمیت یا صرفا سنواتی یا تغییر در برآورد یا تخصیص سود بوده است.

همچنین در بررسی تعدادی از صورت‌های مالی شركت‌های بورسی خارجی كه براساس استانداردهای بین‌المللی ( IFRS ) تهیه شده‌اند، مشاهده می‌شود كه در ستون مربوط به «سود انباشته» در «صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام»، معمولا هیچ‌گونه اقلامی به صورت تعدیلات سنواتی منعكس نشده است و صورت‌های مالی مقایسه‌ای مورد تجدیدنظر قرار نگرفته‌اند.

● نتیجه‌گیری

هدف استاندارد گذار نیز از برقراری چنین استانداردی، تنها ارایهء درست صورت‌های مالی بوده است به طوری‌كه چنانچه در موارد بسیار نادری اصلاح اشتباه یا تغییر در رویهء حسابداری _با اهمیتی وجود داشته باشد، تاثیرات سنواتی آن‌ها از تاثیرات جاری آن جدا شده و بنابراین سود و زیان سال‌جاری گمراه‌كننده نباشد.

در سال ۱۳۸۳، تحقیقی در این زمینه انجام شد. صورت‌های مالی، تعدادی از شركت‌های بورسی به صورت نمونه‌ای، مورد مطالعه قرار گرفتند به طوری كه مشخص شد حدود ۸۵ درصد شركت‌های مورد بررسی دارای تعدیلات سنواتی بوده كه عمدتا اقلام مزبور شامل موارد كم‌اهمیت، تغییر در هزینهء واقعی نسبت به برآوردها، هزینه‌ها و درآمدی است كه صرفا ماهیت سنواتی داشته یا مربوط به تخصیص سود بوده‌اند. این به این‌ معنی است كه در بیش‌تر موارد در كشور ما استاندارد قابل اجرا به نحو صحیحی اعمال نمی‌شود كه تاثیر قابل ملاحظه‌ای نیز در EPS شركت‌ها و در نتیجه تصمیمات سهام‌داران خواهد داشت. همان‌گونه كه اشاره شد، فلسفه استانداردگذار، صرفا ارایهء راه‌حل برای موارد بسیار نادری بوده است كه مربوط به عملكرد دوره نبوده است، نه ایجاد كردن زمینه برای تغییرات مكرر صورت‌های مالی سنواتی.

شیرین مشیرفاطمی

حسابدار رسمی، عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره انگلستان و ویلز